Condom Use in Mumbai: मुंबईत कंडोमच्या वापराबाबत झाले सर्वेक्षण;  समोर आली धक्कादायक माहीती
Photo Credit - Facebook

देशाची आर्थिक राजधानी मुंबईत कंडोमच्या वापरामध्ये दुप्पट वाढ झाली असून राष्ट्रीय कुटुंब आरोग्य सर्वेक्षणात याबाबत धक्कादायक माहिती दिली आहे. राष्ट्रीय कुटुंब आरोग्य सर्वेक्षण म्हणजेच एनएफएचएस -5 दर्शविते की विवाहित जोडप्यांद्वारे वापरल्या जाणार्‍या गर्भनिरोधकांमुळे भारताची लोकसंख्या अधिक स्थिर आहे.जन्म नियंत्रण ((Birth Control Method) पद्धतीचा बारकाईने विचार केल्यास हे सिद्ध होते की गेल्या 5 वर्षात कंडोमचा वापर वाढला आहे, तर महिला नसबंदी (Female Sterilizations) आणि तोंडी गर्भनिरोधक(Oral Contraceptive Pill)गोळीच्या वापरामध्ये थोडीशी घट झाली आहे.

तज्ञांनी सांगितले की हे बदल कुटुंब नियोजनात पुरुषांच्या अधिक भूमिकेवर जोर देतात. लोकसंख्या परिषद ऑफ इंडियाचे डॉ.राजीब आचार्य म्हणाले की, हे बदल 22 राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या शहरी आणि ग्रामीण भागात दिसू शकतात.मुंबई शहराबद्दल बोलतांना, जेथे प्रत्येक 10 विवाहित जोडप्यांपैकी 7 हून अधिक जोडप्या आधीच कुटुंब नियोजनाच्या पद्धतीपासून दूर आहेत.त्यांची टक्केवारी 2015-16 मध्ये 59.6% (NFHS-4) वरून वाढून साल 2019-20 मध्ये 74.3% (NFHS-5) झाला आहे.याच कालावधीत कंडोमचा वापर 11.7% वरून 18.1% महिला नसबंदीचा दर 47% वरुन कमी होऊन 36.1% झाला आहे.

दरम्यान गर्भ निरोधक गोळ्यांचा वापर या काळात 3.1% वरुन 1.9% झाला आहे. स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. किरण कोल्हो म्हणाले की, गोळ्यामुळे वजन वाढण्यासारख्या दुष्परिणामांमुळे शहरांतील स्त्रिया काळजीत आहेत.NFHS-5 मते, मुंबई उपनगरामध्ये कंडोमचा वापर 8.9% वरून 18% पर्यंत वाढला, जो प्रत्येक 10 पुरुषांपैकी जवळपास 2 आहे. स्त्री-निर्जंतुकीकरणात गर्भ निरोधक गोळी वापरुन 43% ते 37.5% आणि त्याच कालावधीत 5.3% ते 0.9% पर्यंत घट झाली आहे.जरी संपूर्ण महाराष्ट्रातील आकडेवारीत मोठे बदल दिसून आले नाहीत, तरी कंडोमचा वापर 7.1%  वरून वाढून 10% झाला आहे. तर महिला नसबंदी आणि गोळीचा वापर अनुक्रमे 50.7 वरुन 49.1आणि 2.4% से 1.8% पर्यंत कमी झाला आहे.NFHS-5 डेटाच्या पहिल्या टप्प्यात 17 राज्यांत कुटुंब नियोजनासाठी आधुनिक गर्भनिरोधकांच्या वापरामध्ये वाढ झाली. डॉ. आचार्य म्हणाले की, देशभरात रिक्त (गर्भनिरोधक) पद्धती वाढल्या आहेत.