Nitin Gadkari | (Photo Credits: X/ANI)

रस्ते सुरक्षा आणि उत्पादन मानके वाढवण्याच्या दृष्टीने रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालय लवकरच भारत न्यू कार असेसमेंट प्रोग्राम (Bharat NCAP) च्या धर्तीवर ट्रक आणि व्यावसायिक वाहनांसाठी सेफ्टी असेसमेंट रेटिंग सिस्टम (Truck Safety India) सुरू करणार आहे. वाहन आणि फ्लीट सेफ्टीवरील दोन दिवसांच्या कार्यशाळेच्या उद्घाटनादरम्यान केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी () यांनी ही घोषणा केली. ग्लोबल न्यू कार असेसमेंट प्रोग्राम (GNCAP IRTE Workshop) आणि इन्स्टिट्यूट ऑफ रोड ट्रॅफिक एज्युकेशन (IRTE) यांनी संयुक्तपणे हा कार्यक्रम आयोजित केला होता.

ट्रक, व्यावसायिक वाहनांसाठी लवकरच स्टार रेटिंग

नितीन गडकरी म्हणाले की, येणाऱ्या प्रणालीमुळे उत्पादकांना बांधकाम गुणवत्ता वाढविण्यासाठी आणि जड आणि व्यावसायिक वाहनांसाठी सुरक्षित उत्पादन मानके स्वीकारण्यास प्रोत्साहित केले जाईल. प्रवासी कारसाठी भारत एनसीएपी प्रमाणे, ही नवीन रेटिंग प्रणाली ट्रक उत्पादकांना सुरक्षिततेला प्राधान्य देण्यास प्रवृत्त करेल, असे ते म्हणाले. (हेही वाचा, Indian Musical Instrument Sound As Horns: आता वाहनांच्या हॉर्नमधून येणार बासुरी, तबला, हार्मोनियमसारख्या भारतीय संगीत वाद्यांचा आवाज; रस्त्यावरील अनुभव सुखद करण्यासाठी Minister Nitin Gadkari यांचा नवा प्रस्ताव)

ई-रिक्षा सुरक्षा आणि रोजगार निर्मिती

बॅटरीवर चालणाऱ्या ई-रिक्षांसाठी सुरक्षा नियम विकसित करण्यासाठी सुरू असलेल्या प्रयत्नांवरही मंत्र्यांनी प्रकाश टाकला, ज्यांच्यावर अनेकदा संरचनात्मक कमकुवतपणा आणि सुरक्षिततेच्या त्रुटींसाठी टीका केली जाते. ई-रिक्षा मानकांमध्ये सुधारणा केल्याने केवळ सुरक्षितता वाढणार नाही तर रोजगाराच्या संधी देखील निर्माण होतील, विशेषतः अर्ध-शहरी आणि ग्रामीण भागात, यावर गडकरी यांनी भर दिला. (हेही वाचा, Nitin Gadkari On Indian Roads: भारतीय रस्ते दोन वर्षांत अमेरिकेच्या महामार्गांना मागे टाकतील- नितीन गडकरी)

रस्ता सुरक्षा आणि वाहन मानकांस सर्वोच्च प्राधान

सन 2023 मध्ये भारत एनसीएपी लाँच झाल्याची आठवण करून देताना, गडकरी यांनी रस्ते सुरक्षेसाठी सरकारच्या वचनबद्धतेचा पुनरुच्चार केला. भारत दरवर्षी 4.8 लाख रस्ते अपघात घडतो, ज्यामुळे 1.8 लाखांहून अधिक मृत्यू होतात. वाहन सुरक्षितता सुधारणे, सुरक्षित महामार्गांचा विस्तार करणे आणि इलेक्ट्रिक मोबिलिटीला प्रोत्साहन देणे हे आमचे सर्वोच्च प्राधान्य आहे, असे ते म्हणाले.

येत्या काळात लॉजिस्टिक्स खर्च सध्याच्या 14-16% वरून 9% पर्यंत कमी करणे हे भारताच्या आर्थिक स्पर्धात्मकतेला बळकटी देण्यासाठी महत्त्वाचे आहे, असेही त्यांनी नमूद केले.

ट्रक चालकांचे कल्याण आणि एडीएएस

नितीन गडकरी यांनी घोषणा केली की, सरकार ट्रक चालकांच्या कामाच्या तासांचे नियमन करण्यासाठी एका नवीन कायद्यावर काम करत आहे, कारण सध्या बरेच लोक दररोज 13 ते 14 तास गाडी चालवतात, ज्यामुळे अनेकदा थकव्याशी संबंधित अपघातांचा धोका असतो. हे आणि प्रशिक्षित ट्रक चालकांच्या कमतरतेला तोंड देण्यासाठी, मंत्रालय देशभरात 32 प्रगत ड्रायव्हिंग संस्था स्थापन करण्याची योजना आखत आहे. याव्यतिरिक्त, ट्रक चालकांच्या आराम आणि सुरक्षिततेत सुधारणा करण्यासाठी अनेक सुधारणा आणल्या जात आहेत:

  • ड्रायव्हर केबिनमध्ये एअर कंडिशनिंग अनिवार्य करण्यात आले आहे.

  • नवीन वाहनांमध्ये प्रगत ड्रायव्हर-सहाय्य प्रणाली (एडीएएस) अनिवार्य असेल.

भारतातील रस्ते वाहतूक सुरक्षा मानकांची पुनर्रचना आणि व्यावसायिक लॉजिस्टिक्सचे आधुनिकीकरण करण्यासाठी केंद्राच्या मोठ्या प्रयत्नांचा एक भाग म्हणून ही घोषणा पाहिली जात आहे. भारतीय रस्त्यांवरील व्यावसायिक वाहनांची संख्या वाढत असताना, अपघात कमी करण्यासाठी आणि व्यावसायिक ड्रायव्हिंग मानके वाढविण्यात हा उपक्रम गेम-चेंजर ठरण्याची अपेक्षा आहे.