Sand Boa Snake: काळ्या बाजारात सॅंड बोआ सापाची  सर्वाधिक मागणी; जाणून घ्या तस्करीचे कारण
सॅंड बोआ सापा ( Photo- IANS)

उत्तर प्रदेशातील (Uttar Pradesh) दुधवा वन (Dudhwa Forest) परिसरातून रेड सॅंड बोआ (Red Sand Boa Snake) सापाची तस्करी करण्याचा प्रयत्न केल्याप्रकरणी चार जणांना अटक करण्यात आली आहे. अहवालांनुसार, पोलिसांनी पकडलेले आरोपी दिल्लीचे आहेत आणि त्यांनी 10 लाख रुपयांना सँड बोआ साप खीरच्या एका सर्प विक्रेताकडून विकत घेतला होता आणि हा साप मुंबईत 50 लाख रुपयांना विकण्याची त्यांनी योजना आखली होती.वास्तविक, सँड बोआ साप विषारी नसतात, परंतु त्यांना काळ्या बाजारात जास्त मागणी असते.सँड बोआ साप हा काळ्या बाजारातील सर्वात महागड्या सापांपैकी एक मानला जातो. या प्रजातीच्या सापांना काळ्या बाजारात सर्वाधिक मागणी का आहे आणि त्यांची तस्करी का केली जाते ते आज आपण जाणून घेऊया. (World Snake Day 2021: जगातील 'हे' 5 विषारी साप जर चावले तर अवघ्या काही मिनिटात जाऊ शकतो जीव)

वास्तविक, सँड बोआचे विविध उपयोग आहेत आणि त्यांच्याशी संबंधित असलेल्या काही समजांनमुळे या प्रजातीच्या सापांना विशेष महत्त्व आहे. असे म्हटले जाते, वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून हे विषारी साप औषधांसाठी वापरले जातात. बरेच लोक काळा जादू करण्यासाठी या सापाचा वापर करत आहेत. सँड बोआची मागणी मलेशियन अंधश्रद्धांशी देखील जोडली गेली आहे, ज्याचा दावा आहे की सँड बोआ चे मालक असणे हा विशेषाधिकार आहे. असे म्हटले जाते की सँड बोआ सापांना दोन डोके असतात, कारण या सापाची शेपटीही डोक्यासारखी दिसते. या प्रजातींचे साप हे त्या संरक्षित प्राण्यांपैकी एक आहेत ज्यांची योग्य कागदपत्रांशिवाय मालकी मिळू शकत नाही.या सापांच्या विक्रीची मुख्य बाजारपेठ चीन, मलेशिया आणि इतर जवळपासच्या आशियाई देशांमध्ये आहे. काही लोक हा साप दत्तक घेऊन आपले नशीब चमकवण्यासाठी कोणतीही किंमत मोजायला तयार असतात.

दोन डोक्याचे बोआ  साप वन्यजीव संरक्षण कायदा 1972 च्या अनुसूची IV अंतर्गत सूचीबद्ध आहेत, जे सरपटणाऱ्या प्राण्यांचे संरक्षण करते. याचा अर्थ असा की बोआ साप सापडलेल्या कोणालाही सापांची योग्य कागदपत्रे प्रदान करणे आवश्यक आहे आणि ते तयार करण्याचे अपयश त्यांना गुन्हेगारांच्या श्रेणीत टाकू शकते. मात्र, सहज पैसे कमवण्याच्या लोभामुळे भारतातील विविध राज्यांमध्ये आढळणाऱ्या या दुर्मिळ सरपटणाऱ्या प्राण्यांची आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठांमध्ये तस्करी करण्याचे सतत प्रयत्न सुरू आहेत.