Tokyo Olympics (Photo Credits: Wikimedia Commons)

मागील काही दिवसांपासून टोकियो ऑलिम्पिकची (Tokyo Olympics) रणधुमाळी सुरू आहे. यासाठी टोकियोमध्ये मोठ्या प्रमाणात खबरदारी घेऊन हे कार्यक्रम पार पडत होता. याचा खर्चही जास्त झाला आहे. तर या ऑलिम्पिकमध्ये एकूण किती खर्च झाला. याची एक आकडेवारी तयार केली आहे. जपानची (Japan) राजधानी टोकियो येथे सुरू असलेल्या ऑलिम्पिक खेळांसाठी (Olympics games) अधिकृतपणे  15.4 अब्ज खर्च झाला आहे. ऑक्सफर्ड विद्यापीठाच्या मते ही आतापर्यंतची सर्वात महागडी क्रीडा स्पर्धा आहे. कोरोनाच्या काळात जगाची अर्थव्यवस्था वाईट स्थितीत आहे आणि करोडो लोक उपासमारीच्या मार्गावर पोहोचले आहेत. अशा परिस्थितीत ऑलिम्पिक खेळांवर अवाजवी खर्च करण्याच्या औचित्याबद्दल प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत. जपानमध्ये 300 खाटांचे रुग्णालय (Hospital) बांधण्यासाठी  55 दशलक्ष खर्च केला आहे. म्हणजेच ऑलिम्पिकवरील (Olympics) एकूण खर्चामध्ये देशात सुमारे 300 रुग्णालये बांधली जाऊ शकतात. त्याचप्रमाणे जपानमध्ये सरासरी प्राथमिक शाळा बांधण्याची किंमत  13 दशलक्ष आहे. म्हणजेच ऑलिम्पिक खर्चावर देशात 1200 शाळा बांधल्या जाऊ शकतात. बॉण्ड 747 ची किंमत सुमारे 400 दशलक्ष डॉलर्स आहे. अशी 38 जंबो जेट्स टोकियो ऑलिम्पिकसाठी खरेदी करता आली असती.

जपान सरकारच्या अनेक लेखापरीक्षण अहवालांनुसार टोकियो ऑलिम्पिकची वास्तविक किंमत अधिकृत आकडेवारीच्या दुप्पट आहे. यातील 6.7 अब्ज जपानी करदात्यांच्या खिशातून आले आहेत. यामध्ये IOC चे योगदान फक्त  1.3 अब्ज आहे. ऑक्सफर्ड विद्यापीठाने केलेल्या अभ्यासानुसार 1960 पासून सर्व खेळांच्या किंमतीत सरासरी 172 टक्के वाढ झाली आहे. टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये त्यात 111 किंवा 244 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. आपण कोणती आकृती निवडता यावर हे अवलंबून आहे.

 ऑक्सफोर्डचे लेखक बेंट फ्लायवर्ग यांनी एका ईमेलमध्ये म्हटले आहे की आयओसी आणि यजमान शहरांना खर्च करण्यात रस नाही. याचे कारण असे की ते खर्च वाढ उघड करेल जे आयओसी आणि यजमान शहरांसाठी लाजिरवाणे ठरत आहे. त्याने आपल्या तिजोरीचे तोंड उघडले आहे. तथापि या कालावधीत खेळांवर आणि पायाभूत सुविधांच्या विकासावर होणारा खर्च किती आहे हे निश्चित करणे कठीण आहे.
कॉलेज ऑफ द होली क्रॉसमध्ये क्रीडा अर्थशास्त्राचा अभ्यास करणाऱ्या व्हिक्टर मॅथेसनच्या मते 1964 च्या टोकियो ऑलिम्पिकला सर्वात महाग किंवा स्वस्त म्हटले जाऊ शकते. ऑलिम्पिक खर्चामध्ये तयारीचा खर्च समाविष्ट आहे की नाही यावर अवलंबून आहे. 2008 च्या बीजिंग गेम्सची किंमत  40 अब्ज आणि 2014 ची सोची हिवाळी ऑलिम्पिकची  51 अब्ज होती. या खेळांना सर्वात महाग क्रीडा स्पर्धा म्हटले जाते जे चुकीचे आहे. फ्लायवर्ग म्हणतो की यात रस्ता, रेल्वे, विमानतळ आणि हॉटेलचा खर्च देखील समाविष्ट आहे. हे आमच्या आकृत्यांमध्ये समाविष्ट नाहीत.