Nepal Presidential Election(Photo Credit - Twitter/ANI)

नेपाळला आज नवे राष्ट्रपती मिळणार आहे. नेपाळच्या राष्ट्रपती पदासाठी आज निवडणूक (Nepal Presidential Election 2023) पार पडत आहे. राष्ट्रपती पदासाठी रामचंद्र पौडेल ( Ramchandra Paudel), सुभासचंद्र नेमबांग (Subas Chandra Nembang) रिंगणात असून, दोघांमध्ये काट्याची टक्कर आहे. निवडणूक आयोगाने बुधवारी निवडणुकीची तयारी पूर्ण झाल्याची घोषणा केली आणि संध्याकाळी ७ वाजता (स्थानिक वेळेनुसार) निकाल अपेक्षित आहे. नवीन बानेश्वर येथील संसद भवनातील ल्होत्से हॉलमध्ये होणाऱ्या राष्ट्रपती निवडणुकीसाठी होणाऱ्या मतदानाच्या पार्श्वभूमीवर तांत्रिक, मानव संसाधन आणि इतर व्यवस्थापकीय-संबंधित सर्व तयारी पूर्ण करण्यात आली आहे, असे निवडणूक अधिकारी महेश शर्मा पौडेल यांनी सांगितले आहे.

निवडणूक आयोगाने फेडरल संसद सदस्यांसाठी दोन स्वतंत्र मतदान केंद्रे स्थापन केली आहेत आणि प्रांत विधानसभा सदस्यांसाठी हॉलमध्ये स्थापन केली आहेत. मतदान आज सकाळी 10 वाजता (स्थानिक वेळेनुसार) सुरू होईल आणि दुपारी ३ वाजता (स्थानिक वेळेनुसार) बंद होईल. दोन उमेदवार- नेपाळी काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते रामचंद्र पौडेल आणि सीपीएन (यूएमएल) उपाध्यक्ष सुभाष चंद्र नेमबांग रिंगणात आहेत. गुरुवारी दुपारी 3 वाजता (NST) मतदान पूर्ण झाल्यानंतर झाल्यानंतर मतमोजणी सुरू होईल. सायंकाळी (NST) निकाल जाहीर होईल, असे निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या कार्यालयाने म्हटले आहे. दरम्यान, निवडणुकीसाठी सर्व प्रांतातील आमदार काठमांडूत दाखल झाले आहेत. (हेही वाचा, President of the World Bank पदासाठी भारतीय वंशाच्या Ajay Banga यांचं नाव US President Joe Biden यांच्याकडून जाहीर)

एकूण 884 सदस्य इलेक्टोरल कॉलेज बनवतात, ज्यामध्ये प्रतिनिधीगृहाचे 275 सदस्य, राष्ट्रीय असेंब्लीचे 59 आणि सात प्रांतीय असेंब्लीचे 550 सदस्य असतात. याचा अर्थ, फेडरल संसद आणि प्रांतीय असेंब्लीमध्ये एकही जागा रिक्त नसल्यास इलेक्टोरल कॉलेजमध्ये एकूण 52,786 मतांचे वजन असेल. सर्वोच्च पद मिळवण्यासाठी उमेदवाराला एकूण मतांपैकी बहुमत मिळणे आवश्यक आहे.

फेडरल संसदेच्या सदस्याच्या एका मताचे वजन 79 आणि प्रांत विधानसभेच्या सदस्याचे 48 आहे.

राजेशाही समर्थक पक्ष मतदानापासून दूर राहतील. राजेशाही समर्थक उदाहरणासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या राष्ट्रीय प्रजातंत्र पक्षाने (आरपीपी) गुरुवारच्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीपासून दूर राहण्याचा निर्णय घेतला आहे. पक्षाच्या केंद्रीय कार्यकारिणीच्या बुधवारी झालेल्या बैठकीत आजच्या मतदानाला दूर राहण्याचा निर्णय घेण्यात आला. आरपीपीचे प्रवक्ते मोहन श्रेष्ठ यांनी पुष्टी केली की केंद्रीय कार्यकारिणीने अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत तटस्थ राहण्याचा निर्णय घेतला आहे.

दरम्यान, आजच्या निवडणुकीत, नेपाळी काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते रामचंद्र पौडेल यांना आठ पक्षांनी पाठिंबा दिला आहे. तर CPN-UML चे एकमेव उमेदवार सुभाष चंद्र नेमबांग यांना अपक्ष आमदारांनी पाठिंबा दिला आहे. आरपीपीने अध्यक्षपदासाठी कोणत्याही उमेदवाराला समर्थन दिले नव्हते किंवा प्रस्तावित केले नव्हते. पौडेल आणि नेमबांग या दोघांनी नंतर आरपीपीचे अध्यक्ष राजेंद्र लिंगदेन आणि इतर पदाधिकाऱ्यांची आरपीपीच्या कार्यालयात भेट घेतली आणि निवडणुकीत त्यांची मते मागितली. मात्र आरपीपीने राष्ट्रपती निवडणुकीच्या पूर्वसंध्येला मतदानापासून दूर राहण्याचा निर्णय घेतला आहे. बुधवारी झालेल्या पाच तासांच्या बैठकीत बहुतांश केंद्रीय कार्यकारिणी सदस्यांनी अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत पक्षाचा अजेंडा राजेशाही असल्याने पक्षाने भाग घेऊ नये, असे मत व्यक्त केले होते.