International Day of Forests 2024: जंगले आपल्याला शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी खूप काही देतात. जंगलातील घनदाट झाडे पाणी शुद्ध करतात, हवा प्रदूषणापासून मुक्त करतात, हवामान बदलाशी लढण्यासाठी आवश्यक कार्बन डायऑक्साइड साठवतात आणि अन्न आणि जीवनरक्षक औषधे देतात. सर्वात महत्वाची वस्तुस्थिती अशी आहे की, जंगले आपल्या माणसांना मोठ्या प्रमाणात रोजगार आणि व्यवसाय देखील देतात. थोडक्यात, आम्ही त्यांना काहीही देत नाही, परंतु ते बरेच काही देतात. अशा परिस्थितीत जंगलाचे संरक्षण आणि संवर्धन हे आपले परम कर्तव्य बनते. आंतरराष्ट्रीय वन दिनानिमित्त जाणून घेऊया त्याचा इतिहास, महत्त्व आणि त्याच्याशी संबंधित मनोरंजक तथ्ये...
आंतरराष्ट्रीय वन दिनाचा इतिहास
जागतिक वनीकरण दिनाची स्थापना 1971 साली युरोपियन कृषी महासंघाच्या 23 व्या आमसभेत करण्यात आली. संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटनेने दरवर्षी 21 मार्च रोजी आंतरराष्ट्रीय वन दिन साजरा करण्याचा निर्णय घेतला. नंतर, संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेने 21 मार्च रोजी जागतिक वन दिन आणि आंतरराष्ट्रीय वन दिन या दोन आंतरराष्ट्रीय स्मरणोत्सवांना एकत्र करून आंतरराष्ट्रीय वन दिन साजरा करण्याचा निर्णय घेतला.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, प्रत्येक व्यक्तीने जंगले, झाडे आणि वनस्पतींची मूल्ये समजून घेणे महत्वाचे आहे, कारण ते स्थानिक रोजगार देऊन कच्चा माल आणि उत्पन्नाचे स्रोत प्रदान करतात.
अहवालानुसार, 17 राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील 33 टक्क्यांहून अधिक क्षेत्र जंगलांनी व्यापलेले आहे.
देशातील सर्वात मोठ्या जंगलांनी व्यापलेल्या राज्याचे श्रेय मध्य प्रदेश, त्यानंतर अरुणाचल प्रदेश, छत्तीसगड, ओडिशा आणि महाराष्ट्र या राज्यांना जाते, परंतु एकूण भौगोलिक क्षेत्राच्या टक्केवारीनुसार वन राज्याचा विचार केला तर ते अव्वल स्थानावर आहे. मिझोराम (८४.५३ टक्के, अरुणाचल प्रदेश ७९.३३ टक्के, मेघालय ७६ टक्के, मणिपूर ७४.३४ टक्के आणि नागालँड ७३.९० टक्के) ही ५ राज्ये आहेत.
आंतरराष्ट्रीय वन दिनाविषयी काही मनोरंजक तथ्ये
* आंतरराष्ट्रीय वन दिवस (IDF) 2012 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने घोषित केला.
* युनायटेड नेशन्स फोरम ऑन फॉरेस्ट्स आणि युनायटेड नेशन्स फूड अँड ॲग्रीकल्चर ऑर्गनायझेशन (FAO) सरकार आणि वनांवरील सहयोगी भागीदारी यांच्या सहकार्याने आंतरराष्ट्रीय वन दिन साजरा करतात.
* पृथ्वीवरील सुमारे 80 टक्के झाडांच्या प्रजाती जंगलात आढळतात. सुमारे 1.6 अब्ज लोक उपजीविका, कपडे, गरम, वाहतूक आणि औषध यासारख्या मूलभूत गरजांसाठी झाडांवर अवलंबून आहेत.
* घनदाट झाडांनी झाकलेली आमची जंगले कार्बन सिंक म्हणून काम करतात, जी अतिरिक्त CO2 (कार्बन डायऑक्साइड) शोषून घेतात आणि साठवतात.
* नैसर्गिक जलस्रोत म्हणून आपली जंगले मानवी जगण्यासाठी आवश्यक आहेत, कारण सुमारे 95 टक्के पाऊस जंगलातील झाडे आणि वनस्पतींद्वारे पुनर्वापर केला जातो.