Naag Panchami 2024: श्रावण महिन्यात आणखी एक हिंदू सण मोठ्या भक्तिभावाने साजरा केला जातो. हिंदू कॅलेंडरनुसार नागपंचमी श्रावण महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पाचव्या दिवशी साजरी केली जाते. यावेळी नागपंचमी 09 ऑगस्ट रोजी शुक्रवारी साजरी केली जाणार आहे. महिनाभर भक्तगण शिवाची पूजा करत असले तरी या विशेष दिवशी शिव यांच्यासह नागांची पूजा करण्याची विशेष परंपरा आहे. या दिवशी भक्तांना विशेष पूजा करून देवाचा आशीर्वाद मिळतो. शास्त्रानुसार नागपंचमीला शिवासोबत नागांची पूजा केल्यास निश्चित फळ मिळते. अनेक धार्मिक ग्रंथांमध्येही याचे वर्णन आले आहे. असे मानले जाते की, नागपंचमीच्या दिवशी काही उपाय केल्यास पितृदोषापासून मुक्ती मिळते. गरुड पुराणात सांगितले आहे की, नागपंचमीच्या दिवशी जे नागांची पूजा करतात आणि ब्राह्मणांना अन्नदान करतात त्यांना अनेक लाभ मिळतात. या दिवशी सापांची पूजा केल्याने साप चावण्यापासून लोकांचे रक्षण होते, अशीही एक मान्यता आहे. हे देखील वाचा: Nag Panchami 2024: नागपंचमी चं महत्त्व काय? जाणून घ्या श्रावण महिन्यातील पहिल्या सणाबद्दल खास
पंडितांच्या मते काल सर्प दोषापासून मुक्ती मिळवण्यासाठी या दिवशी शिवलिंगावर नाग आणि नागाची जोडी अर्पण करण्याचे विशेष महत्त्व आहे. नागाच्या जोडीला दूध अर्पण केल्याने देवाचा विशेष आशीर्वाद मिळतो. अशा स्थितीत व्यक्तीवरील काल सर्प दोष नाहीसा होतो. तसेच भगवान शंकराला चंदन अर्पण केल्याने या दोषापासून मुक्ती मिळते. नागपंचमीच्या दिवशी कुंकू किंवा मातीने नागाचा आकार बनवून सकाळ-संध्याकाळ घराच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर पूजा केल्याने भक्ताला विविध त्रासांपासून मुक्ती मिळते. भक्तांना पूजा करता येत नसेल तर ते या दिवशी शिवलिंगाला दूध, फळे, धतुरा, फुले, सुहागा अर्पण करू शकतात. हिंदू पौराणिक कथेनुसार, सापांना भगवान शिवाचे मित्र मानले गेले आहेत ]. नागांना शक्ती आणि ज्ञान म्हणून पाहिले जाते. हिंदू धर्मात सापांचाही देव म्हणून उल्लेख आहे. अनंत, वासुकी, पद्म, महापद्म, तक्षक, कुलिक, कर्कट आणि शंख या आठ नागांची पूजा म्हणून नागपंचमीचे वर्णन केले जाते.
पौराणिक कथेत असे म्हटले आहे की, जेव्हा समुद्रमंथनात देव आणि दानव भाग घेत होते तेव्हा नाग वासुकीला मंथनासाठी दोरी बनवण्यात आली होती. मध्य प्रदेशातील उज्जैन येथील नागचंद्रेश्वर मंदिराचे दरवाजे वर्षातून एकदाच नागपंचमीच्या दिवशी उघडतात. या मंदिराची विशेष श्रद्धा आहे. असे म्हणतात की येथे भगवान शिव, माता पार्वती आणि भगवान गणेश यांच्यासोबत दहा तोंडी नाग पलंगावर बसलेला आहे.