How to Find Your IP Address: आयपी ॲड्रेस कसा शोधावा? लॅपटॉप, कॉम्प्यूटर असो की मोबाईलवर करा क्लिक
IP Addresses | (Photo credit: archived, edited, representative image)

How to Find IP Address: डिजिटल युगात इंटरनेटवर उपलब्ध असलेल्या माहितीचा साठा प्रचंड वाढला आहे. ही माहिती देणारा आणि शोधणारा यांची प्रत्यक्ष ओळख अनेकांसाठी अपरिचीत असते. पण, तंत्रज्ञानाच्या युगात तुमची ओळख लपली जात नाही. इंटरनेट प्रोटोकॉल ॲड्रेस (Internet Protocol Address) नावाने ती केव्हाच साठवली गेलेली असते. त्यामुळे इंटरनेटवर तुम्ही कोणतीही कृती केली तरी ती कोठून आणि कोणत्या उपकरणावरुन केली याबाबत निश्चीत माहिती मिळत असते. म्हणूनच तुम्हाला तुमचा आयपी ॲड्रेस (IP Address) माहिती असणे आवश्यक असते. जाणून घ्या आयपी ॲड्रेस म्हणजे नेमके काय आणि तो शोधायचा कसा?

IP ॲड्रेस  म्हणजे काय?

आयपी ॲड्रेस म्हणजे इंटरनेट प्रोटोकॉल ॲड्रेस. जे इटरनेट नेटवर्कवरील प्रत्येक उपकरणाला (डिव्हाइस किंवा गॅझेट) दिलेले संख्यात्मक नाव (लेबल) आहे. जे त्यांना संप्रेषण (माहिती) आणि डेटाची देवाणघेवाण करण्यास अनुमती देते. IP ॲड्रेस नेटवर्कशी कनेक्ट केलेल्या उपकरणांसाठी एक अद्वितीय ओळखकर्ता म्हणून काम करतो. संवाद आणि डेटा एक्सचेंज सुलभ करतो.

आयपी ॲड्रेस प्रकार

आयपी ॲड्रेसचे दोन प्रकार असतात एक पब्लिक आयपी आणि दुसरा लोकल आयपी ॲड्रेस.

Public IP Addresses: पब्लिक आयपी ॲड्रेस हा तुमच्या इंटरनेट सेवा प्रदात्याने (ISP) तुमच्या होम नेटवर्कला नियुक्त केलेला असतो. ज्याद्वारे वेबसाइट तुम्हाला ओळखतात आणि माहिती कोठे पाठवायची हे त्यांना कळते. जर तुम्ही तुमचा पब्लिक आयपी जाणून घेऊ इच्छित असाल तर तुम्ही ऑनलाइन साधनांचा वापर करु शकता. किंवा तुम्ही तो थेट Google वर मिळवू शकता. सुरक्षेच्या कारणास्तव हा ॲड्रेस गुप्त असणे केव्हाही महत्त्वाचे कारण तो आपल्या ऑनलाईन कृतींवर नजर ठेवत असतो. तसेच, आपले भोगोलिक स्थानही दर्शवू शकतो. (हेही वाचा, Most Asked Questions On Google: इंटरनेटवर सर्वाधिक विचारले जाणारे प्रश्न कोणते? घ्या जाणून)

Local IP Addresses: लोकल आयपी ॲड्रेस तुमच्या राउटरद्वारे नियुक्त केलेला असतो. जो तुमच्या होम नेटवर्कमधील प्रत्येक डिव्हाइससाठी अद्वितीय असतो. हा अधिक खाजगी (वैयक्तीक) असतो आणि डिव्हाइसेसमधील अंतर्गत संवादासाठी वापरले जातो. जर तुम्हाला तुमचा लोकल ॲड्रेस शोधायचा असेल तर तुम्ही तुमची डिव्हाइस सेटिंग्ज किंवा राउटर कॉन्फिगरेशन तपासू शकता. हे तुमच्या होम नेटवर्कमधील कामांसाठी आवश्यक आहे, जसे की स्थानिक सर्व्हर सेट करणे किंवा डिव्हाइस कनेक्टिव्हिटी समस्यानिवारण करणे. (हेही वाचा, Google Warning: गुगलकडून अलर्ट जारी; लाखो युजर्सना हॅकिंगचा धोका, चुकूनही 'हे' करू नका)

आयपी ॲड्रेस कसा शोधायचा?

इंटरनेटवर एकमेकांशी संवाद साधण्यासाठी डिव्हाइसेससाठी IP पत्ते आवश्यक असतात. त्यांची रचना पूर्णविरामांद्वारे विभक्त केलेल्या संख्यांच्या मालिकेप्रमाणे केलेली असते. जसे की "192.168.1.1". ते शोधण्यासाठी तुम्ही खालील टीप्स वापरु शकता.

विंडोज:

- सर्च बारमध्ये "cmd" टाइप करून आणि एंटर दाबून कमांड प्रॉम्प्ट उघडा.

- कमांड प्रॉम्प्ट विंडोमध्ये, "ipconfig" टाइप करा आणि एंटर दाबा.

- तुमच्या सक्रिय नेटवर्क कनेक्शन अंतर्गत "IPv4 IP" शोधा. हा तुमचा IP पत्ता आहे.

MacOS:

- टर्मिनल ऍप्लिकेशन उघडा.

- "ifconfig" टाइप करा आणि एंटर दाबा.

- तुमच्या सक्रिय नेटवर्क कनेक्शन अंतर्गत "inet" किंवा "inet6" IP शोधा. हा तुमचा IP पत्ता आहे.

लिनक्स:

- टर्मिनल ऍप्लिकेशन उघडा.

- "ifconfig" किंवा "ip addr show" टाइप करा आणि एंटर दाबा.

- तुमच्या सक्रिय नेटवर्क कनेक्शन अंतर्गत "inet" किंवा "inet6" पत्ता शोधा. हा तुमचा IP पत्ता आहे.

तुमचा सार्वजनिक IP पत्ता प्रदर्शित करणाऱ्या ऑनलाइन सेवांचा वापर करून तुम्ही तुमचा IP पत्ता देखील शोधू शकता. तुमच्या वेब ब्राउझरमध्ये फक्त "What is my IP address" शोधा आणि शोध इंजिन शोध. परिणामांच्या शीर्षस्थानी तुमचा IP पत्ता पाहायला मिळेल. लक्षात ठेवा की ही पद्धत तुमचा सार्वजनिक IP पत्ता दर्शवेल, जो तुमच्या इंटरनेट सेवा प्रदात्याने नियुक्त केला आहे आणि तुमच्या डिव्हाइसच्या खाजगी IP पत्त्यापेक्षा वेगळा असू शकतो.