Earth | (Representational Image; Photo Credit: Pixabay)

World Earth Day 2024: ‘जागतिक वसुंधरा दिन’ दरवर्षी २२ एप्रिल रोजी साजरा केला जातो. हा विशेष दिवस साजरा करण्यामागचा मुख्य उद्देश म्हणजे सर्वसामान्यांना पर्यावरणाविषयी जागरुकता देणे आणि प्रदूषणाकडे लोकांचे लक्ष वेधणे हा आहे. जागतिक वसुंधरा दिनाचा मुख्य उद्देश पृथ्वीवरील सतत वाढत असलेल्या प्रदूषणाबाबत लोकांना जागृत करणे हा आहे. जगभरात जल आणि वायू प्रदूषणाचा झपाट्याने होणारे वाढते प्रदूषण  पाहता पृथ्वीचे संरक्षण करणे हे प्रत्येक मानवाचे नैतिक कर्तव्य बनले आहे. जागतिक वसुंधरा दिनानिमित्त, पृथ्वीवरील वाढत्या पर्यावरणाविषयी त्याचे महत्त्व, इतिहास, उद्देश आणि काही महत्त्वाच्या तथ्यांबद्दल जाणून घेऊया.

जागतिक पृथ्वी दिनाचा इतिहास

पृथ्वीवर विविध स्रोतांमधून पसरणाऱ्या प्रदूषणाचा पृथ्वीवर वाईट परिणाम होत आहे. हे लक्षात घेऊन सन 1969 मध्ये सॅन फ्रान्सिस्को येथे झालेल्या युनेस्कोच्या परिषदेत दरवर्षी 22 एप्रिल रोजी जागतिक वसुंधरा दिवस साजरा करण्याची घोषणा करण्यात आली.

अशा प्रकारे, 22 एप्रिल 1970 रोजी प्रथमच जागतिक पृथ्वी दिवस साजरा करण्यात आला आणि विस्कॉन्सिनचे यूएस सिनेटर गेलॉर्ड नेल्सन यांनी या प्रक्रियेत भाग घेतला, प्रदूषण, जैवविविधता नष्ट होणे आणि इतर समस्यांबद्दल वाढणारी चिंता लक्षात घेऊन, पृथ्वी दिन सुरू करण्यात आले गेले.

 

जागतिक वसुंधरा दिवस का साजरा केला जातो?

पर्यावरणाच्या सतत ढासळणाऱ्या निसर्गाबद्दल लोकांमध्ये जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि टिकाऊपणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी जागतिक वसुंधरा दिन साजरा केला जातो. हा दिवस आपल्याला आपली पृथ्वी आणि तिची परिसंस्थेच्या संरक्षणाच्या महत्त्वाची आठवण करून देतो.

पहिला वसुंधरा दिवस 22 एप्रिल 1970 रोजी साजरा करण्यात आला आणि तेव्हापासून हा पृथ्वीवरील प्रत्येक मानवासाठी एक जागतिक कार्यक्रम बनला आहे, लाखो लोकांनी वृक्षारोपण, स्वच्छता मोहीम, शैक्षणिक उपक्रम आणि इतरांना प्रेरणा देणे यासारख्या उपक्रमांमध्ये भाग घेतला. तसे करणे, आणि पृथ्वीच्या सुरक्षिततेसाठी ते अत्यंत आवश्यक आहे.

भारतात जागतिक वसुंधरा दिन कसा साजरा करायचा?

*जगातील इतर देशांप्रमाणे भारतातही पर्यावरणाची स्थिती चांगली नाही, ज्याचा परिणाम भारताच्या हवामानावर होत आहे. भारतातील जागतिक वसुंधरा दिनाचे संवर्धन आणि पर्यावरणाचे महत्त्व समजून घेण्यासाठी येथे काही महत्त्वाच्या टिप्स आहेत. याची अंमलबजावणी करून आपण पृथ्वीच्या सुरक्षिततेसाठी हातभार लावू शकतो.

* वृक्षारोपण मोहीम : जागतिक वसुंधरा दिनानिमित्त आपण वृक्षारोपणाचा कार्यक्रम आयोजित केला पाहिजे. शाळा, महाविद्यालय, कार्यालयात किंवा समाजातील सदस्यांसह रोपटे लावा.

*संस्थेचा कार्यक्रम: एक संघटनात्मक कार्यक्रम आयोजित करा ज्यामध्ये प्रदूषण नियंत्रण, स्वच्छता मोहीम आणि पर्यावरण रक्षण यावर खुली चर्चा होईल.

*सामुदायिक स्वच्छता मोहीम: परिसरातील काही मित्रांसोबत स्वच्छता मोहीम आयोजित करा, ज्यामध्ये स्थानिक ठिकाणे स्वच्छ करून पर्यावरण स्वच्छ ठेवण्यासाठी जनजागृती केली जाऊ शकते.

* पर्यावरण संरक्षणाशी संबंधित कार्यशाळा: पर्यावरण संरक्षणाशी संबंधित कार्यशाळा आयोजित करा, ज्यामध्ये लोकांना अधिक माहिती आणि नवीन कल्पना सामायिक करण्याची संधी मिळेल.