Monsoon | (File Image)

भारतीय हवामान विभागाने (IMD) म्हटले आहे की, नैऋत्य मान्सून शनिवारी, 24 मे रोजी अधिकृतपणे केरळमध्ये (Southwest Monsoon Kerala) दाखल झाला, जो 2009 नंतर भारतीय मुख्य भूमीवर सर्वात लवकर दाखल झाला. मान्सून साधारणपणे 1 जूनच्या सुमारास सुरू होतो परंतु या वर्षी तो जवळजवळ एक आठवडा लवकर दाखल (Monsoon Rainfall Data) झाला आहे. 2009 मध्ये, मान्सून 23 मे रोजी केरळमध्ये पोहोचला, ज्यामुळे या वर्षी 16 वर्षांतील सर्वात लवकर आगमन झाले. आयएमडीने असे नमूद केले आहे की केरळमध्ये मान्सून लवकर दाखल होणे हे देशाच्या इतर भागात कसा प्रगती करेल हे दर्शवत नाही कारण लक्षणीय प्रादेशिक आणि जागतिक परिवर्तनशीलता आहे.

मान्सूनच्या प्रारंभाच्या ऐतिहासिक तारखा

अलिकडच्या काही वर्षांमध्ये मान्सून केरळमध्ये काहीसा लवकर दाखल होत आहे. तो दाखल झाल्याच्या काही महत्त्वाच्या तारखा खालीलप्रमाणे:

  • 2024 मध्ये 30 मे

  • 2023 मध्ये 8 जून

  • 2022 मध्ये 29 मे

  • 2021 मध्ये 3 जून

  • 2020 मध्ये 1 जून

  • 2019 मध्ये 8 जून

  • 2018 मध्ये 29 मे

आयएमडीकडे असलेल्या 1975 पासूनच्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की, 1990 मध्ये 19 मे रोजी सर्वात लवकर सुरुवात झाली होती. (हेही वाचा, Maharashtra Breaks 34-Year Rainfall Record: महाराष्ट्रात पावसाने मोडला 34 वर्षांचा विक्रम; राज्यात 1990 नंतर प्रथमच 844% जास्त पाऊस)

आयएमडीचा 2025 चा मान्सूनचा अंदाज

एप्रिलच्या सुरुवातीला, आयएमडीने 2025 च्या मान्सून हंगामात सामान्यपेक्षा जास्त संचयी पावसाचा अंदाज वर्तवला होता. अंदाजात एल निनो परिस्थितीची उपस्थिती देखील नाकारण्यात आली होती - हा एक महत्त्वाचा हवामान घटक आहे जो भारतातील कमकुवत मान्सून आणि सामान्यपेक्षा कमी पावसाशी संबंधित असतो. (हेही वाचा, Severe Rainfall Alert: महाराष्ट्रामध्ये आज आणि उद्या मुसळधार पावसाचा इशारा; पहा रायगड, दक्षिण कोकण, मुंबई चा हवामान अंदाज)

भारतातील पावसाचे वर्गीकरण

  • सामान्य: दीर्घकालीन सरासरीच्या 96%–104% (LPA)

  • सामान्यपेक्षा कमी: दीर्घकालीन सरासरीच्या 90%–95%

  • कमी: दीर्घकालीन सरासरीच्या 90% पेक्षा कमी

  • सामान्यपेक्षा जास्त: दीर्घकालीन सरासरीच्या 105%–110%

  • जास्त: दीर्घकालीन सरासरीच्या 110% पेक्षा जास्त

लांबीचा सरासरी 87 cm हंगामी पावसाच्या 50 वर्षांच्या सरासरीवर आधारित आहे.

भारताची अलीकडील मान्सून कामगिरी

2024 मध्ये, भारतात 934.8 mm पाऊस नोंदवला गेला - सरासरीच्या 108% आणि 2020 नंतरचा सर्वाधिक.

  • 2023 मध्ये फक्त 820 mm (94.4%) पाऊस पडला

  • 2022 मध्ये 925 मीमी,

  • 2021 मध्ये 870 मीमी,

  • 2020 मध्ये 958 मीमी पाऊस पडला.

मान्सून का महत्त्वाचा आहे?

नैऋत्य मान्सून भारताच्या अर्थव्यवस्थेत, विशेषतः शेतीमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतो, जो देशाच्या जवळजवळ 42% लोकसंख्येला आधार देतो आणि जीडीपीमध्ये 18.2% योगदान देतो.

भारतभर पिण्याचे पाणी आणि जलविद्युत निर्मितीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या जलाशयांना पुन्हा भरण्यासाठी मान्सूनचा पाऊस देखील महत्त्वाचा आहे. लवकर सुरुवात आणि सामान्यपेक्षा जास्त अंदाजासह, 2025 चा मान्सून शेतकरी आणि ग्रामीण समुदायांसाठी आशावाद घेऊन येईल, जरी येत्या आठवड्यात प्रत्यक्ष पावसाचे वितरण बारकाईने निरीक्षणाखाली राहील, असे आयेमडी म्हणते.