Metabolism | (Photo Credits: Archived, edited, symbolic images)

Importance of a Healthy Lifestyle: तुम्ही कोणत्याही वयोगटातील असा. तुमचे आरोग्य चांगले ठेवायचे असेल तर पचनशक्ती (Digestive Power) महत्वाची असणे महत्त्वाचे आहे. पचनशक्ती म्हणजेच चयापच (Metabolism). ज्याला इंग्रजीमध्ये मेटॉबॉलीजम (Importance of Metabolism) म्हटले जाते. चयापचयाचा अधिक संबंध हा तुमची जीवनशैली (Lifestyle), आहारपद्धती, खाण्याच्या वेळा, शारीरिक आणि मानसिक स्थिती, अन्नपदार्थ- खाद्यसंस्कृती यांकडे पाहण्याचा दृष्टीकोण अशा एक ना अनेक गोष्टींशी असतो. तुमचा आर्थिक आणि सामाजिक स्तर हा देशील चयापचयावर परिणामकारक ठरतो. म्हणूनच जाणून घ्या योग्य चयापचय महत्तवाचे का ठरते?

चयापचयाचे उद्दीष्ट काय?

शरीर तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी चयापचयाचे अधिक महत्त्व असते. चयापचय ठिक नसेल तर त्याचा शारीरिक भरण पोषणावर अधिक परिणाम होतो. सहाजिकच शीर दुबळे दिसू लागते. दुबळे शरीर हे अनेकदा शक्तीहीनपणा आणि आजारांना निमंत्रण देते, असे अभ्यासक सांगतात. खाण्यापिण्याचे उर्जेमध्ये रूपांतर करण्याची प्रक्रिया, चयापचय शारीरिक कार्ये टिकवून ठेवण्यासाठी आणि रोगांपासून बचाव करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. चयापचयाचे अंतिम उद्दिष्ट हे आपण तोंडावाटे पोटात घेतलेल्या अन्नातून पोषक तत्वे काढणे आणि सेल्युलर वापरासाठी उर्जेमध्ये रूपांतरित करणे हे आहे. (हेही वाचा, How To Increase Metabolism: चयापचय कसे सुधारावे? इथे आहेत काही महत्त्वाच्या टीप्स)

चयापचय BMR नुसार असणे केव्हाही चांगले

तुमचे चयापचय बेसल मेटाबॉलिक रेट (BMR) नुसार असणे केव्हाही चांगले. मेटॉबलिक रेट म्हणजे विश्रांतीच्या वेळी आणि आवश्यक शारीरिक कार्यांसाठी खर्च केलेल्या कॅलरीजची संख्या. बीएमआक गा आरोग्याचे मूल्यांकन करण्यासाठी मैलाचा दगड म्हणून काम करतो. निरोगी बीएमआर नेहमीच चांगले आरोग्य प्रतिबिंबित करते, ज्यामध्ये स्नायूंचे प्रमाण हे निर्णायक घटक असते. विशेष म्हणजे, उच्च स्नायू वस्तुमान असलेल्या व्यक्तींमध्ये विशेषत: वेगवान चयापचय दर दिसून येतो. तथापि, वृद्धत्व, बैठी जीवनशैली आणि हार्मोनल असंतुलन चयापचय कार्यात अडथळा आणू शकतात, ज्यामुळे आरोग्यावर प्रतिकूल परिणाम होतो. (हेही वाचा, ICMR on Protein Supplements: प्रोटीन सप्लीमेंट्स घेता? सावधान! आयसीएमआरचा इशारा; सावधगिरी बाळगण्याचे आवाहन, संतुलित आहाराची शिफारस)

चयापचयाचे महत्त्व काय?

कमी होत जाणाऱ्या चयापचयाच्या निर्देशकांमध्ये सतत थकवा, ओटीपोटात वजन वाढणे, केस गळणे आणि वारंवार होणारे संक्रमण यांचा समावेश होतो. चयापचय विकारांना संबोधित करण्यासाठी ही चिन्हे ओळखणे महत्त्वपूर्ण आहे, ज्यामुळे मधुमेह आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांसारख्या दुर्बल परिस्थितीचा धोका वाढतो.

चयापचय आरोग्याच्या ढासळण्याच्या वाढत्या चिंतेच्या दरम्यान, तज्ञ चयापचय पुनरुज्जीवित करण्यासाठी जीवनशैलीतील बदलांचे समर्थन करतात. डॉ. मयूर अग्रवाल, एंडोक्राइनोलॉजिस्ट आणि हेल्थ-टेक स्टार्टअप डॉकॉसेजचे सह-संस्थापक, नियमित व्यायाम, पुरेशी झोप आणि चयापचय क्रिया अनुकूल करण्यासाठी तणाव व्यवस्थापनाचे महत्त्व अधोरेखित करतात. म्हणूनच माणसाच्या आयुष्यामध्ये चयापचयाचे अतिशय महत्त्व आहे. जे चांगल्या जीवनशैलीचा अंगिकार करुन आरोग्यपूर्णता वाढवता येते.