RBI to Issue Fresh Notes: आरबीआय लवकरच जारी करणार 10 आणि 500 रुपयांच्या नव्या नोटा

RBI Currency Notes | (Photo credit: archived, edited, representative image)

भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ने शुक्रवारी घोषणा केली की, ते लवकरच महात्मा गांधी (नवीन) मालिकेअंतर्गत 10 आणि 500 रुपयांच्या नवीन नोटा (New Currency Notes) जारी करणार आहे. ज्यावर नवनियुक्त आरबीआय गव्हर्नर संजय मल्होत्रा ​​(RBI Governor Sanjay Malhotra) यांची स्वाक्षरी आहे. केंद्रीय बँकेने जारी केलेल्या अधिकृत निवेदनानुसार, नवीन नोटांची रचना सध्या चलनात असलेल्या 10 आणि 500 रुपयांच्या नोटांसारखीच राहील. आरबीआयने स्पष्ट केले की अपडेट केलेल्या गव्हर्नरच्या स्वाक्षरीशिवाय या नोटांच्या रंग, आकार, थीम किंवा डिझाइन घटकांमध्ये कोणताही बदल होणार नाही.

संजय मल्होत्रा ​​यांनी घेतली शक्तीकांत दास यांची जागा

आरबीआयने पुष्टी केली आहे की, महात्मा गांधी (नवीन) मालिकेअंतर्गत मागील वर्षांमध्ये जारी केलेल्या सर्व 10 आणि 500 रुपयांच्या नोटा, वैध कायदेशीर निविदा म्हणून कायम राहतील. गव्हर्नर मल्होत्रा ​​यांच्या स्वाक्षरीने गेल्या महिन्यात एक निवदेन प्रसिद्ध करण्यात आले होते. ज्यामध्ये 100 आणि 200 रुपयांच्या नोटा सुरू करण्याच्या आरबीआयच्या निर्णयाबाबत सूतोवाच करण्यात आले होते. डिसेंबर 2024 मध्ये रिझर्व्ह बँकेचे गव्हर्नर म्हणून पदभार स्वीकारणारे संजय मल्होत्रा ​​यांनी त्यांचा विस्तारित कार्यकाळ पूर्ण झाल्यानंतर शक्तीकांत दास यांची जागा घेतली. मल्होत्रा ​​यांची नियुक्ती ही मध्यवर्ती बँकेच्या प्रमुखपदी एक महत्त्वाची संक्रमण आहे आणि नवीन गव्हर्नरच्या कार्यकाळात नवीन चलनी नोटा जारी करणे हे मानक प्रोटोकॉलचा एक भाग आहे.

आरबीआय नियमितपणे विद्यमान गव्हर्नरच्या स्वाक्षरीने चलनी नोटा अपडेट करते, सार्वजनिक ओळख आणि प्रचलन सुलभ करण्यासाठी डिझाइनमध्ये सातत्य राखते.

आरबीआयकडून पत्रक जारी

#RBI will issue banknotes of Rs 10 and Rs 500 denominations in the Mahatma Gandhi (New) Series bearing the signature of Governor, Sanjay Malhotra.

All banknotes in the denomination of 10 and 500 rupees issued by the Reserve Bank in the past will continue to be legal tender.… pic.twitter.com/FjtNQEVd1Q

— All India Radio News (@airnewsalerts) April 5, 2025

आरबीआय काय आहे?

भारतीय रिझर्व्ह बँक (आरबीआय) ही भारताची मध्यवर्ती बँकिंग संस्था आहे, जी देशाच्या चलनविषयक धोरण आणि वित्तीय व्यवस्थेचे नियमन करण्यासाठी जबाबदार आहे. 1935 मध्ये स्थापन झालेले हे चलनवाढ नियंत्रित करण्यात, चलन जारी करण्यात, परकीय चलन व्यवस्थापित करण्यात आणि वित्तीय व्यवस्थेची स्थिरता सुनिश्चित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. अर्थव्यवस्थेवर जनतेचा विश्वास राखण्यासाठी ते बँका आणि वित्तीय संस्थांवर देखरेख देखील करते.

संजय मल्होत्रा कोण आहेत?

संजय मल्होत्रा ​​हे 11 डिसेंबर 2024 रोजी पदभार स्वीकारल्यानंतर रिझर्व्ह बँकेचे 26वे गव्हर्नर आहेत. त्यांनी शक्तीकांत दास यांची जागा घेतली. मल्होत्रा ​​हे 1990 च्या राजस्थान केडरचे भारतीय प्रशासकीय सेवा (IAS) अधिकारी आहेत. RBI गव्हर्नर होण्यापूर्वी त्यांनी अर्थ मंत्रालयात महसूल सचिव आणि वित्तीय सेवा सचिव यासारख्या महत्त्वाच्या भूमिका बजावल्या होत्या.

14 फेब्रुवारी 1968 रोजी राजस्थानमधील बिकानेर येथे जन्मलेल्या मल्होत्राची शैक्षणिक पार्श्वभूमी प्रभावी आहे. त्यांनी आयआयटी कानपूरमधून संगणक विज्ञानात तंत्रज्ञान विषयात पदवी आणि अमेरिकेतील प्रिन्सटन विद्यापीठातून सार्वजनिक धोरणात पदव्युत्तर पदवी मिळवली. त्यांची कारकीर्द तीन दशकांहून अधिक काळ चालली आहे, या काळात त्यांनी वित्त, कर आकारणी, वीज आणि माहिती तंत्रज्ञान यासह विविध क्षेत्रांमध्ये योगदान दिले आहे.