उत्तर प्रदेश राज्यातील हाथरस (Hathras) जिल्ह्यात 2 जुलै 2024 रोजी, एका धार्मिक कार्यक्रमादरम्यान झालेल्या चेंगराचेंगरीमध्ये (Stampede) तब्बल 121 लोकांचा मृत्यू झाला होता. यापैकी बहुतेक महिला आणि मुले होती. यामध्ये किमान 150 जण झाले होते. या ठिकाणी स्थानीय उपदेशक सुरज पालच्या, ज्याला भोले बाबा म्हणूनही ओळखले जाते, सत्संगासाठी हे लोक जमले होते. कार्यक्रमासाठी सुमारे 80,000 लोकांच्या उपस्थितीची परवानगी होती, परंतु प्रत्यक्षात सुमारे 2,50,000 लोक उपस्थित होते. कार्यक्रमाच्या शेवटी, लोक बाहेर पडण्याचा प्रयत्न करत असताना, एकच प्रवेश आणि निर्गमन मार्ग असल्यामुळे, गर्दीमध्ये चेंगराचेंगरी झाली. आता या प्रकरणात अहवालानुसार, भोले बाबाला आरोपी ठरवण्यात आलेले नाही, त्यामुळे त्याला  क्लीन चिट मिळाली आहे.

हाथरस घटनेच्या न्यायालयीन चौकशीचा अहवाल राज्य सरकारला सादर करण्यात आला आहे. अर्थसंकल्प सादर करण्यापूर्वी गुरुवारी झालेल्या मंत्रिमंडळ बैठकीत हा अहवाल सादर करण्यात आला आणि तो सभागृहात मांडण्याच्या प्रस्तावाला मान्यता देण्यात आली. सध्या राज्य सरकारने अहवालातील तथ्ये सार्वजनिक केलेली नाहीत. मात्र, सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, अहवालात भोले बाबाला त्यांना क्लीन चिट मिळाली आहे. आयोगाने त्यांच्या अहवालात पोलीस तपास योग्य असल्याचे आढळून आले असल्याचे सांगितले आहे.

यासोबतच, भविष्यात अशा घटनांची पुनरावृत्ती रोखण्यासाठी अनेक महत्त्वाच्या सूचनाही देण्यात आल्या आहेत. या अपघातामागे कट रचल्याचे पुरावे आयोगाला सापडले आहेत की नाही याची अद्याप पुष्टी झालेली नाही. या अपघाताची चौकशी करण्यासाठी राज्य सरकारने उच्च न्यायालयाचे निवृत्त न्यायाधीश ब्रजेश कुमार श्रीवास्तव यांच्या अध्यक्षतेखाली न्यायालयीन चौकशी आयोग स्थापन केला होता. या अहवालात पोलीस आणि प्रशासकीय त्रुटींवर प्रकाश टाकताना कार्यक्रम आयोजकांना जबाबदार धरण्यात आले आहे. या अहवालात चेंगराचेंगरीची प्राथमिक कारणे ‘गैरव्यवस्थापन’ आणि योग्य व्यवस्थेचा ‘अभाव’ असल्याचे नमूद केले आहे. (हेही वाचा: Videos Of Women Bathing Maha Kumbh: महाकुंभात महिलांच्या आंघोळीचा व्हिडिओ बनवणाऱ्या 103 सोशल मीडिया हँडलवर कारवाई)

अधिकृत अहवालांनुसार, आयोजकांनी कार्यक्रमाच्या वास्तविक तपशीलांची माहिती लपवून परवानगी मिळवली होती. अधिकाऱ्यांनी कार्यक्रमाच्या ठिकाणाची तपासणी न करता परवानगी दिली होती. अतिरिक्त लोकसंख्या, अपुरी व्यवस्था, आणि एकच प्रवेश-निर्गमन मार्ग यांमुळे ही दुर्घटना घडली. यावेळी राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दल (NDRF) ने बचाव कार्य केले. उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी मृतांच्या कुटुंबीयांना आर्थिक मदतीची घोषणा केली आणि घटनेच्या चौकशीचे आदेश दिले. सुरज पालने या दुर्घटनेसाठी जबाबदारी नाकारली होती. या प्रकरणात कमीतकमी 11 जणांना अटक करण्यात आली, ज्यामध्ये पालचे सहकारी आणि कार्यक्रमाचे मुख्य आयोजक समाविष्ट होते. तपासानंतर, सहा सरकारी आणि पोलिस अधिकाऱ्यांना निलंबित करण्यात आले.