Amarnath Yatra (Photo Credit: Twitter)

भारतातील सर्वात पवित्र आणि प्रतीक्षित तीर्थयात्रांपैकी एक असलेली अमरनाथ यात्रा 2025 (Amarnath Yatra 2025) मध्ये 3 जुलैपासून सुरू होणार आहे. जम्मू आणि काश्मीरमधील हिमालय पर्वतरांगांमध्ये 3,888 मीटर उंचीवर वसलेल्या अमरनाथ गुहेतील नैसर्गिक बर्फाच्या शिवलिंगाचे दर्शन घेण्यासाठी दरवर्षी लाखो भाविक ही कठीण यात्रा करतात. श्री अमरनाथजी श्राईन बोर्ड (SASB) ने यंदाच्या यात्रेची तारीख 3 जुलै ते 9 ऑगस्ट 2025 असल्याचे जाहीर केले आहे, जी 38 दिवस चालेल. या यात्रेसाठी नोंदणी 14 एप्रिल 2025 पासून सुरू झाली असून, ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पर्याय उपलब्ध आहेत. यात्रेकरूंसाठी सर्वसमावेशक सुरक्षा, वैद्यकीय आणि लॉजिस्टिक व्यवस्था करण्यात आल्या आहेत.

अमरनाथ यात्रा हिंदू धर्मातील एक अत्यंत पवित्र तीर्थयात्रा मानली जाते, जी भगवान शंकराच्या भक्तांसाठी विशेष आहे. पौराणिक कथेनुसार, अमरनाथ गुहेत भगवान शंकराने माता पार्वतीला अमरत्वाचे रहस्य सांगितले होते. याच गुहेत, नैसर्गिकरित्या तयार होणारे बर्फाचे शिवलिंग भगवान शंकराचे प्रतीक मानले जाते, जे चंद्राच्या कलेनुसार वाढते आणि कमी होते. या गुहेत दोन अन्य बर्फाच्या रचना माता पार्वती आणि भगवान गणेश यांचे प्रतीक मानल्या जातात. यात्रेकरू या गुहेच्या दर्शनासाठी कठीण पर्वतीय मार्गाने प्रवास करतात, जे आध्यात्मिक शांती आणि मोक्ष प्राप्तीचे प्रतीक आहे. ही यात्रा केवळ शारीरिकच नव्हे, तर मानसिक आणि आध्यात्मिक शक्तीचेही प्रतीक आहे, ज्यामुळे भाविकांना ईश्वराशी जवळीक साधण्याची संधी मिळते.

श्री अमरनाथजी श्राईन बोर्डाने (SASB) जाहीर केले आहे की, 2025 ची अमरनाथ यात्रा 3 जुलैपासून सुरू होईल आणि 9 ऑगस्ट 2025 रोजी रक्षाबंधनाच्या शुभ मुहूर्तावर समाप्त होईल. यंदा ही यात्रा 38 दिवस चालेल, जी मागील वर्षांपेक्षा कमी कालावधीची आहे. बोर्डाने या निर्णयाला जम्मू आणि काश्मीरचे नायब राज्यपाल मनोज सिन्हा यांच्या अध्यक्षतेखालील बैठकीत अंतिम स्वरूप दिले. या कमी कालावधीमुळे दररोज केवळ 15,000 यात्रेकरूंनाच परवानगी देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे, ज्यामुळे प्रत्येक मार्गावर (पहलगाम आणि बालटाल) दररोज 7,500 यात्रेकरू प्रवास करू शकतील. यामुळे यात्रेची व्यवस्था अधिक सुव्यवस्थित आणि सुरक्षित राहील. (हेही वाचा: Raksha Bandhan 2025 Date: यावर्षी रक्षाबंधन 2025 कधी आहे? तारीख, शुभ मुहूर्त आणि महत्त्व घ्या जाणून)

अमरनाथ यात्रेसाठी नोंदणी अनिवार्य आहे, आणि ती दोन पद्धतींनी करता येते: ऑनलाइन आणि ऑफलाइन. अमरनाथ यात्रा ही उच्च उंचीवरील (3,888 मीटर) कठीण प्रवास आहे, त्यामुळे यात्रेकरूंची शारीरिक क्षमता तपासणे आवश्यक आहे. यामध्ये 13 वर्षांखालील मुले, 70 वर्षांवरील वृद्ध आणि गर्भवती महिलांना यात्रेची परवानगी नाही. अमरनाथ यात्रेसाठी दोन मुख्य मार्ग उपलब्ध आहेत, पहलगाम मार्ग हा हा पारंपरिक मार्ग 48 किमी लांबीचा आहे, जो पहलगामपासून सुरू होतो. तर बालटाल मार्ग हा हा लहान आणि खड्डेमय मार्ग 14 किमी लांबीचा आहे, जो तरुण आणि अनुभवी यात्रेकरूंसाठी योग्य आहे.