Surekha Yadav’s Last Train: भारतीय रेल्वेतील ३६ वर्षांच्या अतुलनीय सेवेनंतर आशियातील पहिल्या महिला रेल्वे चालक (लोको पायलट) सुरेखा यादव सेवानिवृत्त झाल्या आहेत. त्यांची कारकीर्द ही दृढनिश्चय, चिकाटी आणि महिलांसाठीच्या सीमा तोडणारी एक विलक्षण गाथा आहे. खऱ्या अर्थाने एक अग्रदूत असलेल्या यादव यांच्या प्रवासाने असंख्य महिलांना अमर्याद स्वप्ने पाहण्याची प्रेरणा दिली आहे. सुरेखा यादव १९८८ मध्ये भारतीय रेल्वेमध्ये रुजू झाल्या आणि आशियातील पहिल्या महिला रेल्वे चालक बनण्याचा मान त्यांनी मिळवला. १९८९ मध्ये सहायक लोको पायलट म्हणून त्यांनी सुरुवात केली आणि हळूहळू प्रगती करत गेल्या.

  • १९९६: मालगाडीचे चालक म्हणून जबाबदारी स्वीकारली.

  • २०००: मोटरवूमन म्हणून त्यांची नियुक्ती झाली.

  • २०१०: पश्चिम घाटातील कठीण मार्गांवर प्रतिष्ठित डेक्कन क्वीन चालवण्याची महत्त्वपूर्ण जबाबदारी त्यांना मिळाली.

वंदे भारत चालवणारी पहिली महिला

१३ मार्च २०२३ रोजी यादव यांनी आणखी एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला. त्यांनी सोलापूरहून मुंबईच्या छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनसपर्यंत (CSMT) प्रतिष्ठित वंदे भारत एक्सप्रेस चालवली. या हाय-स्पीड ट्रेनची पहिली महिला पायलट बनण्याचा मान त्यांना मिळाला आणि त्यांचे मुंबईत आगमन झाल्यावर त्यांचे भव्य स्वागत करण्यात आले. त्यांचे हे यश भारतीय रेल्वे आणि महिला सक्षमीकरणाचे प्रतीक म्हणून देशभर गौरवले गेले.

साताऱ्यातील साधी सुरुवात

मूळ साताऱ्याच्या रहिवासी असलेल्या सुरेखा यादव यांचा जन्म शेतकरी कुटुंबात झाला. त्यांच्या आईचे नाव सोनाबाई आणि वडिलांचे नाव रामचंद्र भोसले होते. त्या पाच भावंडांमध्ये सर्वात मोठ्या होत्या. एक हुशार विद्यार्थिनी आणि खेळाडू असलेल्या त्यांनी सेंट पॉल कॉन्व्हेंट हायस्कूलमध्ये शिक्षण घेतले आणि त्यानंतर इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंगमध्ये डिप्लोमा पूर्ण केला. एका पुरुषप्रधान क्षेत्रात प्रवेश करण्याचा आणि त्यात उत्कृष्ट कामगिरी करण्याचा त्यांचा निर्धार त्यांच्या साध्या कौटुंबिक पार्श्वभूमीमुळे आणखी दृढ झाला.

एक चिरस्थायी वारसा

सुरेखा यादव यांचा प्रवास केवळ एक वैयक्तिक यशोगाथा नाही, तर तो संपूर्ण देशासाठी एक प्रेरणा आहे. आशियातील पहिल्या महिला रेल्वे चालक बनण्यापासून ते भारतातील सर्वात वेगवान गाड्या चालवण्यापर्यंतची त्यांची कारकीर्द धैर्य, चिकाटी आणि प्रगती दर्शवते. त्यांच्या निवृत्तीनंतरही, त्यांचा वारसा भारतीय रेल्वेमध्ये आणि त्यापलीकडेही, महिलांना त्यांच्या स्वप्नांच्या पलीकडे जाऊन नवीन शक्यता निर्माण करण्यासाठी कायम प्रेरणा देत राहील.