Indian Railways | Image only representative purpose (Photo credit: pixabay)

रेल्वे भरती बोर्ड (RRB) ने 2025 साठी असिस्टंट लोको पायलट (ALP) पदांसाठी मोठ्या प्रमाणावर भरती जाहीर केली असून, एकूण 9,970 पदांवर भरती प्रक्रिया राबवली जाणार आहे. ही भरती देशभरातील विविध रेल्वे झोनसाठी आहे आणि त्यामुळे संपूर्ण भारतातील पात्र उमेदवारांना ही सुवर्णसंधी मिळणार आहे. या भरतीद्वारे उमेदवारांना सरकारी नोकरीची मोठी संधी उपलब्ध होणार आहे. एएलपीपद हे भारतीय रेल्वेतील एक तांत्रिक आणि जबाबदारीचे पद असून, उमेदवारांना यामध्ये लोकोमोटिव्ह ऑपरेशनसह विविध यांत्रिक कामकाजाची जबाबदारी पार पाडावी लागते. या पदासाठी ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया 12 एप्रिल 2025 पासून सुरू होणार असून, अर्ज करण्याची अंतिम तारीख 11 मे 2025 आहे.

इच्छुक उमेदवारांना अधिकृत संकेतस्थळावर अर्ज सादर करावे लागतील. ही भरती प्रक्रिया, पात्रता, निवड प्रक्रिया आणि इतर महत्त्वाच्या बाबींबद्दल आपण सविस्तर माहिती घेऊया.

पात्रता आणि अर्ज प्रक्रिया:

या भरतीसाठी अर्ज करणाऱ्या उमेदवारांचे वय 1 जुलै 2025 पर्यंत 18 ते 30 वर्षांच्या दरम्यान असावे. आरक्षित प्रवर्गातील (SC/ST/OBC/EWS) उमेदवारांना सरकारी नियमानुसार वयोमर्यादेत सवलत मिळेल. शैक्षणिक पात्रतेच्या बाबतीत, उमेदवाराकडे दहावी/SSLC उत्तीर्ण प्रमाणपत्र असावे, तसेच NCVT/SCVT मान्यताप्राप्त संस्थेतून फिटर, इलेक्ट्रीशियन, इलेक्ट्रॉनिक्स मेकॅनिक, मोटर व्हेईकल मेकॅनिक, डिझेल मेकॅनिक यांसारख्या ट्रेडमधील आयटीआय प्रमाणपत्र असावे. याशिवाय, इंजिनीअरिंगमधील डिप्लोमा किंवा डिग्री असलेले उमेदवारही अर्ज करू शकतात.

अर्ज प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाइन आहे. उमेदवारांना अधिकृत संकेतस्थळावर खाते तयार करून आपली वैयक्तिक आणि शैक्षणिक माहिती भरावी लागेल. यासोबतच पासपोर्ट आकाराचा फोटो, स्वाक्षरी आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करावी लागतील.

अर्ज शुल्क:

अर्ज शुल्क सामान्य आणि ओबीसी प्रवर्गासाठी 500 रुपये आहे, तर एससी, एसटी, अपंग (PwBD) आणि माजी सैनिकांसाठी 250 रुपये आहे, जे परत करण्यायोग्य आहे. अर्जाची शेवटची तारीख 11 मे 2025 (रात्री 11:59 पर्यंत) आहे. एका उमेदवाराला फक्त एकाच आरआरबीसाठी अर्ज करता येईल, आणि एकापेक्षा जास्त अर्ज केल्यास उमेदवारी रद्द होईल. (हेही वाचा: Salary Calculation Formula: पगाराची गणना कशी केली जाते? जाणून घ्या वेतन मोजण्याचे सूत्र आणि रचना)

निवड प्रक्रिया: 

RRB ALP भरती प्रक्रिया पाच टप्प्यांमध्ये पूर्ण होईल, ज्यामुळे उमेदवारांची योग्यता आणि क्षमता तपासली जाईल:

पहिला टप्पा: संगणक आधारित चाचणी (CBT 1)

ही चाचणी पात्रता स्वरूपाची आहे, ज्यामध्ये 75 प्रश्न असतील आणि 60 मिनिटांचा वेळ मिळेल. यात गणित, तर्कशक्ती (Reasoning), सामान्य विज्ञान आणि सामान्य ज्ञान/चालू घडामोडींशी (Current Affairs) यांचा समावेश आहे. प्रत्येक चुकीच्या उत्तरासाठी 1/3 गुणांचा नकारात्मक गुणांकन आहे.

दुसरा टप्पा: संगणक आधारित चाचणी (CBT 2)

ही चाचणी दोन भागांत आहे. भाग ए मध्ये गणित, तर्कशक्ती, सामान्य विज्ञान आणि सामान्य ज्ञान/चालू घडामोडी यावर 100 प्रश्न (90 मिनिटे) असतील. भाग बी मध्ये ट्रेडशी संबंधित 75 प्रश्न (60 मिनिटे) असतील, जे पात्रता स्वरूपाचे आहे आणि किमान 35% गुण आवश्यक आहेत.

संगणक आधारित योग्यता चाचणी (CBAT)

या चाचणीत उमेदवारांची मानसिक आणि तांत्रिक योग्यता तपासली जाते. यात किमान 42 गुण मिळवणे आवश्यक आहे, आणि यात नकारात्मक गुणांकन नाही.

कागदपत्र पडताळणी (Document Verification)

यात उमेदवारांची शैक्षणिक आणि इतर कागदपत्रे तपासली जातील.

वैद्यकीय तपासणी (Medical Examination)

निवड झालेल्या उमेदवारांची शारीरिक आणि वैद्यकीय तंदुरुस्ती तपासली जाईल, विशेषतः दृष्टी आणि रंग ओळखण्याची क्षमता.

वेतन आणि सुविधा:

निवड झालेल्या उमेदवारांना सातव्या वेतन आयोगानुसार लेव्हल 2 अंतर्गत 19,900 रुपये मूळ वेतन मिळेल. यासोबतच महागाई भत्ता, गृह भाडे भत्ता, प्रवास भत्ता आणि इतर सुविधा मिळतील. सहाय्यक लोको पायलटची एकूण मासिक कमाई साधारण 35,000 ते 45,000 रुपये असू शकते, जे पोस्टिंगच्या ठिकाणानुसार बदलू शकते. याशिवाय, रेल्वे कर्मचाऱ्यांना निवृत्तीवेतन, वैद्यकीय सुविधा आणि रेल्वे पास यांसारख्या सुविधा मिळतात.

दरम्यान, आरआरबीने 11 एप्रिल 2025 रोजी अधिकृत अधिसूचना जारी केली, आणि 12 एप्रिलपासून अर्ज प्रक्रिया सुरू झाली. उमेदवारांना सल्ला आहे की, त्यांनी अधिसूचना काळजीपूर्वक वाचावी आणि आधार कार्डावर आधारित पडताळणी सुनिश्चित करावी, जेणेकरून अर्ज प्रक्रियेत अडथळा येणार नाही. परीक्षेची तयारी करताना गणित, तर्कशक्ती, सामान्य विज्ञान आणि चालू घडामोडींवर विशेष लक्ष द्यावे.