Miyazaki Mango Pune | Photo Credits: X/ANI)

Pune Farmer Mangoes: पुणे येथील प्रयोगशील शेतकरी फारूक इनामदार यांनी त्यांच्या शेतीत केलेला प्रयोग केवळ जिल्हा किंवा राज्यच नव्हे तर देशभरात (Miyazaki Mango India) चर्चेचा आणि आकर्षणाचा विषय ठरला आहे. फारुक यांनी आपल्या शेतातील आर्धा एकर जागेवर चक्क जगातील सर्वात महागडा मियाझाकी आंबा (Miyazaki Mango) पिकवला आहे. हा अंबा विद्यमान सरासरी बाजारभावानुसार जपानमध्ये प्रति किलो 2.7 लाख रुपये तर भारतात 1.5 लाख रुपये इतक्या भावाने विक्री होतो. या खासफळाला भारतात पुणे जिल्ह्यातील वरवंड गावातील एका साध्या शेतात नवीन मुळे मिळाली आहेत. फळांचा राजा म्हणून ओळखला जाणारा आंबा हे एक फळ असले तरी, त्याच्या प्रजाती अनेक आहेत. जगभरामध्ये नानाविध प्रकारचे आंबे आहेत. इतकेच नव्हे तर त्यांच्या प्रतवारीनुसार त्यांची चव आणि किमतीही कमी अधिक असतात.

अल्फोन्सो ते मियाझाकी: भारताचे आंब्याशी असलेले प्रेम

भारताचा उन्हाळा आंब्याशिवाय अपूर्ण आहे - अल्फोन्सो (हापूस) आणि केशर ते पायरी आणि लालबाग पर्यंत, आंबे हे हंगामी फळांपेक्षा बरेच काही वेगळे आहेत. ते परंपरा, उत्सव आणि पाककृती सर्जनशीलतेचे प्रतीक आहेत. परंतु बहुतेक ग्राहक आंब्याचे मिल्कशेक, लोणचे आणि ताज्या कापांचा आनंद घेण्यास उत्सुक असताना, फारूक इनामदार या शेतकऱ्याने आंब्यावरील हे प्रेम जागतिक स्तरावर नेले आहे. (हेही वाचा, Alphonso Mango Price Drop: हापूस आंबा घसरला; अक्षय तृतीया सणाच्या पार्श्वभूमीवर पुरवठा वाढला, किमतीत घट)

अर्ध्या एकर जमिनीवर आंब्याची 120 झाडे

माजी स्थानिक राजकारणी आणि फळ उत्पादक फारूक इनामदार यांनी फक्त 20 गुंठे (सुमारे अर्धा एकर) जमिनीवर 120 आंब्याची झाडे लावली आहेत. उल्लेखनीय म्हणजे, यापैकी 90 झाडे विदेशी आंतरराष्ट्रीय जाती आहेत, तर उर्वरित 30 मूळ भारतातील आहेत. त्याच्या प्रभावी संग्रहात जगभरातील आंबे समाविष्ट आहेत - ज्यात रेड आफ्रिकन, रेड तैवान, अरुणिका, केळी आंबा, ऑस्ट्रेलियातील ए2 आर2 आणि बांगलादेशातील शाहजहान आणि काटोमोनी यासारख्या जातींचा समावेश आहे. त्यांच्या बागेचे खास आकर्षण मियाझाकी आंबा आहे. (हेही वाचा, आंबा खरेदी करताय? फसवणूक टाळण्यासाठी, असा ओळखा कोकणी हापूस)

हाच तो जगप्रसिद्ध आंबा (पाहा व्हिडिओ)

हज दरम्यान सुरू झालेला प्रवास

एएनआय वृत्तसंस्थेने दिलेल्या वृत्तानुसार, इनामदार यांना आंतरराष्ट्रीय आंब्याच्या जातींबद्दल आकर्षण त्यांच्या हज यात्रेदरम्यान सुरू झाले. जिथे त्यांना जगभरातील दुर्मिळ आंब्यांच्या प्रजाती आढळल्या. त्यांनी जे पाहिले त्यातून प्रेरित होऊन, ते भारतात परतले आणि विविध विदेशी आंब्यांची रोपे आयात करून त्यांचा अनोखा आंबा लागवडीचा प्रवास सुरू केला. दोन वर्षांच्या काळजी आणि संयमानंतर, अनेक झाडांना आता फळे येऊ लागली आहेत - ज्यामध्ये मायावी आणि महागड्या मियाझाकीचा समावेश आहे.

मियाझाकी आंब्याची प्रतिष्ठा

मियाझाकी आंबा केवळ त्याच्या चव आणि गडद लाल रंगासाठीच नाही तर त्याच्या प्रीमियम बाजार मूल्यासाठी देखील वेगळा आहे. एका किलोग्रॅममध्ये चार ते सहा आंबे असतात, प्रत्येकाचे वजन सुमारे 300 ग्रॅम असते. जपानमध्ये, मियाझाकी आंबे अनेकदा लक्झरी भेट म्हणून दिले जातात आणि विक्रमी किमतीत लिलाव केले जातात. भारतीय मातीत या मौल्यवान जातीची इनामदार यांनी यशस्वी लागवड करणे हा एक दुर्मिळ कृषी मैलाचा दगड आहे.

जास्त उत्पादन देणाऱ्या जाती आणि भविष्यातील योजना

मियाझाकी व्यतिरिक्त, इनामदार 'कोयातूर' नावाच्या कमी प्रसिद्ध पण जास्त उत्पादन देणाऱ्या आंब्याच्या जातीची लागवड करतात, जी प्रत्येक हंगामात प्रति झाड 8-10 किलोग्रॅम पर्यंत उत्पादन देते. प्रत्येक कोयातूर आंब्याला ₹1,500 ते ₹5,000 पर्यंत उत्पन्न मिळू शकते, ज्यामुळे त्यांच्या बागेत आणखी एक फायदेशीर भर पडते. ऑनलाइन खरेदीदारांनी त्यांचे आंबे खरेदी करण्यात रस दाखवला असला तरी, इनामदार म्हणाले की ते या वर्षीचे पीक वैयक्तिक वापरासाठी ठेवण्याची त्यांचा विचार आहे.

दरम्यान, भारत आंब्याचा हंगाम साजरा करत असताना, पुण्यातील फारुख इनामदार यांचे शेत 'फळांचा राजा' वाढवण्याचा अर्थ काय आहे हे पुन्हा परिभाषित करत आहे. त्यांचे प्रयत्न केवळ जागतिक फलोत्पादनामध्ये भारताची वाढती आवड अधोरेखित करत नाहीत तर पारंपारिक जातींच्या पलीकडे जाण्यास इच्छुक शेतकऱ्यांसाठी नवीन दरवाजे देखील उघडतात. मियाझाकीसारखे प्रीमियम आंबे आता भारतीय भूमीवर वाढत असल्याने, भारतातील विदेशी फळांच्या शेतीचे भविष्य उज्ज्वल दिसते.