Human Metapneumovirus in Nagpur: कर्नाटक आणि गुजरातमध्ये आढळल्यानंतर महाराष्ट्रातील नागपूर येथे ह्युमन मेटापन्यूमोव्हायरस (Human Metapneumovirus) ची दोन प्रकरणे नोंदली गेली आहेत. ह्युमन मेटापन्यूमोव्हायरस म्हणजेच एचएमपीव्ही (HMPV) विषाणू संक्रमित एक 13 वर्षांची मुलगी आणि 7 वर्षांच्या मुलाची विषाणूची चाचणी पॉझिटिव्ह आली आहे. त्यांच्यामध्ये खोकला, ताप आणि श्वसनाचा त्रास यांसारखी सर्दीसारखी लक्षणे आढळून आली आहेत. मुलांमध्ये सतत श्वासोच्छवासाची लक्षणे दिसू लागल्याने आणि त्यांना नागपुरातील खासगी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. या वेळी डॉक्टरांनी सूचवलेल्या आणि 3 जानेवारी 2025 रोजी घेण्यात आलेल्या चाचण्यांमध्ये HMPV संसर्गाची पुष्टी झाली. सुदैवाने, मुलांची प्रकृती स्थिर असून त्यांच्यावर घरीच उपचार सुरू आहेत.
भारतामध्ये आतापर्यंत सात जणांना संसर्ग झाल्याची पुष्टी
चीनसह जागतिक स्तरावर श्वसनाच्या आजारांमध्ये वाढ होत असताना, या प्रकरणांनी भारतातील आरोग्य तज्ञांमध्ये चिंता वाढवली आहे. आतापर्यंत, देशात HMPV चे सात प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत, ज्यात प्रत्येकी दोन प्रकरणे बेंगळुरू, तामिळनाडू आणि नागपूर आणि एक अहमदाबादमध्ये आहेत. (हेही वाचा, What Is HMVP Virus? एचएमव्हीपी व्हायरस म्हणजे काय? तो Covid-19 विषाणूसारखाच धोकादायक? घ्या जाणून)
राज्य सरकारकडून सवधगिरीचा इशारा
परिस्थितीला प्रतिसाद म्हणून, महाराष्ट्र सरकारने सावधगिरीचा आरोग्य सल्ला जारी केला आहे. मुख्य शिफारसींमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- खोकताना किंवा शिंकताना तोंड आणि नाक झाकणे.
- साबणाने नियमित हात धुणे.
- लक्षणे जाणवत असताना सार्वजनिक ठिकाणे जाणे टाळणे.
- नॅशनल सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल (NCDC) आणि केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय यांच्या समन्वयाने परिस्थितीचे बारकाईने निरीक्षण केले जात असल्याने चिंतेचे कोणतेही कारण नाही यावर राज्याच्या आरोग्य अधिकाऱ्यांनी भर दिला. (हेही वाचा, JP Nadda On HMPV Cases: 'काळजी करण्याचे कारण नाही, भारत त्वरित प्रतिसाद देण्यास तयार आहे'; आरोग्य मंत्री जेपी नड्डा यांची माहिती)
केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाची प्रतिक्रिया
केंद्रीय आरोग्य मंत्री जेपी नड्डा यांनी स्पष्ट केले की, ह्युमन मेटापन्यूमोव्हायरस हा नवीन विषाणू नाही. हे 2001 मध्ये प्रथम ओळखले गेले आणि अनेक वर्षांपासून जगभरात प्रसारित केले जात आहे. अलीकडील प्रकरणांवर बोलताना नड्डा म्हणाले: "हा विषाणू श्वसनाच्या थेंबांद्वारे पसरतो आणि सर्व वयोगटातील लोकांना प्रभावित करतो, विशेषत: हिवाळ्यात आणि वसंत ऋतूच्या सुरुवातीच्या काळात. आरोग्य मंत्रालय, ICMR आणि WHO चीन आणि शेजारील देशांमधील परिस्थितीवर बारकाईने लक्ष ठेवून आहेत." नड्डा यांनी असेही आश्वासन दिले की भारतात श्वसनाच्या आजारांमध्ये कोणतीही असामान्य वाढ झालेली नाही.
ह्युमन मेटापन्यूमोव्हायरस म्हणजे काय?
HMPV हा एक सामान्य श्वासोच्छवासाचा विषाणू आहे जो सामान्य सर्दी प्रमाणेच वरच्या श्वसनमार्गाच्या संसर्गास कारणीभूत ठरतो. हे प्रामुख्याने लहान मुले, वृद्ध आणि इम्युनोकॉम्प्रोमाइज्ड व्यक्तींना प्रभावित करते. लक्षणे समाविष्ट आहेत:
- घसा खवखवणे
- ताप
- पुरळ
- खोकला
- धाप लागणे
- अस्थमा आणि COPD चे भडकणे
- थंड हवामानात विषाणू अधिक सहजतेने पसरतो, ज्यामुळे हिवाळ्याच्या महिन्यांत दक्षता घेणे महत्त्वाचे ठरते.
दरम्यान, परिस्थितीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी महाराष्ट्र सक्रिय उपाययोजना करत असल्याने, आरोग्य तज्ञ नागरिकांना सल्ला पाळण्याचे आणि श्वसनाची लक्षणे कायम राहिल्यास वैद्यकीय मदत घेण्याचे आवाहन करतात. सरकार आणि आरोग्य संस्थांकडे बारीक लक्ष ठेवून, भारतात HMPV चा प्रसार कमी करण्यासाठी पावले उचलली जात आहेत.