Representational Image of DTC Bus (Photo Credits: Wikipedia)

दिल्ली सरकारच्या 'पिंक तिकीट' योजनेला पाच वर्षे पूर्ण झाली आहेत. आता ग्रीनपीस इंडियाने (Greenpeace India) एक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे, ज्यामध्ये बस प्रवासातील महिलांच्या सुरक्षेशी संबंधित गंभीर समस्यांवर प्रकाश टाकण्यात आला आहे. जवळजवळ 77 टक्के महिलांना संध्याकाळी 5 नंतर बसमधून प्रवास करताना असुरक्षित वाटत असल्याचे अहवालात म्हटले आहे. त्याच वेळी, 88 टक्के महिलांचा असा विश्वास आहे की, सार्वजनिक बस प्रवासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी 'पिंक तिकीट' योजना खूप प्रभावी आहे.

ग्रीनपीस इंडियाच्या अहवालात असे म्हटले आहे की, दिल्लीतील 45 टक्के महिला बस वापरत नाहीत, तर 35 टक्के महिला दररोज किंवा आठवड्यातून 3 ते 5 दिवस बसने प्रवास करतात. या सर्वेक्षणात, क्षेत्र सर्वेक्षण आणि सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मद्वारे 510 महिलांकडून प्रतिसाद संकलित करण्यात आला. त्याचे परिणाम असे दिसून आले की, 25 टक्के महिलांनी भाडेमुक्त योजनेच्या अंमलबजावणीनंतर बस वापरण्यास सुरुवात केली, त्यापैकी 23 टक्के महिला आठवड्यातून किमान चार वेळा बसने प्रवास करतात.

बसमध्ये प्रवास करताना महिलांना अनेक आव्हानांना सामोरे जावे लागते, असे या अहवालात म्हटले आहे. या अहवालात असे दिसून आले आहे की, अर्ध्याहून कमी महिला प्रवाशांना बसस्थानकावर पोहोचताना, तेथे थांबताना आणि बसमध्ये प्रवास करताना 'सामान्यत: सुरक्षित' वाटते. दोन तृतीयांश स्त्रिया बसस्थानकांवरील प्रकाश अपुरी मानतात. असुरक्षिततेमुळे महिला संध्याकाळच्या वेळी प्रवास करणे टाळतात, त्यामुळे त्यांची हालचाल मर्यादित होऊ शकते. बसेसच्या उपलब्धतेचा प्रश्नही महत्त्वाचा आहे. 87 टक्के महिलांचे म्हणणे आहे की, त्यांना 10 मिनिटांपेक्षा जास्त वेळ बसची वाट पाहावी लागते, तर 13 टक्के महिलांनी 30 मिनिटांपेक्षा जास्त वेळ थांबल्याचे सांगितले. अशा परिस्थितीत महिलांना त्यांच्या प्रवासाच्या वेळेनुसार बससेवा वापरता येत नाही.

कमी उत्पन्न गटातील 75 टक्के महिला आठवड्यातून किमान 3 ते 5 दिवस बसचा वापर करतात. मध्यम उत्पन्न गटातील 60 टक्के महिला अनेकदा बसने प्रवास करतात. उच्च उत्पन्न गटातील, 50,000 ते 1 लाख रुपये मासिक उत्पन्न असलेल्या 57 टक्के महिला रोज बसचा वापर करतात. हे सर्व श्रेणींमध्ये सर्वोच्च आहे. (हेही वाचा: French Ambassador's Phone Stolen: दिल्लीतील चांदनी चौकात फ्रान्सच्या राजदूताचा फोन चोरीला, 4 जणांना अटक)

ग्रीनपीस इंडियाच्या अहवालात असे देखील सांगितले जाते की, 69 टक्के महिला प्रवासासाठी मेट्रोचा वापर करतात. तर ई-रिक्षा आणि सामायिक ऑटोचा वापर सर्वात लोकप्रिय मानला जातो, जो महिलांसाठी प्रवेशयोग्य आहे. शिवाय, टॅक्सी आणि कॅबचा वापर केवळ 34 टक्के महिलांसाठी आहे. महिलांच्या सुरक्षेसाठी दिल्ली सरकारने आणखी पावले उचलावीत, असे या अहवालात सुचवण्यात आले आहे.