Lightning Safety | (Photo credit: archived, edited, representative image)

Weather Safety Tips: मान्सून आणि पूर्व-मान्सून हंगामात विजांच्या (Lightning Safety Tips) कडकडाटासह वादळे, जोरदार वारे आणि मुसळधार पाऊस येणे सामान्य आहे. अशा नैसर्गिक घटना आश्चर्यकारक असू शकतात, परंतु त्या जीवित आणि मालमत्तेला गंभीर धोका देखील निर्माण करतात. विजांच्या वादळाच्या वेळी अनेक लोकांना भीती आणि चिंता वाटते - आणि ते योग्यच आहे, कारण विजांचा कडकडाट प्राणघातक ठरू शकतो. अशा घटनांदरम्यान सुरक्षित राहण्यास मदत करण्यासाठी, वादळाच्या वेळी आणि विजांच्या हालचालींदरम्यान तुम्ही घ्यावयाच्या खबरदारीबद्दल येथे एक व्यापक मार्गदर्शक आहे:

वादळी वाऱ्यांदरम्यान घ्यावयाची काळजी

आवश्यक आणि खबरदारीचे उपाय योग्य वेळीच राबवले तर संभाव्य धोका टाळण्यास मोठ्या प्रमाणात यश येते. अनेकदा काही अपघात, अनुचित घटना टाळता येत नाहीत. असे असले तरी योग्य वेळी उचललेली पावले आणि घेतलेली काळजी यांमुळे धोका अधिक प्रमाणात कमी करता येतो. तसेच होणारे नुकसानही टाळता येते. त्यासाठी पर्याय खालील प्रमाणे:

  • घरात सुरक्षित राहा

    • वीज चमकत असल्यास घरामध्ये राहणेच सर्वात सुरक्षित पर्याय आहे. अत्यावश्यक नसल्यास घराबाहेर जाऊ नका.

  • विद्युत उपकरणांचे कनेक्शन बंद करा

    • टीव्ही, संगणक, वॉशिंग मशीन इत्यादी उपकरणे बंद करा आणि प्लग काढा. विजेचा झटका उपकरणांचे नुकसान करू शकतो किंवा आग लागण्याचा धोका असतो.

  • पाणी आणि नळाचा वापर टाळा

    • विजेच्या वेळी अंघोळ करणे, हातपाय धुणे किंवा नळ चालू करणे टाळा. पाण्याच्या पाइपमधून विद्युतप्रवाह होऊ शकतो.

  • खिडक्या आणि दरवाजांपासून दूर राहा

    • विजेचा झटका खिडक्या किंवा अर्धवट उघड्या दरवाजांमधून देखील येऊ शकतो. त्यामुळे त्यांच्यापासून दूर राहा.

  • मोबाइल किंवा लँडलाईनचा वापर टाळा

    • चार्जिंगला लावलेला फोन वापरणे धोकादायक ठरू शकते. शक्य असल्यास विजेच्या वेळी फोनचा वापर टाळा.

  • सिमेंटच्या भिंतींवर किंवा जमिनीवर बसू नका

    • सिमेंटमध्ये लोह किंवा धातू असते, ज्यामुळे वीज प्रवाहित होऊ शकते.

जर तुम्ही घराबाहेर असाल तर काय कराल?

  1. मोकळ्या मैदानात किंवा झाडांखाली थांबू नका: उंच झाडांच्या खाली आश्रय घेणे टाळा. झाडावर वीज पडण्याची शक्यता अधिक असते.

  2. पाण्यापासून दूर रहा: तलाव, नदी, जलतल किंवा पोहण्याच्या ठिकाणांपासून दूर जा.

  3. शरण न मिळाल्यास बसून घ्या: जमिनीवर न झोपता पाय एकत्र करून बसावे, डोकं खाली ठेवावे.

  4. धातूच्या वस्तू सोडून द्या: छत्री, सायकल किंवा इतर धातूच्या वस्तू सोबत ठेवू नका.

वीज चमकत असताना काय करू नये

  • दुचाकी किंवा सायकल चालवू नका.

  • उंच झाडांजवळ किंवा टॉवरजवळ पळू नका.

  • गटात एकत्र उभे राहू नका. शक्य असल्यास अंतर ठेवा.

  • शेतीसाठी वापरण्यात येणारी धातूची उपकरणे चालवू नका.

भारत हवामान विभाग (IMD) कडून वेळोवेळी हवामानाचा इशारा येतो. त्यामुळे अधिकृत अपडेट्स पाहत राहा आणि सूचनांचे पालन करा.

वीज दूर आहे असं वाटून आपण गाफील राहतो, पण ती क्षणात जवळही येऊ शकते. वरील साध्या पण प्रभावी उपाययोजनांचा अवलंब करून तुम्ही आणि तुमचे कुटुंब वादळी हवामानात सुरक्षित राहू शकता. हवामान बिघडल्यावर त्वरीत योग्य निर्णय घेणे आणि काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.