Vladimir Putin | (Photo Credits: Wikimedia Commons)

Putin warns western countries of nuclear war: रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांनी पाश्चात्य देशांना सांगितले आहे की, जर त्यांनी युक्रेनमध्ये आपले सैन्य पाठवले तर ते अणुयुद्धचा धोका पत्करतील. युक्रेनमधील युद्धामुळे रशिया आणि पाश्चिमात्य देशांमधील संबंध 1962 नंतर प्रथमच खराब झाले आहेत. अशा तणावपूर्ण परिस्थितीत क्युबासोबत क्षेपणास्त्राचे संकट निर्माण झाले. पुतिन हे यापूर्वीही नाटो देशांशी थेट युद्धाबाबत बोलत आले आहेत, मात्र अणुयुद्धाचा इशारा इतक्या स्पष्टपणे सांगण्याची ही पहिलीच वेळ आहे.

पाश्चिमात्य देशांना दोष 

रशियन खासदार आणि देशातील इतर उच्चभ्रू लोकांना संबोधित करताना, पुतीन यांनी त्यांच्या आरोपांची पुनरावृत्ती केली की पाश्चात्य देश रशियाला कमकुवत करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. रशियाच्या अंतर्गत बाबींमध्ये ढवळाढवळ करणे किती धोकादायक आहे, हे पाश्चात्य देशांच्या नेत्यांना समजत नसल्याचेही ते म्हणाले. पुतिन युक्रेनसोबतचा वाद हा रशियाचा अंतर्गत प्रकरण मानतात.

फ्रान्सच्या राष्ट्राध्यक्षांच्या मनात निर्माण झालेल्या एका कल्पनेची प्रतिक्रिया म्हणून पुतिन यांनी आण्विक युद्धाचा इशारा दिला आहे. 26 फेब्रुवारी रोजी फ्रान्सचे अध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन म्हणाले होते की, नाटोचे युरोपियन सदस्य युक्रेनमध्ये सैन्य पाठवण्याबाबत विचार करू शकतात. मात्र, त्यांची ही कल्पना अमेरिका, जर्मनी आणि ब्रिटनसह अनेक देशांनी लगेचच नाकारली.

अण्वस्त्रांचा साठा

पुतीन म्हणाले, "(पाश्चिमात्य देशांनी) हे समजून घेतले पाहिजे की, आमच्याकडेही अशी शस्त्रे आहेत जी त्यांच्या भूभागावरील लक्ष्यांना थेट लक्ष्य करू शकतात. या सगळ्यामुळे खरोखरच संघर्षाचा धोका निर्माण होतो, ज्यामध्ये अण्वस्त्रांचा वापर केला जाईल आणि सभ्यता नष्ट होईल. ते करू नका. समजले का?" रशियामध्ये 15-17 मार्च रोजी राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुका होणार आहेत. पुतिन यांना पुढील सहा वर्षांसाठी पुन्हा एकदा राष्ट्राध्यक्ष होण्याचा विश्वास आहे. ते म्हणाले की, रशियाकडे जगातील सर्वात मोठा आणि अत्याधुनिक अण्वस्त्रांचा साठा आहे.

स्ट्रॅटेजिक न्यूक्लियर फोर्सेस पूर्णपणे तयार आहेत, असे पुतिन यांनी चेतावणीच्या स्वरात सांगितले. पुतिन यांनी नमूद केले की, नवीन पिढीच्या प्रगत हायपरसोनिक अण्वस्त्रांची चाचणी पूर्ण झाली आहे आणि ती तैनात केली जात आहे. पुतिन यांनी 2018 मध्ये पहिल्यांदा या शस्त्रांबद्दल सांगितले होते.

पुतिन यांनी रागाच्या भरात, रशियावर हल्ला करून अयशस्वी झालेल्या नाझी जर्मनीचा ॲडॉल्फ हिटलर आणि फ्रान्सचा नेपोलियन बोनापार्ट यांचे भवितव्य पाश्चात्य देशांनी लक्षात ठेवावे, असा सल्ला दिला. पुतिन म्हणतात, "आता त्याचे परिणाम पूर्वीपेक्षा खूपच दुःखद असतील. त्यांना वाटते की, हे (युद्ध) एक व्यंगचित्र आहे. पाश्चात्य राजकारणी युद्ध म्हणजे काय हे विसरले आहेत, असा आरोप पुतीन यांनी केला आहे, कारण गेल्या तीन दशकांत रशियाने संरक्षण आव्हानांचा सामना केला नाही.

पश्चिम सीमेवर अधिक सैन्य

युक्रेनच्या आघाडीवर रशियन सैन्य अनेक ठिकाणांहून पुढे जात असल्याचा दावा पुतीन यांनी केला. फिनलंड आणि स्वीडनच्या नाटोमध्ये सामील होण्याच्या निर्णयानंतर रशियाला युरोपियन युनियनच्या सीमेवर अधिक सैन्य तैनात करावे लागेल, असे पुतीन यांचे म्हणणे आहे.

