Neeraj Chopra | (Photo Credit - X)

भारताचा स्टार भालाफेकपटू आणि ऑलिम्पिक पदक विजेता नीरज चोप्रा (Neeraj Chopra) याला भारतीय प्रादेशिक सैन्यात (Territorial Army) लेफ्टनंट कर्नलची मानद पदवी (Lieutenant Colonel Rank) प्रदान करण्यात आली आहे. भारत सरकारचे अधिकृत पत्रक, द गॅझेट ऑफ इंडिया, नुसार ही नियुक्ती 16 एप्रिल 2025 पासून प्रभावी झाली आहे. नीरज हा यापूर्वी भारतीय सैन्यात सुभेदार म्हणून कार्यरत होता, त्याला त्याच्या क्रीडा क्षेत्रातील अभूतपूर्व योगदानासाठी हा सन्मान देण्यात आला आहे. वयाच्या 27 व्या वर्षी, नीरजने टोकियो ऑलिम्पिक 2020 मध्ये सुवर्ण आणि पॅरिस ऑलिम्पिक 2024 मध्ये रौप्य पदक जिंकून भारताला जागतिक क्रीडा क्षेत्रात मान मिळवून दिला आहे.

भारताच्या राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी प्रादेशिक सैन्य नियम, 1948 च्या परिच्छेद 31 अंतर्गत प्रदान केलेल्या अधिकारांचा वापर करत, नीरज चोप्रा याला लेफ्टनंट कर्नल हा सन्माननीय दर्जा बहाल केला. मेजर जनरल जी. एस. चौधरी, संयुक्त सचिव, संरक्षण मंत्रालय यांनी जारी केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, “माजी सुभेदार मेजर नीरज चोप्रा, पीव्हीएसएम, पद्मश्री, व्हीएसएम, खांद्रा गाव, पानिपत, हरियाणा यांना 16 एप्रिल 2025 पासून लेफ्टनंट कर्नल हा दर्जा प्रदान करण्यात येत आहे.’ हा सन्मान प्रादेशिक सैन्यातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे, जो नीरजच्या क्रीडा क्षेत्रातील यश आणि देशाप्रती समर्पणाचे प्रतीक आहे.

नीरजने 2016 मध्ये राजपुताना रायफल्समध्ये नायब सुभेदार म्हणून भारतीय सैन्यात प्रवेश केला होता. त्याच्या टोकियो ऑलिम्पिकमधील सुवर्णपदक विजयानंतर 2018 मध्ये त्याला सुभेदार पदावर बढती देण्यात आली होती. आता, लेफ्टनंट कर्नल हा सन्माननीय दर्जा मिळाल्याने नीरज हा भारतीय क्रीडा आणि सैन्य क्षेत्रातील एक प्रेरणादायी व्यक्तिमत्त्व बनला आहे. यापूर्वी, माजी क्रिकेटपटू महेंद्रसिंग धोनी, कर्णधार कपिल देव आणि ऑलिम्पिक सुवर्णपदक विजेता अभिनव बिंद्रा यांनाही प्रादेशिक सैन्यात लेफ्टनंट कर्नल हा सन्माननीय दर्जा देण्यात आला आहे. सचिन तेंडुलकरला 2010 मध्ये भारतीय हवाई दलात (IAF) ग्रुप कॅप्टन ही पदवी देण्यात आली होती.

नीरज चोप्रा हा भारताचा पहिला खेळाडू आहे, ज्याने ऑलिम्पिकमधील भालाफेक स्पर्धेत सुवर्णपदक (टोकियो 2020, 87.58 मीटर) आणि रौप्यपदक (पॅरिस 2024, 89.45 मीटर) जिंकले. त्याने 2016 मध्ये पोलंड येथील जागतिक कनिष्ठ अजिंक्यपद स्पर्धेत 86.48 मीटर भालाफेक करून कनिष्ठ जागतिक विक्रम नोंदवला, जो आजही कायम आहे. याशिवाय, त्याने 2018 आणि 2022 च्या आशियाई खेळांमध्ये, 2018 च्या राष्ट्रकुल खेळांमध्ये आणि 2023 च्या जागतिक अजिंक्यपद स्पर्धेत सुवर्णपदके जिंकली आहेत. 2024 मध्ये लॉसॅन डायमंड लीगमध्ये त्याने 89.49 मीटरचा हंगामी सर्वोत्तम थ्रो नोंदवला. (हेही वाचा: कसोटीतून निवृत्त झाल्यानंतरही Rohit Sharma आणि Virat Kohli यांचा A+ ग्रेड करार राहणार कायम, बीसीसीआयच्या सचिवांनी केली पुष्टी)

नीरजच्या यशामुळे भारतातील भालाफेक आणि अॅथलेटिक्सला नवी ओळख मिळाली आहे. त्याच्या प्रेरणेने अनेक तरुण खेळाडूंनी भालाफेक हा खेळ स्वीकारला आहे. त्याच्या नावावर आधारित ‘नीरज चोप्रा क्लासिक’ ही आंतरराष्ट्रीय भालाफेक स्पर्धा 24 मे 2025 रोजी हरियाणातील पंचकुला येथील ताऊ देवी लाल स्टेडियमवर आयोजित होणार आहे, जी 2025 च्या जागतिक अजिंक्यपद स्पर्धेसाठी पात्रता स्पर्धा मानली जाते. नीरज चोप्रा हा भारताचा पहिला अॅथलेटिक्स सुवर्णपदक विजेता आहे, आणि त्याने अभिनव बिंद्रा (2008) नंतर भारताला वैयक्तिक ऑलिम्पिक सुवर्णपदक मिळवून दिले.