Mumbai Weather Update | (Photo credit: archived, edited, representative image)

मुंबईत बुधवारी दाट धुक्यामुळे दृश्यमानता कमी झाली आणि संपूर्ण शहरात वायू प्रदूषणाची (Mumbai Air Quality) पातळी वाढली. भारतीय हवामान खात्याच्या (Mumbai IMD Weather Updates) ने म्हटले आहे की, धूळ आणि प्रदूषकांसह उच्च आर्द्रता आणि कमी वाऱ्याचा वेग असलेल्या पूर्वेकडील वाऱ्यांमुळे सध्याची परिस्थिती निर्माण झाली आहे. बुधवारी (15 जानेवारी) संध्याकाळी 7 वाजता, शहराचा सरासरी वायू गुणवत्ता निर्देशांक (AQI) 141 होता, ज्याला 'संवेदनशील गटांसाठी अस्वास्थ्यकर' म्हणून वर्गीकृत केले गेले. केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या (CPCB) पोर्टलवरील आकडेवारीनुसार, एक्यूआयची पातळी वेगवेगळ्या ठिकाणी बदलत असल्याचे दिसून आले आहे, भायखळा येथे सर्वाधिक एक्यूआय 177, त्यानंतर छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (172) आणि कुलाबा येथील नेव्ही नगर (163) आहे सेवरीमध्ये सर्वात कमी एक्यूआय 110 नोंदवला गेला.

प्रदूषणाची वाढती पातळी हवामान तज्ज्ञांच्या निदर्शनास

तज्ज्ञांनी खराब होत असलेल्या हवेच्या गुणवत्तेस स्थानिक हवामानाचे नमुने आणि प्रदूषकांच्या संयोजनास जबाबदार धरले आहे. सोसायटी फॉर इनडोअर एन्व्हायर्नमेंटचे अध्यक्ष डॉ. राकेश कुमार यांनी स्पष्ट केले की, उच्च आर्द्रता आणि वाढती आर्द्रता हवेची प्रदूषक वाहून नेण्याची क्षमता वाढवते. मंद वाऱ्याच्या गतीसह, यामुळे प्रदूषणाची पातळी वाढते'. दक्षिण मुंबईत बुधवारी आर्द्रता पातळी 88% आणि उपनगरात 89% वर पोहोचली, जी आठवड्याच्या सुरुवातीला 60% पेक्षा कमी होती. आय. एम. डी. च्या शास्त्रज्ञांनी नोंदवले की कमी तापमान आणि कमी वाऱ्याचा वेग नैसर्गिक वायुवीजनाला अडथळा आणतो, ज्यामुळे प्रदूषक अडकून पडतात आणि धुके तयार होते. (हेही वाचा, BMC Halts Construction: बीएमसीकडून बोरिवली पूर्व आणि भायखळा परिसरातील बांधकामांना स्थगिती; AQI घसरल्याने निर्णय)

हिवाळी हवामान आणि वायू प्रदूषण

मुंबईतील आयएमडीच्या प्रादेशिक हवामान केंद्राचे संचालक सुनील कांबळे यांनी अधोरेखित केले की हिवाळ्याच्या काळात, विशेषतः रात्री उशिरा आणि सकाळी लवकर हवेची गुणवत्ता सामान्यतः बिघडते. त्यांनी स्पष्ट केले, 'कमी तापमान आणि कमकुवत वारे प्रदूषकांचे फैलाव कमी करतात, ज्यामुळे हवेची गुणवत्ता खराब होते. दुपारी 2 ते संध्याकाळी 4 दरम्यान हवेची सर्वोत्तम गुणवत्ता दिसून येते, कारण वाढत्या तापमानामुळे प्रदूषके पसरण्यास मदत होते. उंच इमारतींसह मुंबईची अद्वितीय शहरी रचना, वाऱ्याचे मिश्रण आणखी मर्यादित करते आणि उच्च प्रदूषणाचे क्षेत्र तयार करते याकडेही कांबळे यांनी लक्ष वेधले.

हवेची खालावत चाललेली गुणवत्ता लक्षात घेता, तज्ज्ञ रहिवाशांना, विशेषतः संवेदनशील गटांना, पहाटेच्या वेळी आणि रात्री उशिरापर्यंत बाह्य कृती, जसे घराबाहेर पडणे, टाळण्याचा सल्ला देतात. नागरिकांना घरातच राहण्यास आणि शक्य असल्यास एअर प्युरिफायर वापरण्यास प्रोत्साहित केले जाते. धुक्यामुळे दृश्यमानता आणि प्रदूषणाच्या पातळीवर परिणाम होत असल्याने, अधिकारी आणि पर्यावरण तज्ञ मुंबईतील हवेची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी, विशेषतः हिवाळ्याच्या महिन्यांत, दीर्घकालीन उपायांच्या गरजेवर भर देतात.