Photo Credit- X

Air Pollution Hamper Children Learning: वायू प्रदूषणामुळे (Air Quality) मुले मानसिकदृष्ट्या कमकुवत होत आहेत. यामुळे त्यांच्या बौद्धिक आणि लक्ष केंद्रित करण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होत आहे. या संदर्भात करण्यात आलेल्या एका नवीन संशोधनात असे दिसून आले आहे की, मुले (Children) त्यांच्या जीवनाच्या पहिल्या दोन वर्षांमध्ये नायट्रोजन डायऑक्साइडच्या संपर्कात आल्याने त्यांच्या लक्ष केंद्रित करण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होतो. युनिव्हर्सिटी ऑफ सदर्न कॅलिफोर्नियाला अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, पीएम 2.5 च्या संपर्कात आल्याने लहान मुलांच्या संज्ञानात्मक क्षमतेवर विपरित परिणाम होतो.

युनायटेड स्टेट्समधील 8,500 मुलांवर केलेल्या अभ्यासात, असे आढळून आले की, 9 ते 10 वर्षे वयोगटातील मुले, जी प्रदूषकांच्या संपर्कात आली होती. विशेषत: अमोनियम नायट्रेट, पार्टिक्युलेट मॅटर (पीएम) 2.5 ते संज्ञानात्मक कामगिरीमध्ये कमी पडत आहेत. विद्यापीठाने प्रौढांमध्ये अल्झायमर आणि स्मृतिभ्रंशासाठी विशिष्ट जोखीम घटक म्हणून अमोनियम नायट्रेट आढळल्याचे सांगितले.

हा अभ्यास बार्सिलोना इन्स्टिट्यूट फॉर ग्लोबल हेल्थशी संबंधित संशोधकांनी केला आहे. ज्याचे परिणाम जर्नल एन्व्हायर्नमेंट इंटरनॅशनलमध्ये प्रकाशित झाले आहेत. या संशोधनानुसार, प्रदूषित हवेचा श्वास घेणे, विशेषत: गरोदरपणात आणि बालपणीच्या काळात मेंदूच्या विकासावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. अभ्यासानुसार, पहिल्या दोन वर्षांमध्ये नायट्रोजन डायऑक्साइड (NO2) च्या संपर्कात आलेल्या मुलांना नंतर चार ते आठ वर्षांच्या दरम्यान लक्ष देण्यास त्रास होऊ शकतो. हे परिणाम विशेषतः मुलांमध्ये स्पष्ट होते.

नायट्रोजन डायऑक्साइड हा प्रदूषणाचा एक महत्त्वाचा घटक आहे जो वाहतुकीतून येतो, म्हणजे कार आणि ट्रकमधून होणारे प्रदूषण. त्याचप्रमाणे वयाच्या सहा ते आठ वर्षांपर्यंत लक्ष देण्यास त्रास होणारा परिणाम दिसून येतो. तथापि, आयुष्याच्या पहिल्या दोन वर्षांत त्याचा प्रभाव खूपच जास्त होता.

हा अभ्यास स्पेनमधील 1703 महिला आणि त्यांच्या मुलांकडून मिळालेल्या माहितीच्या आधारावर करण्यात आला आहे. त्यांच्याबद्दलची माहिती INMA प्रकल्पाद्वारे संकलित करण्यात आली. अभ्यासादरम्यान, संशोधकांनी गर्भधारणेदरम्यान आणि आयुष्याच्या पहिल्या सहा वर्षांत या मुलांना किती नायट्रोजन डायऑक्साइडचा सामना करावा लागला याची माहिती गोळा केली.

एका नवीन अभ्यासात असे दिसून आले आहे की 1.3 ते 1.5 वर्षे वयोगटातील मुलांनी जास्त प्रमाणात नायट्रोजन डायऑक्साइड (NO2) च्या संपर्कात असलेल्या चार ते सहा वर्षांच्या वयाच्या लक्ष चाचणी दरम्यान जास्त वेळ घेतला होता.

बार्सिलोना इन्स्टिट्यूट फॉर ग्लोबल हेल्थ आणि अभ्यास संशोधक ॲन-क्लेअर बिंटर यांनी एका प्रसिद्धीपत्रकात म्हटले आहे की प्रीफ्रंटल कॉर्टेक्स मेंदूचा एक महत्त्वाचा भाग आहे जो ही कार्यकारी कार्ये करतो. ज्याचा विकास अगदी हळू होतो आणि गर्भधारणेदरम्यान आणि आयुष्याच्या सुरुवातीच्या काळातही परिपक्व होत असतो. जे वायू प्रदूषणाच्या संपर्कात येण्यास संवेदनशील बनवते. यामुळे सूज येणे आणि ऊर्जेचा वापर होण्यास त्रास होऊ शकतो.