NASA (Photo credits: PTI)

मंगळ (Mars) ग्रहावर अंतराळवीर (Astronaut) पाठवण्याच्या प्रयत्नात अमेरिकेची अंतराळ संस्था नासाने (NASA) लाल ग्रहावरील भविष्यातील मोहिम आखली आहे. यासाठी वास्तविक जीवनातील आव्हानांसाठी त्यांना तयार करण्यासाठी चार लोकांना मार्टियन एक्सप्लोरेशन (Martian Exploration) निवासस्थानात राहण्यासाठी अर्ज मागिवले आहेत. शुक्रवारी नासाने ह्युस्टनमधील (Houston) जॉन्सन स्पेस सेंटरच्या (Johnson Space Center) इमारतीच्या आत असलेल्या 3 डी-प्रिंटरद्वारे तयार केलेल्या 1,700-स्क्वेअर फूट मार्टियन निवासस्थान मार्स ड्यून अल्फामध्ये सहभागी होण्यासाठी अर्ज भरण्यास सुरुवात केली आहे. मंगळावरील भविष्यातील मोहिमांच्या वास्तविक जीवनातील आव्हानांच्या तयारीसाठी नासा अभ्यास करेल. दीर्घकाळ जमिनीवर आधारित सिम्युलेशनच्या अत्यंत प्रेरित व्यक्ती कशी प्रतिक्रिया देतात. असे नासाने एका निवेदनात म्हटले आहे.

निवासस्थान मंगळावरील मोहिमेच्या आव्हानांचे अनुकरण करेल. ज्यात संसाधन मर्यादा, उपकरणे अपयश, संप्रेषण विलंब आणि इतर पर्यावरणीय ताण समाविष्ट आहेत. क्रू टास्कमध्ये सिम्युलेटेड स्पेसवॉक, वैज्ञानिक संशोधन, व्हर्च्युअल रिअॅलिटीचा वापर आणि रोबोटिक कंट्रोल, आणि संप्रेषणाची देवाणघेवाण यांचा समावेश असू शकतो. नासा परिणाम प्रणालींना प्रमाणित करण्यासाठी आणि उपाय विकसित करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक डेटा प्रदान करतील.

नासा यापैकी तीन मोहिमांची योजना आखत आहे. क्रू हेल्थ आणि परफॉर्मन्स एक्सप्लोरेशन अॅनालॉग म्हणून ओळखली जाते. पहिली मोहिम पुढच्या वर्षी 1 सप्टेंबर ते 30 नोव्हेंबर सुरू होईल. मार्टियन पृष्ठभागावर राहण्याच्या जटिल गरजा पूर्ण करण्यासाठी उपायांच्या चाचणीसाठी अॅनालॉग महत्त्वपूर्ण आहे. असे ह्यूस्टनमधील नासाच्या जॉन्सन स्पेस सेंटरमधील नासाच्या प्रगत अन्न तंत्रज्ञान संशोधन प्रयत्नाचे प्रमुख शास्त्रज्ञ ग्रेस डग्लस म्हणाले.

पृथ्वीवरील सिम्युलेशन आम्हाला अंतराळवीरांना जाण्यापूर्वी येणारी शारीरिक आणि मानसिक आव्हाने समजून घेण्यास आणि त्यांचा सामना करण्यास मदत करतील. तो अर्ज फक्त यूएस नागरिक किंवा 30-55 वयोगटातील कायम रहिवाशांसाठी खुला आहे. निवडीसाठी इतर निकषांमध्ये समाविष्ट आहे इंग्रजीमध्ये प्रवीणता, चांगले शारीरिक आरोग्य आणि धूम्रपान करण्याची सवय नाही. शैक्षणिक आघाडीवर, एखाद्या मान्यताप्राप्त संस्थेकडून अभियांत्रिकी, गणित किंवा जैविक, भौतिक किंवा संगणक विज्ञान यासारख्या STEM क्षेत्रात पदव्युत्तर पदवी आवश्यक आहे. याव्यतिरिक्त ज्या उमेदवारांनी STEM मध्ये डॉक्टरेट प्रोग्रामवर दोन वर्षे काम पूर्ण केले आहे. तसेच वैद्यकीय पदवी पूर्ण केली आहे. त्यांनाच चाचणी पायलट प्रोग्राम देखील विचारात घेतला जाईल. चार वर्षांच्या व्यावसायिक अनुभवासह, लष्करी अधिकारी प्रशिक्षण किंवा एसटीईएम क्षेत्रात विज्ञान पदवी पूर्ण केलेल्या अर्जदारांचा विचार केला जाऊ शकतो, असे नासाच्या निवेदनात म्हटले आहे.