IPO Stock Market | (Photo credit: archived, edited, representative image)

आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये लघु आणि मध्यम उद्योग (SME) च्या प्रारंभिक सार्वजनिक ऑफरिंगमध्ये (IPO) लक्षणीय वाढ झाली आहे, नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) च्या आकडेवारीनुसार, कंपन्यांनी एकूण 7,111 कोटी रुपये उभारले आहेत. आर्थिक वर्षात लाँच झालेल्या 242 आयपीओपैकी 163 एसएमईचे होते, जे लहान कंपन्यांमध्ये गुंतवणूकदारांच्या वाढत्या हिताचे अधोरेखित करते, असे वृत्तसंस्था एएनआयने आपल्या वृत्तात म्हटले आहे.

एसएमई आयपीओद्वारे मोठी गुंतवणूक

एनएसईच्या आकडेवारीनुसार, भारतीय शेअर बाजारात एसएमई आयपीओद्वारे सरासरी निधी उभारणी 44 कोटी रुपये होती, ज्यामध्ये डॅनिश पॉवर लिमिटेडने सर्वाधिक 198 कोटी रुपये उभारले, तर होक फूड्स इंडिया लिमिटेडने सर्वात कमी 6 कोटी रुपये उभारले. 31 मार्च 2025 पर्यंत एनएसई इमर्ज (SME) सूचीबद्ध कंपन्यांचे बाजार भांडवल 1.8 लाख कोटी रुपयांवर पोहोचले, जे या क्षेत्राच्या मजबूत कामगिरीवर प्रकाश टाकते. (हेही वाचा, IPO Fundraising in 2024: भारतात 2024 मध्ये विक्रमी आयपीओ गुंतवणूक; तब्बल 1.4 ट्रिलियन निधीची उभारणी)

एसएमई आयपीओची मीडिकॅपेक्षा सकस कामगिरी

भारताच्या तेजीच्या शेअर बाजारामुळे अनेक एसएमईंना त्यांचे शेअर्स सूचीबद्ध करण्याची संधी मिळाली आहे, त्यापैकी अनेकांनी प्रभावी नफा मिळवून दिला आहे. एंजल वन वेल्थच्या मते, आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये त्यांच्या यादीपासून एसएमई आयपीओंनी लार्ज-कॅप आणि मिड-कॅप स्टॉकपेक्षा चांगले प्रदर्शन केले आहे. (हेही वाचा, India's IPO Market Slows Down: भारताचा आयपीओ बाजार मंदावला; गुंतवणुकदारांची उदासीन भावना, निराशाजनक लिस्टिंग)

अहवालात पुढे असे दिसून आले आहे की एसएमई आयपीओसाठी सरासरी लिस्टिंग नफा 2019 मध्ये फक्त 2% होता, जो 2024 मध्ये 74% पर्यंत वाढला, तर मेनबोर्ड आयपीओ 2020 मध्ये शिखरावर पोहोचले आणि सुमारे 30% रेंज-बाउंड राहिले. ही उल्लेखनीय वाढ लहान उद्योगांमधील गुंतवणूकदारांचा वाढता विश्वास आणि उच्च-वाढीच्या संभाव्य स्टॉकसाठी तीव्र भूक दर्शवते.

किरकोळ गुंतवणूकदारांचा वाढता सहभाग

किरकोळ गुंतवणूकदारांच्या वाढत्या सहभागामुळे एसएमई आयपीओमध्ये विक्रमी-उच्च ओव्हरसबस्क्रिप्शन झाले आहे. हा ट्रेंड ओळखून, सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) ने आयपीओमधील गुंतवणूकदारांच्या वर्तनाचे विश्लेषण करणारा एक सखोल अभ्यास केला.

एप्रिल 2021 ते डिसेंबर 2023 दरम्यान सूचीबद्ध केलेल्या 144 आयपीओंचा समावेश असलेल्या या अभ्यासात असे आढळून आले की, शेअर्सवरील परताव्याने गुंतवणूकदारांच्या विक्रीच्या निर्णयांवर लक्षणीय परिणाम केला. एसएमई स्टॉक्समध्ये वाढत्या रसामुळे, गुंतवणूकदारांचे संरक्षण आणि निष्पक्ष व्यापार पद्धती सुनिश्चित करण्यासाठी सेबी बाजारातील गतिमानतेवर लक्ष ठेवत आहे. एसएमई आयपीओ अपेक्षांपेक्षा जास्त कामगिरी करत असल्याने आणि गुंतवणूकदारांचा उत्साह उच्च राहिल्याने, आर्थिक वर्ष 2025-26 मध्ये हे क्षेत्र सतत वाढीसाठी सज्ज आहे, ज्यामुळे ते भारताच्या विकसित होत असलेल्या शेअर बाजाराच्या व्यापक दृष्टीकोणातून पाहण्यासारखे एक महत्त्वाचे क्षेत्र बनले आहे.