प्रतीकात्मक फोटो 

देशाच्या अर्थव्यवस्थेमधील मंदीची आणखी दोन प्रमुख चिन्हे उदभवली आहेत. सरकारने सोमवारी जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार आठ कोर सेक्टर आणि मॅन्युफॅक्चरिंग पीएमआय (PMI) मध्ये मोठी घसरण पाहायला मिळाली आहे. आठ प्रमुख क्षेत्रातील विकास दर जुलैमध्ये केवळ 2.1 टक्के होता. मागील वर्षी याच काळात तो 7.3 टक्के होता. आठ मूलभूत उद्योगांमध्ये कोळसा, कच्चे तेल, नैसर्गिक वायू, रिफायनरी उत्पादने, खत, स्टील, सिमेंट आणि वीज यांचा समावेश आहे. मुख्यत: कोळसा, कच्चे तेल, नैसर्गिक वायू आणि रिफायनरी उत्पादनांचे उत्पादन कमी झाल्यामुळे मूलभूत उद्योगांची वाढ मंदावली आहे.

आकडेवारीनुसार, कोळसा, कच्चे तेल, नैसर्गिक वायू आणि रिफायनरी उत्पादनांचे उत्पादन मागील महिन्याच्या तुलनेत कमी झाले आहे. चालू आर्थिक वर्षात एप्रिल ते जुलै या चार महिन्यांच्या कालावधीत मूलभूत उद्योगांचा विकास दर मागील आर्थिक वर्षाच्या याच कालावधीत 5.9 टक्क्यांवरून तीन टक्क्यांवर आला आहे. विक्री, उत्पादन आणि रोजगाराच्या संथ वाढीमुळे देशातील उत्पादन क्षेत्र ऑगस्टमध्ये 15 महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर आला आहे. सोमवारी मासिक सर्वेक्षणात ही माहिती देण्यात आली आहे. आयएचएस मार्केटचे इंडिया मॅन्युफॅक्चरिंग पर्चेसिंग मॅनेजर्स इंडेक्स (पीएमआय) जुलैमध्ये 52.5 वरून ऑगस्टमध्ये 51.4 वर घसरला. मे 2018 नंतरची ही सर्वात खालची पातळी आहे.

मॅन्युफॅक्चरिंगचा पीएमआय 50 पेक्षा जास्त असताना हा सलग 25 वा महिना आहे. 50 पेक्षा जास्त निर्देशांक विस्तार दर्शवितो तर 50 च्या खाली निर्देशांक आकुंचन दर्शवितो. खालच्या खाजगी गुंतवणूकीमुळे आणि ग्राहकांच्या मागणीमुळे बिघडलेल्या परिस्थितीत जागतिक स्तरावर भारताचा आर्थिक विकास दर जूनच्या तिमाहीत पाच टक्क्यांपर्यंत खाली आला आहे. गेल्या सहा वर्षातील हा सर्वात कमी विकास दर आहे.