Sexual Harassment | (Photo Credits: Archived, edited, symbolic images)

गुजरात उच्च शिक्षण आयुक्तांनी वलसाड (Valsad) येथील एका महाविद्यालयीन ट्रस्टला (Gujarat Higher Education) निर्देश जारी केले असून, वरिष्ठ महिला प्राध्यापकाने छळ केल्याच्या आरोपांनंतर महाविद्यालयाच्या प्राचार्यांविरोधात तातडीने कारवाई (College Principal Harassment) करण्याची मागणी केली आहे. आयुक्तांनी तीन दिवसांच्या आत कारवाईचा अहवाल मागितला आहे. या प्रकरणाची सुरुवात गेल्या वर्षी वरिष्ठ प्राध्यापकांनी दाखल केलेल्या तक्रारीवरून झाला आहे. ज्याने मुख्याध्यापकावर शारीरिक आणि मानसिक छळ केल्याचा आरोप केला होता. आयुक्तांनी पाठवलेल्या पत्रानुसार, ही तक्रार महाविद्यालयाचे विश्वस्त आणि वीर नर्मद दक्षिण गुजरात विद्यापीठाचे कुलगुरू यांच्याकडे 23 मे 2023 रोजी आणण्यात आली होती.

चौकशी समितीने मुख्य आरोपीला दोषी ठरवले

प्राध्यापकाच्या तक्रारीनंतर महाविद्यालयाने या प्रकरणाची चौकशी करण्यासाठी पाच सदस्यीय चौकशी समिती स्थापन केली. 19 सप्टेंबर 2023 रोजी सादर केलेल्या अहवालात समितीने मुख्य आरोपीला आरोपांमध्ये दोषी ठरवले. हा अहवाल व्हीएनएसजीयूच्या कुलगुरू आणि रजिस्ट्रारकडेही पाठविण्यात आला, जिथे विद्यापीठ अधिकाऱ्यांनी स्वतंत्र तपास केला, तसेच आरोप "वास्तविक" असल्याचे पुष्टी केली. या निष्कर्षांच्या बाबतींत, सूत्रांनी खुलासा केला आहे की, आतापर्यंत मुख्याध्यापकाविरोधात कोणतीही कारवाई करण्यात आली नाही. ज्यामुळे आयुक्तांच्या हस्तक्षेपाला हे प्रकरण कारणीभूत ठरले. उच्च शिक्षण आयुक्तांच्या पत्रात स्पष्टपणे म्हटले आहे की, "तक्रार खरी आहे आणि आरोपीला लैंगिक छळ प्रतिबंधक कायदा 2013 अंतर्गत दोषी ठरवण्यात आले आहे, ट्रस्टने त्याच्याविरोधात कारवाई करावी आणि तीन दिवसांत अहवाल द्यावा. (हेही वाचा, Senator Marie Alvarado Gil: महिला सिनेटरकडून पुरुष कर्मचाऱ्याचे लैंगिक शोषण, Sex Slave बनवून Blow Job देण्यासाठी दबाव; मेरी अल्वाराडो-गिल यांच्या विरोधात खटला दाखल)

या प्रकरणाबद्दल बोलताना महिला प्राध्यापकाने अखेर न्याय मिळेल, अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली. मी गेल्या वर्षभरापासून कारवाईची वाट पाहत आहे. महाविद्यालयाच्या प्रतिष्ठेचे रक्षण करण्यासाठी मी गप्प राहिलो, पण मुख्याध्यापकांनी धमकी दिली आहे की त्यांच्या प्रभावामुळे त्यांच्याविरोधात कोणतीही कारवाई केली जाणार नाही, असे ती म्हणाली. महाविद्यालयाच्या विश्वस्त कीर्ती देसाई यांच्याशी प्रसारमाध्यमांनी संपर्क साधण्याचा अनेक प्रयत्न केला मात्र त्यांची प्रतिक्रिया उपलब्ध होऊ शकली नाही.

या प्रकरणात कामाच्या ठिकाणी होणाऱ्या छळाचे गंभीर स्वरूप आणि अशा परिस्थितीत वेळेवर कारवाई करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे. गुजरात उच्च शिक्षण आयुक्तांच्या निर्देशानुसार, कॉलेज ट्रस्ट या परिस्थितीला सामोरे जाण्यासाठी काय पावले उचलेल हे पुढे येणे बाकी आहे. दरम्यान, कामाच्या ठिकाणी होणारा, शारीरिक, मानसिक, लैंगिक छळ ही चिंतेची बाब आहे. भारतामध्ये अनेक महिलांना कामाच्या ठिकाणी वेगवेगळ्या प्रकारच्या छळाचा सामना करावा लागत असल्याच्या घटना अनेकदा पुढे आल्या आहेत.