Hockey World Cup 2023 (Photo Credit - Twitter)

Men’s FIH Hockey World Cup 2023: FIH हॉकी विश्वचषकाची 15 वी आवृत्ती सध्या 13 जानेवारीपासून ओडिशामध्ये सुरू होणार आहे, या मेगा स्पर्धेत 16 देश ट्रॉफीसाठी लढत आहेत. 2023 मध्ये पहिल्यांदाच एखादा देश सलग दोन विश्वचषकांचे आयोजन करणार आहे. नोव्हेंबरमध्ये भारत क्रिकेट विश्वचषकाचे यजमानपद भूषवणार आहे. भुवनेश्वरमधील कलिंगा हॉकी स्टेडियम हे 2018 सारखे एकमेव ठिकाण नसले तरी, यावेळी राउरकेला येथील बिरसा मुंडा हॉकी स्टेडियम आगामी विश्वचषकाचे यजमानपद भूषवणार आहे. (हे देखील वाचा: Hockey World Cup 2023: वर्ल्डकपच्या उद्घाटन सोहळ्यात रंगणार स्टार फेअर, रणवीर-दिशासह हे स्टार्स होणार समावेश)

हॉकीचा इतिहास

ऐतिहासिकदृष्ट्या, हॉकीची सुरुवात 1908 मध्ये लंडन गेम्समधून ऑलिम्पिक खेळापासून झाली. पण हॉकी विश्वचषकाचा इतिहास फार जुना नाही. त्याचा पहिला सीझन 1971 मध्ये आयोजित करण्यात आला होता. हॉकीच्या इतिहासाच्या सुरुवातीच्या वर्षांमध्ये आशियाई संघांचे वर्चस्व होते, कारण भारत आणि पाकिस्तानने ऑलिम्पिक खेळांमध्ये पहिल्या 15 पैकी 11 सुवर्णपदके जिंकली होती. 1960 च्या दशकाच्या उत्तरार्धात आणि 1970 च्या दशकाच्या सुरुवातीस, युरोपियन देशांमध्ये या खेळाला जागतिक लोकप्रियता मिळू लागली. कृत्रिम गवताच्या पृष्ठभागाच्या परिचयाने हॉकीच्या जागतिक गतीशीलतेत आणखी बदल झाला. मार्च 1969 मध्ये, भारत आणि पाकिस्तानने संयुक्तपणे हॉकी विश्वचषक आयोजित करण्याचा प्रस्ताव ठेवला. पाकिस्तानने अंतिम फेरीत स्पेनचा 1-0 असा पराभव करून पहिला विजय नोंदवला. 1971 मधील पहिल्या विश्वचषकापासून एकूण 14 स्पर्धांचे आयोजन करण्यात आले आहे, ज्यामध्ये अनेक विक्रम झाले आणि मोडले गेले.

सर्वाधिक पुरस्कार/पदके कोणाच्या नावावर

हॉकीचा पहिला चॅम्पियन असलेल्या पाकिस्तानने पुरुष गटात सर्वाधिक 4 सुवर्णपदके जिंकली. पुरुषांच्या विश्वचषकाच्या पहिल्या 8 आवृत्त्यांमध्ये, पाकिस्तानने 4 सुवर्ण आणि 2 रौप्य पदके जिंकली. ऑस्ट्रेलिया आणि नेदरलँड प्रत्येकी 3 सुवर्णांसह दुसऱ्या स्थानावर आहेत. ऑस्ट्रेलियाने विश्वचषक स्पर्धेत एकूण 10 पदके जिंकली आहेत, जी कोणत्याही देशाची सर्वाधिक आहे, ऑस्ट्रेलियाकडे 3 सुवर्ण, 2 रौप्य आणि 5 कांस्य पदके आहेत. जर्मनीने 2 सुवर्णपदके जिंकली आहेत, त्यापैकी शेवटची 2006 मध्ये होती. FIH हॉकी विश्वचषक स्पर्धेत भारत आणि बेल्जियम या दोघांनी सुवर्णपदके जिंकली. भारत 1975 मध्ये जिंकला तर दुसरीकडे बेल्जियम हा सध्याचा जागतिक आणि ऑलिम्पिक चॅम्पियन आहे.

सर्वोच्च विजय दर

पुरुषांच्या विश्वचषकात ऑस्ट्रेलियाने सर्वाधिक विजय मिळवले आहेत. त्याने 92 पैकी 69 सामने जिंकले आहेत. ऑस्ट्रेलियापाठोपाठ जर्मनीचा क्रमांक लागतो. विश्वचषकात त्याने 47 सामने खेळले. यापैकी त्यांनी 29 जागा जिंकल्या आहेत. नेदरलँड देखील मागे नाही कारण त्याने 100 सामने खेळले आहेत आणि त्यापैकी 61 जिंकले आहेत. विश्वचषकाच्या इतिहासात पाकिस्तान हा सर्वात यशस्वी देश आहे. विश्वचषक स्पर्धेत त्याने 89 सामने खेळले आणि त्यापैकी 51 जिंकले.

सर्वाधिक सामना खेळणार देश

नेदरलँड्सने वर्ल्ड कपमध्ये सर्वाधिक सामने खेळले आहेत. 2018 च्या विश्वचषक फायनलमध्ये त्याने 100 सामने पूर्ण केले. याआधी भारताने 95 सामने खेळले आहेत. त्यानंतर स्पेन (94 सामने), इंग्लंड (94 सामने) आणि ऑस्ट्रेलिया (92 सामने) खेळले गेले आहेत.

सर्वाधिक कोणी केले गोल?

ऑस्ट्रेलियाने विश्वचषकात सर्वाधिक आक्रमक हॉकीही खेळली असून 92 सामन्यांमध्ये 307 गोल केले आहेत. नेदरलँड्स आणि पाकिस्तानची पुढील सर्वोत्तम धावांची सरासरी आहे. विश्वचषकात ऑस्ट्रेलियाचा बचावात्मक विक्रमही लक्षवेधी आहे. 92 सामन्यांत फक्त 107 गोल वाचवले.

विश्वचषक स्पर्धेत संघ म्हणून कोणत्या संघाने सर्वाधिक सामने खेळले?

भारत, नेदरलँड आणि स्पेन यांनी आतापर्यंत 14 स्पर्धांमध्ये भाग घेतला आहे. आगामी विश्वचषकात तिन्ही संघ सहभागी होणार आहेत. परिणामी, ते सलग 15 स्पर्धांमध्ये सहभागी होणार होते. अर्जेंटिना, ऑस्ट्रेलिया, इंग्लंड आणि पाकिस्तानने आतापर्यंत 13 स्पर्धांमध्ये भाग घेतला आहे. 2023 च्या स्पर्धेत फक्त पाकिस्तानने भाग घेतला नव्हता. पुरुषांच्या विश्वचषक स्पर्धेच्या 14 आवृत्त्यांमध्ये आतापर्यंत 26 देश सहभागी झाले आहेत. चिली आणि वेल्स FIH ओडिशा हॉकी पुरुष विश्वचषक 2023 मध्ये भुवनेश्वर-रौरकेला येथे 28 क्रमांकाचे खेळाडू म्हणून पदार्पण करतील.