
मुंबईतील अकौंटंट आणि खासगी फर्मचा भागीदार असलेल्या एका 21 वर्षीय तरुणाची तब्बल 3.63 कोटी रुपयांची सायबर फसवणूक (Mumbai Cyber Crime) झाल्याची धक्कादायक घटना पुढे येत आहे. ही घटना मुंबईत घडलेली आजवरची सर्वात महागडी सायबर फसवणूक (Investment Fraud) म्हणून ओळखली गेली आहे. ऑनलाइन शेअर ट्रेडिंगच्या (Share Trading Fraud) नावाखाली झालेली ही फसवणूक 10 मार्च ते 25 मार्च दरम्यान 15 दिवसांच्या कालावधीत ही फसवणूक झाली. तक्रारदाराने 24 वेगवेगळ्या व्यवहारांमध्ये ही रक्कम हस्तांतरित केल्याचे वृत्त आहे, ज्यामध्ये एकाच दिवसात (21 मार्च) चार ट्रान्सफरद्वारे 1.2 कोटी रुपये पाठवले गेले. 24 एप्रिल रोजी ग्रँट रोड (Grant Road) येथील दक्षिण क्षेत्र सायबर पोलिस स्टेशनमध्ये प्रथम माहिती अहवाल (FIR) दाखल करण्यात आला.
निरीक्षक नंदकुमार गोपाळे यांच्या नेतृत्वाखालील पथकाने तपास सुरू केला आहे आणि संशयितांशी जोडलेली 10 बँक खाती यशस्वीरित्या गोठवली आहेत.
घोटाळा कसा उघडकीस आला
- पोलीस सूत्रांच्या हवाल्याने टीओआयने दिलेल्या वृत्तानुसार, तक्रारदाराला एका मित्राकडून 'फायदेशीर' शेअर ट्रेडिंग संधीबद्दल कळले. त्या मित्राने एका व्यक्तीचा संपर्क क्रमांक शेअर केला जो कदाचित व्हॉट्सअॅपद्वारे टिप्स देत असेल. शिफारशीवर विश्वास ठेवून, पीडितेने तो नंबर ऑनलाइन शोधला आणि त्याला एका व्हॉट्सअॅप ग्रुपची लिंक मिळाली.
- ग्रुपमध्ये, अनेक वापरकर्ते स्टॉक ट्रेडमधून मिळणाऱ्या त्यांच्या 'नफा' बद्दल सक्रियपणे चर्चा करत होते आणि स्क्रीनशॉट शेअर करत होते. तक्रारदाराने ग्रुपच्या प्रशासक (एडमीन) मीरा आचार्य यांच्याशी संपर्क साधण्यापूर्वी दोन दिवस या हालचाली पाहिल्या. (हेही वाचा, Online Share Trading Scam: बायकोचा सल्ला ऐकला, बँक मॅनेजरही फसला; ऑनलाइन शेअर ट्रेडिंग स्कॅममध्ये सायबर फ्रॉड, 44 लाख रुपयांचा गंडा)
- दरम्यान, तिने त्याला दुसरी लिंक पाठवली, ज्यामध्ये त्याला मोबाईल अॅप्लिकेशन डाउनलोड करण्यास सांगितले. लॉगिन आयडी आणि पासवर्ड तयार केल्यानंतर, तक्रारदाराला त्याच्या नावावर एक व्हर्च्युअल ट्रेडिंग अकाउंट सेट केलेले आढळले. फसवणूक करणाऱ्यांनी त्याला बँक खात्याची माहिती दिली आणि पैसे गुंतवण्यास प्रोत्साहित केले. (हेही वाचा, Financial Frauds: गेल्या 3 वर्षांत जवळपास 47 टक्के भारतीयांची झाली आर्थिक फसवणूक; UPI आणि Credit Card संबंधित प्रकरणे सर्वाधिक)
सापळा: IPO आणि प्रचंड परताव्याच्या आमिषाने फसवणूक
कालावधी | महत्त्वाची माहिती |
March 10–25 | फसवणुकीचा एकूण कालावधी |
March 21 | एका दिवशी Rs 1.2 कोटी पाठवले |
April 24 | एफआयआर दाखल |
24 व्यवहार | एकूण फसवलेली रक्कम: Rs 3.63 कोटी |
10 बँक खाती | पोलिसांनी गोठवले |
फायद्याच्या अमिशाने गुंतवणूक आणि फसवणूक
सुरुवातीला, पीडितेने 100 रुपयांची चाचणी रक्कम पाठवली, जी व्हर्च्युअल खात्यात दिसून आली. यामुळे विश्वास निर्माण झाला. त्यानंतर घोटाळेबाजांनी त्याला बनावट आयपीओ टिप्स आणि उच्च परताव्याचे आश्वासन देऊन आमिष दाखवले. नफ्याच्या भ्रमाने प्रोत्साहित होऊन तो गुंतवणूक करत राहिला. (हेही वाचा, Pune Cyber Fraud Cases: पुण्यात सायबर फसवणुकीच्या घटनांमध्ये वाढ; या वर्षी जानेवारी-जुलै दरम्यान समोर आली 850 प्रकरणे, 198.45 कोटींचे नुकसान)
दरम्यान, जेव्हा त्याने त्याचे पैसे काढण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा घोटाळेबाजांनी प्रतिसाद देण्यास उशीर केला, अतिरिक्त पैसे मागितले आणि शेवटी पूर्णपणे उत्तर देणे बंद केले. व्हॉट्सअॅप ग्रुपचा प्रोफाइल फोटो काढून टाकण्यात आला आणि संप्रेषण बंद झाले - ज्यामुळे तक्रारदाराचा संशय वाढला.
पीडिताचा मित्र देखील फसला
पोलिसांनी उघड केले की, पीडितेच्या मित्राने शेअर केलेला नंबर देखील घोटाळ्याचा भाग होता. एका वळणावर, तो मित्र असाच एक बळी ठरला ज्याने अशाच प्रकारे पैसे गमावले होते.
माहिती तंत्रज्ञान कायदा आणि भारतीय न्याय संहिता (BNS) च्या तरतुदींनुसार ओळख चोरी, तोतयागिरी, कागदपत्रांची बनावटगिरी, फसवणूक आणि गुन्हेगारी कट रचणे यासारख्या अनेक कलमांखाली हा गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे.
सायबर पोलिसांनी त्यांची चौकशी सुरू ठेवली आहे आणि नागरिकांना असत्यापित लिंक्स किंवा अज्ञात प्लॅटफॉर्मद्वारे पैसे गुंतवणे टाळण्याचे आवाहन केले आहे.
सुरक्षिततेसाठी सल्ला:
गुंतवणूक प्लॅटफॉर्मची नेहमीच सत्यता पडताळून पहा. आर्थिक व्यवहारांसाठी कधीही व्हॉट्सअॅप ग्रुप्स, अनपेक्षित संदेश किंवा अज्ञात अनुप्रयोगांवर, सल्ल्यांवर विश्वास ठेवू नका.