Smartphone Vision प्रतिकात्मक प्रतिमा (फोटो सौजन्य - Pixabay)

Smartphone Vision Syndrome: स्मार्टफोन आणि स्क्रीन आपल्या जीवनातील गरजा बनल्या आहेत. आपले बहुतेक काम स्क्रीनशी जोडलेले असल्याने, आपल्या डोळ्यांना याचा भविष्यात धोका निर्माण होऊ शकतो. दीर्घकाळ स्क्रीन एक्सपोजरमुळे (Screen Exposure) आपल्या डोळ्यांवर प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतो. परिणामी आपल्याला स्मार्टफोन व्हिजन सिंड्रोम (Smartphone Vision Syndrome) होऊ शकतो. काय आहे स्मार्टफोन व्हिजन सिंड्रोम? याची लक्षणे, उपचार आणि प्रतिबंधात्मक उपाय जाणून घेऊयात...

एचटी लाइफस्टाइलला दिलेल्या मुलाखतीत, शार्प साईट आय हॉस्पिटल्सचे वरिष्ठ सल्लागार डॉ. अभिनव सिंग यांनी सांगितलं की, 'सोशल मीडियावर अपडेट राहण्यापासून ते व्हर्च्युअल मीटिंगमध्ये सहभागी होण्यापर्यंत आणि दैनंदिन कामे व्यवस्थापित करण्यापर्यंत, स्मार्टफोनने संवादात क्रांती घडवून आणली आहे. तथापि, या सोयीसह एक महत्त्वपूर्ण तोटा आहे, तो म्हणजे स्मार्टफोन व्हिजन सिंड्रोम (SVS). वाढत्या चिंतेचा विषय म्हणजे SVS म्हणजे स्मार्टफोनच्या दीर्घकाळ वापरामुळे डोळ्यांना होणारा ताण आणि अस्वस्थता.'

हेही वाचा -Eating 6 Eggs a Week: आठवड्यातून कमीत कमीत 6 अंडी खाल्ल्यास काय होतो शरीरावर परिणाम; जाणून घ्या काय सांगतो अभ्यास)

स्मार्टफोन व्हिजन सिंड्रोमची कारणे -

  • स्क्रीनवरील वाढता वेळ: कामासाठी, मनोरंजनासाठी किंवा सोशल मीडियावरून स्क्रोल करण्यासाठी स्मार्टफोनचा सतत वापर.

  • अपर्याप्त डोळे मिचकावणे: स्क्रीन वापरताना, डोळे मिचकावण्याचा दर सुमारे 60% कमी होतो, ज्यामुळे कोरडेपणा आणि अस्वस्थता येते. याशिवाय, डोळ्यांजवळ फोन ठेवल्याने डोळ्यांच्या स्नायूंवर ताण वाढतो.

  • अयोग्य प्रकाशयोजना: मंद प्रकाश असलेल्या वातावरणात स्मार्टफोन वापरल्याने डोळ्यांचा ताण वाढतो. (Back Pain and Hair Loss: केस गळणे, पाठदुखी आणि Vitamin D यांचा काय आहे संबंध? घ्या जाणून)

स्मार्टफोन व्हिजन सिंड्रोमची सुरुवातीची लक्षणे:

  • डोळ्यांना अस्वस्थता आणि थकवा: डोळ्यांमध्ये आणि आजूबाजूला सतत ताण निर्माण होतो.

  • डोकेदुखी: डोळ्यांच्या दीर्घकाळ ताणामुळे वारंवार डोकेदुखी उद्धभवते. डोळ्यात जळजळ होते.

  • झोपण्यास अडचण: निळ्या प्रकाशाच्या जास्त संपर्कामुळे शरीराच्या सर्कॅडियन लयमध्ये व्यत्यय येतो, ज्यामुळे झोपेच्या पद्धतींमध्ये व्यत्यय येतो.

उपचार -

स्मार्टफोन व्हिजन सिंड्रोमवरील उपचारावर बोलताना डॉक्टरांनी सांगितले की, तुम्ही स्क्रीनवर वेळ घालवताना निळ्या प्रकाशाला ब्लॉक करणारे किंवा फिल्टर करणारे विशेष लेन्स वापरू शकता. याशिवाय तुम्ही डोळ्यांचा व्यायाम देखील करू शकता. यामुळे डोळ्यांच्या स्नायूंना आराम देण्यास मदत होते. याशिवाय, सतत लक्षणे आढळल्यास वैद्यकीय सल्ला घ्या.

प्रतिबंधात्मक टिप्स -

  • स्क्रीन टाइम मर्यादित करा: आवश्यक असेल तेव्हाच तुमचा स्मार्टफोन वापरा. ​​जास्त एक्सपोजर टाळण्यासाठी दररोज स्क्रीन टाइम मर्यादा सेट करा.

  • स्क्रीन सेटिंग्ज ठरवा: ब्राइटनेस कमी करा, निळा प्रकाश फिल्टर सक्षम करा आणि आरामदायी वाचनासाठी फॉन्ट आकार वाढवा.

  • योग्य पोश्चर ठेवा: तुमचा स्मार्टफोन डोळ्यांच्या पातळीवर ठेवा आणि 16-24 इंच आरामदायी अंतर ठेवा.

  • नियमितपणे डोळे मिचकावणे: कोरडेपणा टाळण्यासाठी अधिक वेळा डोळे मिचकावण्याचा जाणीवपूर्वक प्रयत्न करा.

  • 20-20-20 नियमाचे पालन करा: ही सोपी पद्धत वापरून डोळ्यांचा थकवा लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकतो.

  • अँटी-ग्लेअर स्क्रीन वापरा: याचा वापर केल्याने दीर्घकाळ स्क्रीन वापरल्याने तुमच्या डोळ्यांवर कमी ताण येतो.

  • ब्रेक घ्या: स्मार्टफोनचा सतत वापर टाळा. तुमच्या डोळ्यांना अत्यंत आवश्यक असलेली विश्रांती देण्यासाठी लहान ब्रेक घ्या.

  • हायड्रेशन: दररोज 2-3 लिटर पाणी पिऊन स्वतःला हायड्रेट ठेवा.

Disclaimer: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने आहे. वैद्यकीय स्थितीबद्दल कोणतेही प्रश्न असल्यास नेहमी तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.