Pink Ball (Photo Credit - X)

मुंबई: तुम्ही क्रिकेटच्या मैदानावर बरेच लाल चेंडू पाहिले असतील, पण डे-नाईट कसोटी सामन्यांमध्ये गुलाबी रंगाचे चेंडू का वापरले जातात हे तुम्हाला माहीत आहे का? वास्तविक, या गुलाबी चेंडूमागे एक अतिशय मनोरंजक विज्ञान दडलेले आहे. डे-नाइट कसोटी सामन्यांसाठी गुलाबी चेंडू का सर्वोत्तम मानला जातो आणि त्याचे फायदे काय आहेत ते जाणून घेऊया. जगभरातील खेळांमध्ये विज्ञानाचा वापर केला जातो. क्रिकेटमध्येही खेळाडू जे कपडे घालतात ते शास्त्रीय कारणांवर आधारित असतात. उदाहरणार्थ, एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये, खेळाडू रंगीत कपडे घालतात आणि पांढऱ्या चेंडूने खेळतात जेणेकरून चेंडू स्पष्टपणे दिसतो. त्याचप्रमाणे कसोटी सामन्यांमध्ये खेळाडू पांढरे कपडे घालतात आणि लाल चेंडू वापरतात. पांढरे कपडे घालण्याचा फायदा असा आहे की ते सूर्यप्रकाशात जास्त उष्णता शोषत नाहीत आणि चेंडू स्पष्टपणे दिसतो.

कसोटी क्रिकेटमध्ये किती चेंडू वापरले जातात

कसोटी क्रिकेटमध्ये तीन प्रकारचे चेंडू वापरले जातात: कुकाबुरा, एसजी आणि ड्यूक. प्रत्येक फॉरमॅटमध्ये वेगवेगळ्या रंगाचे बॉल वापरले जातात. यापूर्वी कसोटी सामन्यांमध्ये फक्त लाल चेंडूचा वापर केला जात होता, मात्र आता गुलाबी चेंडूचाही वापर केला जात आहे. भारताने 22 नोव्हेंबर 2019 रोजी बांगलादेशविरुद्ध पहिल्यांदा गुलाबी चेंडूने डे-नाईट कसोटी सामना खेळला आणि जिंकला. (हे देखील वाचा: Rohit Sharma's Record in Pink Ball Test: पिंक बॉल कसोटीत रोहित शर्माचा कसा आहे विक्रम? परदेशात प्रथमच खेळणार डे-नाइट कसोटी सामना)

लाल आणि गुलाबी चेंडूत फरक

लाल आणि गुलाबी बॉलमधील सर्वात मोठा फरक त्यांच्या प्रक्रियेत आहे. लाल बॉल लेदरला रंगवले जाते आणि ते चमकण्यासाठी एक विशेष प्रक्रिया दिली जाते. त्याच वेळी, गुलाबी चेंडूवर रंगद्रव्य (रंग) चा लेप लेदरवर लावला जातो, ज्यामुळे तो वेगळा होतो. लाल चेंडूचा रंग चामड्यात शोषला जातो, तर गुलाबी चेंडूचा रंग कारवरील पेंटप्रमाणे कोटिंगच्या स्वरूपात असतो. नवीन गुलाबी चेंडू लाल चेंडूपेक्षा जास्त स्विंग करतो कारण त्यात रंगाचा अतिरिक्त कोटिंग असतो.

गुलाबी, केशरी किंवा पिवळा चेंडू का नाही?

गुलाबी चेंडू प्रथम ऑस्ट्रेलियाच्या कुकाबुरा कंपनीने बनवला होता. सुरुवातीला या चेंडूचा रंग लवकर फिका पडत असे, परंतु सुधारणा केल्यानंतर तो कायमस्वरूपी करण्यात आला. कंपनीने रंग बदलण्याचा प्रयोग केला आणि शेवटी गुलाबी चेंडू सर्वोत्तम असल्याचे आढळले. त्यावर काळा धागा शिवलेला होता. नंतर हिरवे आणि पांढरे धागेही वापरले गेले. भारतीय संघ ज्या गुलाबी चेंडूने खेळला त्याला काळ्या धाग्याने शिवलेला होता.