AI Study

New Delhi: भारतातील 60 किंवा त्याहून अधिक वयाच्या 10 दशलक्षाहून अधिक वृद्धांना स्मृतिभ्रंश हा आजार असू शकतो, यूएस आणि यूके सारख्या देशाच्या दरांच्या तुलनेत हा आकडा  इतका आहे, असे एका अभ्यासानुसार समोर आले आहे. न्यूरोएपिडेमियोलॉजी जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनात 31,477 वयस्कर प्रौढांच्या डेटाचे विश्लेषण करण्यासाठी अर्ध-पर्यवेक्षित मशीन लर्निंग म्हणून ओळखले जाणारे कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) तंत्र वापरले गेले. सायकोलॉज मॅगझिन लाखो लोकांसाठी मानसिक आरोग्याचा प्रचार करते. दरम्यान, संशोधकांच्या आंतरराष्ट्रीय टिमला असे आढळून आले की, भारतात 60 किंवा त्याहून अधिक वयाच्या प्रौढांमध्ये स्मृतिभ्रंश होण्याचे प्रमाण 8.44 टक्के असू शकते -- जे देशातील 10.08 दशलक्ष वृद्ध प्रौढांच्या बरोबरीचे आहे. हा दर यूएसमध्ये  8.8 टक्के, यूकेमध्ये 9 टक्के आणि जर्मनी आणि फ्रान्समध्ये  8.5 ते 9 टक्के इतका आहे. वृद्ध, स्त्रिया, शिक्षण न घेतलेल्या आणि ग्रामीण भागात राहणाऱ्यांमध्ये स्मृतिभ्रंशाचे प्रमाण जास्त होते, असे संशोधकांना आढळले.

"संशोधन भारतातील 30,000 पेक्षा जास्तवृद्धांवर केले गेले आहे," असे  हाओमियाओ जिन म्हणाले, जिन हे यूके येथील सह-लेखक आणि सरे विद्यापीठातील हेल्थ डेटा सायन्सेसचे लेक्चरर आहेत. "एआयकडे  मोठ्या आणि गुंतागुंतीच्या डेटाचा अर्थ लावण्यात एक अद्वितीय सामर्थ्य आहे आणि आमच्या संशोधनात असे आढळून आले की, डिमेंशियाचा प्रसार स्थानिक नमुन्यांवरील आधीच्या अंदाजापेक्षा जास्त असू शकतो," जिन यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे.

युनिव्हर्सिटी ऑफ सरे, युनिव्हर्सिटी ऑफ सदर्न कॅलिफोर्निया, युनिव्हर्सिटी ऑफ मिशिगन, यूएस आणि ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस, नवी दिल्ली यांच्या संशोधन पथकाने एआय लर्निंग मॉडेल विकसित केले आहे. मॉडेलला डेटावर प्रशिक्षित केले गेले होते, ज्यामध्ये ऑनलाइन एकमतातून स्मृतिभ्रंश निदानासह 70 टक्के लेबल केलेला डेटासेट होते. उर्वरित 30 टक्के डेटा AI च्या अंदाज अचूकतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी चाचणी सेट म्हणून राखून ठेवण्यात आला होता. डेटासेटमध्ये डिमेंशियाचे निदान न करता लेबल न केलेल्या निरीक्षणांसाठी AI ने स्वतःला स्मृतिभ्रंश स्थितीचा अंदाज लावायला शिकवले. "आम्ही या संशोधनाद्वारे पाहत आहोत की, एआयमध्ये जटिल डेटामध्ये नमुने शोधण्याची प्रचंड क्षमता आहे, ज्यामुळे जीव वाचवण्यासाठी अचूक वैद्यकीय हस्तक्षेप विकसित करण्यासाठी विविध समुदायांमधील लोकांवर रोगांचा कसा प्रभाव पडतो याची आमची समज सुधारते," प्रोफेसर एड्रियन हिल्टन, युनिव्हर्सिटी ऑफ सरेच्या इन्स्टिट्यूट फॉर पीपल-सेंटर्ड एआयचे संचालक यांनी सांगितले.