रॅबिट फिव्हर (Rabbit Fever), ज्याला वैज्ञानिकदृष्ट्या तुलारेमिया (Tularemia) म्हणूनही ओळखले जाते, हा फ्रान्सिसेला ट्यूलरेन्सिस या जीवाणूमुळे होणारा एक दुर्मिळ परंतु संभाव्य गंभीर संसर्गजन्य रोग आहे. हा रोग प्रामुख्याने ससे आणि उंदीर यांसह वन्यजीवांना प्रभावित करतो. असे असले तरी तो विविध संसर्गाद्वारे मानवालाही होऊ शकतो. अमेरिकेमध्ये या आजाराचे काही रुग्ण आढळून आले आहेत. त्यामध्ये वाढही झाली आहे. त्यामुळे आरोग्य तज्ञ लोकांना सतर्क राहण्याचे आणि या आजाराचा संसर्ग टाळण्यासाठी प्रतिबंधात्मक उपायांचा अवलंब करण्याचे आवाहन करत आहेत.
तुलारेमिया च्या प्रकरणांमध्ये वाढ
सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशन (सीडीसी) च्या अलीकडील अहवालानुसार युनायटेड स्टेट्समधील ट्यूलरेमियाच्या प्रकरणांमध्ये मागील दशकाच्या तुलनेत गेल्या दशकात 56% वाढ झाली आहे. 2011 ते 2022 दरम्यान, 47 राज्यांमध्ये 2,462 प्रकरणे नोंदवली गेली, जी दरवर्षी प्रति 2,00,000 लोकांमागे अंदाजे एका प्रकरणाएवढी होती. साल्मोनेला विषबाधेसारख्या अधिक सामान्य आजारांच्या तुलनेत ट्यूलरेमिया दुर्मिळ असला तरी, त्याचे वाढते प्रमाण जागरूकतेची गरज अधोरेखित करते.
ससा तापाची लक्षणे
तुलारेमियाची लक्षणे संसर्गाच्या पद्धतीनुसार बदलतात परंतु सामान्यतः त्यात खालील गोष्टींचा समावेश होतोः
- अचानक ताप आणि थंडी वाजणे
- थकवा आणि शरीर वेदना
- संसर्गाच्या ठिकाणी त्वचेचे व्रण
- सुजलेल्या आणि वेदनादायक लसीका गाठी
- घसा खवखवणे
- छातीत दुखणे किंवा श्वास घेण्यास त्रास होणे (श्वास आत घेतल्यास)
- खोकला.
- अतिसार (गंभीर प्रकरणांमध्ये)
या आजारात लवकर निदान करणे महत्त्वाचे आहे, कारण उपचार न केल्यास तुलारेमिया गंभीर गुंतागुंतीला कारणीभूत ठरू शकतो.
तुलारेमियाची कारणे
हा रोग अनेक मार्गांनी पसरू शकतो, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहेः
- थेट संपर्कः संक्रमित प्राणी किंवा त्यांचे मृतदेह हाताळणे.
- कीटक चावणेः कीटक, हरीण माशा किंवा जीवाणू वाहून नेणाऱ्या डासांमुळे चावणे.
- दूषित पाणी किंवा अन्नः जीवाणूयुक्त पाणी किंवा कमी शिजवलेले मांस खाणे.
- इनहेलेशनः दूषित धूळ किंवा एरोसोलमध्ये श्वास घेणे, बहुतेकदा शेती करताना किंवा बागकाम करताना.
प्रतिबंधात्मक काळजीसाठी काही टीप्स
तुलारेमियापासून स्वतःचे आणि आपल्या प्रियजनांचे संरक्षण करण्यासाठी व्यावहारिक पावले उचलणे आवश्यक आहेः
- वन्य प्राण्यांना हाताळणे टाळा, विशेषतः जर ते आजारी किंवा मृत दिसत असतील तर.
- प्राण्यांचे मृतदेह हाताळताना किंवा बागकाम करताना हातमोजे आणि मास्क वापरा.
- कीटक आणि डास चावण्यापासून रोखण्यासाठी डीईईटी असलेले कीटक विकर्षक लावा.
- ससा सह जंगली प्राण्यांची मांस, 165 ° फॅ (74 ° से) च्या अंतर्गत तापमानात शिजवा
- जास्त धोका असलेल्या भागात उपचार न केलेल्या पाण्याच्या स्रोतांमध्ये पिणे किंवा आंघोळ करणे टाळा.
- पाळीव प्राण्यांना शिकार करण्यापासून किंवा वन्यजीवांशी संवाद साधण्यापासून दूर ठेवा आणि कीटकांसाठी त्यांची तपासणी करा.
- बाह्य क्रियाकलाप किंवा प्राणी हाताळणीनंतर साबण आणि पाण्याने हात पूर्णपणे धुवा.
- स्थानिक आरोग्य सतर्कतांबाबत अद्ययावत रहा आणि उद्रेकादरम्यान उच्च-जोखीम असलेली क्षेत्रे टाळा.
ससा ताप हा एक दुर्मिळ आजार राहिला असला तरी, त्याच्या वाढत्या प्रादुर्भावामुळे जागरूकता आणि प्रतिबंध महत्त्वाचा ठरतो. या प्रतिबंधात्मक उपायांचे पालन करून आणि चिन्हे आणि कारणांबद्दल सतर्क राहून, तुम्ही संसर्गाचा धोका लक्षणीयरीत्या कमी करू शकता. या उदयोन्मुख धोक्यापासून आपल्या आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी अद्ययावत माहितीसह काळजी घ्या.