स्वीडन नाटोमध्ये सामील झाल्याचा काय परिणाम होईल?

रशियन सैन्य युक्रेनमधून पुढे जाऊन युरोपीय देशांवर हल्ले करतील हे पाश्चात्य देशांचे मतही पुतीन यांनी फेटाळून लावले. ते म्हणाले की, रशिया सोव्हिएत युनियनसारखी चूक करणार नाही, ज्यामुळे पाश्चात्य देशांना शस्त्रास्त्रांच्या शर्यतीत ओढण्याची संधी मिळते आणि त्यांचे संपूर्ण बजेटच धुळीस मिळते.

पुतिन म्हणाले की, या कारणास्तव त्यांच्या देशाचे ध्येय "संरक्षण औद्योगिक कॉम्प्लेक्स अशा प्रकारे विकसित करणे आहे जेणेकरून देशाची वैज्ञानिक, तांत्रिक आणि औद्योगिक क्षमता वाढेल." एक वर्षापूर्वी पुतिन ज्या पद्धतीने आणि कोणत्या परिस्थितीत बोलले होते, 29 फेब्रुवारीला त्यांची भूमिका त्याच्या पूर्णपणे विरुद्ध होती. त्यावेळी ईशान्य आणि दक्षिण युक्रेनमधून रशियन सैन्याला मागे ढकलण्यात युक्रेनला यश आले होते.

तथापि, 2023 च्या उन्हाळ्यात युक्रेनियन मोहीम असे परिणाम साध्य करण्यात अयशस्वी झाली आणि रशियन सैन्याने पूर्वेला अवडिव्हका ताब्यात घेतला. या विजयाचे भांडवल करून पुढे जाण्याचा त्यांचा प्रयत्न आहे. दुसरीकडे, युक्रेन बचावात्मक पवित्र्यात आहे.

युक्रेनला ज्या प्रकारचा आंतरराष्ट्रीय पाठिंबा मिळत होता त्यातही घट झाली आहे. सुमारे ५० अब्ज डॉलर्सच्या अमेरिकन मदतीचे पॅकेज संसदेत अडकले आहे. भाषणात पुतिन यांनी नुकत्याच झालेल्या विजयांची माहितीही दिली.

रशियन ध्वजांच्या दरम्यान रेड स्क्वेअरजवळ स्टेजवर पुतीन एकटे होते. यावेळी देशातील नवीन आणि आधुनिक शस्त्रास्त्रांबाबतही चर्चा झाली. त्यात झिरकॉन आणि किंजल सुपरसॉनिक क्षेपणास्त्रांचाही समावेश आहे. तथापि, रशिया त्यांना तैनात करणार असल्याचे त्यांनी नाकारले.

आपल्या भाषणात पुतीन यांनी रशियाच्या मजबूत आर्थिक कामगिरीचाही उल्लेख केला आणि अनेक देशांतर्गत सुधारणांचा उल्लेख केला. साहजिकच आगामी निवडणुका लक्षात घेऊन हे सर्व केले जात आहे.

रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणतात की, त्यांचा देश आर्थिक दृष्ट्या चांगले काम करत आहे. यासोबतच त्यांनी आर्थिक बाबींशी संबंधित अनेक आर्थिक सुधारणांची माहिती दिली. पुतिन यांचे भाषण केवळ सरकारी दूरचित्रवाणीवरच नव्हे तर सर्वत्र मोठ्या डिजिटल स्क्रीनवर आणि सिनेमागृहांवरही विनामूल्य प्रसारित केले गेले.

पुतीन 1999 पासून रशियात सत्तेवर आहेत. जोसेफ स्टॅलिननंतर ते सर्वाधिक काळ रशियाचे राज्यकर्ते आहेत आणि आगामी निवडणुका जिंकल्यानंतर पुतिन स्टॅलिनचा विक्रम मोडतील.

विरोधी पक्षनेते अलेक्सी नवलनी यांच्या अंत्यसंस्काराच्या एक दिवस आधी पुतिन यांचे भाषण झाले. रशियन तुरुंगात अज्ञात कारणांमुळे 16 तारखेला नवलनीचा मृत्यू झाला. त्यांच्या पार्थिवावर 1 मार्च रोजी मॉस्को येथे अंत्यसंस्कार होणार आहेत. नवलनी यांची तुरुंगात स्लो पॉयझन देऊन हत्या करण्यात आल्याचा आरोप विरोधी पक्षांनी केला आहे. नवलनीच्या मृत्यूनंतर काही दिवसांनी त्याचा मृतदेह त्याच्या कुटुंबीयांना देण्यात आला.