Drone Crashes | (Photo credit: archived, edited, representative image)

भारतीय नौदलासाठी स्वीकृती चाचण्यांदरम्यान अदानी डिफेन्स अँड एरोस्पेसने बनवलेला दृष्टी 10 स्टारलाइनर ड्रोन पोरबंदर किनाऱ्यावर कोसळ्याचे (Drishti 10 Starliner Drone Crashes) वृत्त प्रसारमाध्यमांनी सूत्रांच्या हवाल्याने दिले आहे. हर्मीस 900 म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या या ड्रोनची सोमवार, 13 जानेवारी रोजी त्याच्या नियोजित वितरणापूर्वीच ऑपरेशनल चाचण्या सुरू असताना ही घटना मंगळवारी (14 जानेवारी) घडली. प्राथमिक माहितीनुसार, मानवरहित असलेले हे वाहन उड्डाणादरम्यान नियंत्रण गमावल्याने समुद्रात कोसळले. या अपघातात कोणतीही जीविताहानी अथवा कोणासही दुखापत झाली नाही.

नियंत्रण गमावल्याने कोसळले ड्रोन?

मानवरहित हवाई वाहन (UAV) अपघाताबाबत इंडिया टुडेने दिलेल्या माहितीनुसार, हे वाहन उड्डाणादरम्यान नियंत्रण गमावून समुद्रात कोसळले. या अपघातात कोणतीही दुखापत किंवा मोठे नुकसान झाल्याचे पुढे आले नाही. दरम्यान, कोसळलेला ड्रोन सापडला आहे आणि त्याच्या बिघाडाचे कारण शोधण्यासाठी तपास सुरू आहे. तांत्रिक समस्यांमुळे ही घटना घडली असावी अशी प्राथमिक माहिती आहे.

दरम्यान, 10 स्टारलाइनर हा अदानी डिफेन्स अँड एरोस्पेसने इस्रायली फर्म एल्बिट सिस्टम्सच्या सहकार्याने विकसित केलेला एक प्रगत टोही ड्रोन आहे. जो सागरी सागरी पाळत ठेवण्यासाठी कामी येतो. UAV मध्ये 450 किलो पेलोड क्षमता, 36 तास सहनशक्ती आणि सर्व हवामानातील ऑपरेशनल क्षमता आहेत. STANAG 4671 प्रमाणपत्र मिळवणारा हा पहिला मानवरहित लष्करी प्लॅटफॉर्म आहे. भारतीय लष्कर आणि नौदलाने 2023 मध्ये आपत्कालीन खरेदी तरतुदींनुसार प्रत्येकी दोन युनिट्स ऑर्डर केल्या होत्या, प्रत्येक ड्रोनची किंमत अंदाजे ₹120 कोटी होती. भारतीय नौदलाला जानेवारी 2024 मध्ये पहिले दृष्टी 10 युनिट मिळाले, तर भारतीय लष्कराला जून 2024 मध्ये डिलिव्हरी मिळाली. सोमवारच्या अपघातात सहभागी असलेले ड्रोन नौदलासाठी होते.

महत्त्व आणि चिंता या अपघातामुळे दृष्टी 10 स्टारलाइनरच्या ऑपरेशनल विश्वासार्हतेवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहे, विशेषतः सागरी सुरक्षेसाठी त्याची महत्त्वपूर्ण शक्ती गुणक म्हणून भूमिका लक्षात घेता. अहवाल असे सूचित करतात की ड्रोनची क्षितिजावरील देखरेख आणि पूर्णपणे स्वायत्त ऑपरेशन्स प्रदान करण्याची क्षमता भारताच्या विशाल सागरी प्रदेशांवर लक्ष ठेवण्यासाठी आवश्यक आहे. दरम्यान, ड्रोन कोसळल्याच्या घटनेचा तपास सुरू असताना, संरक्षण तज्ञ आणि भागधारक स्वीकृती चाचण्यांदरम्यान ही बिघाड तांत्रिक दोष होती की ऑपरेशनल समस्या होती यावर स्पष्टतेची वाट पाहत आहेत.