Representative Image (Photo Credits: Pixabay)

महान ऋषी महर्षि वाल्मिकी (Maharishi Valmiki) यांच्या जयंतीचे स्मरण करणारा वाल्मिकी जयंती (Valmiki Jayanti 2024) हा सण उद्या, 17 ऑक्टोबर 2024 रोजी भारतातील विविध राज्यांमध्ये साजरा होत आहे. या सणानिमित्त अनेक राज्य सरकारांनी सार्वजनिक सुट्टी जाहीर (Holiday For Valmiki Jayanti ) केली असून, उत्तर प्रदेश, पंजाब, हरियाणा, मध्य प्रदेश, आसाम, कर्नाटक आणि हिमाचल प्रदेश यासारख्या राज्यांमध्ये शाळा, महाविद्यालये, सरकारी कार्यालये आणि बँका बंद ठेवण्यास परवानगी दिली आहे.

उत्तर प्रदेशात वाल्मिकी जयंतीनिमित्त शाळांना सुट्टी जाहीर

उत्तर प्रदेशात, राज्य सरकारने वाल्मिकी जयंतीनिमित्त अधिकृतपणे शाळांना सुट्टी जाहीर केली आहे, जेणेकरून विद्यार्थी आणि कुटुंबे राज्यभरातील भव्य उत्सवांमध्ये सहभागी होऊ शकतील. रामायणातील आदरणीय लेखक महर्षी वाल्मिकी यांच्या योगदानाचा सन्मान करण्यासाठी हा दिवस उत्साहपूर्ण उत्सवांनी साजरा केला जाईल. शैक्षणिक संस्था विविध सामुदायिक कार्यक्रमांची तयारी करत आहेत, ज्यामुळे कुटुंबांना हा शुभ दिवस एकत्र साजरा करता येतो.

वाल्मिकी जयंतीचे धार्मिक महत्त्व

वाल्मिकी जयंतीला हिंदूंसाठी सखोल धार्मिक महत्त्व आहे, कारण हा दिवस भगवान रामाचे भक्त मानले जाणारे महान ऋषी महर्षि वाल्मिकी यांचा सन्मान करण्याचा दिवस आहे. धार्मिक ग्रंथांमध्ये त्याच्या जन्माची अचूक तारीख अस्पष्ट असली तरी, वाल्मिकीचा जन्म पौर्णिमेच्या रात्री झाला होता असे व्यापकपणे मानले जाते (Purnima). आख्यायिकेनुसार, वाल्मिकीने सीता देवीला तिच्या वनवासादरम्यान आश्रय दिला आणि तिच्या लव्ह आणि कुश या पुत्रांना रामायण शिकवून त्यांचा मार्गदर्शक बनला.

वाल्मिकीने सांगितलेली शिकवण आणि जीवनातील धडे भक्तांना प्रेरणा देत राहतात, ज्यामुळे वाल्मिकी जयंती हा सखोल आदर आणि आध्यात्मिक प्रतिबिंबाचा दिवस बनतो. ऋषींच्या लिखाणात दर्शविल्याप्रमाणे भक्ती, बुद्धी आणि करुणेच्या मूल्यांवर चिंतन करण्याची संधी हा सण अनुयायांना देतो.

वाल्मिकी जयंतीचे सांस्कृतिक उत्सव आणि परंपरा

वाल्मिकी जयंतीचा उत्सव भारतभर असंख्य सांस्कृतिक आणि धार्मिक उपक्रमांद्वारे साजरा केला जातो. वाल्मिकी मंदिरांमध्ये भक्त एकत्र येतात, जे फुले आणि दिव्यांनी सुंदरपणे सुशोभित केलेले आहेत. सर्वात प्रसिद्ध मंदिरांपैकी एक थिरुवनमियूर, चेन्नई येथे आहे, जे 1,300 वर्षांहून अधिक जुने आहे असे मानले जाते. ऋषीच्या वारशाचा सन्मान करण्यासाठी अनुयायी प्रार्थना करतात, मंत्रांचा जप करतात आणि दिवे लावतात. वंचितांना अन्न पुरविणे, कीर्तने आयोजित करणे आणि भजने करणे या वाल्मिकी जयंतीच्या दिवशी प्रचलित प्रथा आहेत. हा दिवस समुदाय आणि ऐक्याची भावना वाढवतो, कारण भक्त एकत्र येऊन महर्षि वाल्मिकीची शिकवण भक्ती आणि कृतज्ञतेने साजरी करतात.

दरम्यान, उद्याच्या शालेय सुट्टीच्या घोषणेसह, वाल्मिकी जयंती विद्यार्थ्यांना आणि कुटुंबांना भारताच्या समृद्ध सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक वारशामध्ये स्वतःला विसर्जित करण्याची संधी देते. देशभरातील उत्सव महर्षी वाल्मिकी यांच्या सखोल वारशाचा सन्मान करतील, समुदायांमध्ये एकता आणि भक्ती वाढवतील. भारत हा पूज्य सण साजरा करण्याची तयारी करत असताना, वाल्मिकी जयंती ऋषींच्या कालातीत शिकवणींची आणि हिंदू पौराणिक कथांना आकार देण्यात त्यांच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेची आठवण करून देते.