Mumbai to Dubai in 2 Hours? All About the Underwater High-Speed Rail Corridor

आता अवघ्या 2 तासांत मुंबई ते दुबई (Mumbai to Dubai) हा प्रवास होणार आहे. यूएईच्या राष्ट्रीय सल्लागार ब्युरोच्या योजनेनुसार, दुबई आणि मुंबई दरम्यान पाण्याखालील रेल्वे लिंकचा (Underwater Rail Link) विचार केला जात आहे, ज्यामुळे या दोन्ही ठिकाणच्या प्रवासाचा वेळ फक्त 2 तासांपर्यंत कमी होईल. इकॉनॉमिक टाईम्सच्या मते, या हाय-स्पीड ट्रेनचा वेग ताशी सुमारे 600 किलोमीटर ते 1200 किलोमीटर असेल. हे प्रस्तावित रेल्वे नेटवर्क हवाई प्रवाशांना आणखी एक प्रवास पर्याय प्रदान करेल आणि दुसरीकडे, भारत आणि युएई दरम्यान कच्च्या तेलाची आणि वस्तूंची सुरळीत वाहतूक सुलभ करेल. हा प्रकल्प काही वर्षांपूर्वी प्रस्तावित करण्यात आला होता, परंतु त्याच्या मंजुरी किंवा विकासाबाबत कोणतेही मोठे अपडेट झालेले नाहीत.

मुंबई आणि दुबईमधील हवाई अंतर अंदाजे 1,928 किलोमीटर आहे. दोन्ही देशांमधील रस्त्याने अंतर सुमारे 6,628 किलोमीटर आहे. तर दोन्ही देशांमधील जलमार्ग (समुद्री अंतर) सुमारे 1,172 नॉटिकल मैल आहे. मुंबई आणि दुबई या दोन प्रमुख शहरांना जोडणारी एक आश्चर्यकारक अंडरवॉटर रेल लिंक संयुक्त अरब अमीरातच्या नेशनल एडवाइजर ब्यूरो लिमिटेडने प्रस्तावित केली आहे. ही कल्पना पहिल्यांदा 2018 मध्ये अबू धाबी येथे झालेल्या युएई-भारत कॉन्क्लेवमध्ये मांडली गेली होती, आणि तेव्हापासून ती चर्चेत आहे.

सध्या मुंबई ते दुबई हवाई प्रवासाला साधारण 3 ते 4 तास लागतात, पण ही अंडरवॉटर रेल्वे हा वेळ अर्ध्यावर आणेल. केवळ प्रवासीच नव्हे, तर या रेल्वेद्वारे मालवाहतूकही होईल- खनिज तेल दुबईहून भारतात आणि नर्मदा नदीचे अतिरिक्त पाणी भारतातून युएईला नेण्याचा विचार आहे. यामुळे दोन्ही देशातील व्यापाराला मोठी चालना मिळेल, आणि ही रेल्वे हवाई वाहतुकीला एक पर्यावरणपूरक पर्याय ठरेल. या प्रकल्पाला अब्जावधी रुपयांचा खर्च येईल, कारण समुद्राखालील रेल्वे बांधणे हे तांत्रिकदृष्ट्या प्रचंड आव्हान आहे. एप्रिल 2025 पर्यंत तरी या योजनेची मंजुरी मिळाल्याची किंवा बांधकाम सुरू झाल्याची कोणतीही ठोस माहिती नाही. (हेही वाचा: Extinct Species Dire Wolves Are Back: विज्ञानाचा चमत्कार! 12,000 वर्षांपूर्वी नामशेष झालेल्या 'डायर वुल्फ' नावाच्या लांडग्यांच्या प्रजातीला केले पुनरुज्जीवित)

या रेल्वेची खासियत फक्त वेगातच नाही, तर ती प्रवाशांना समुद्राखालील जगाचे दर्शनही घडवू शकते. ही रेल्वे मैग्लेव तंत्रज्ञानावर आधारित असेल, जे आज जपान आणि चीनमध्ये वापरले जाते, पण समुद्राखाली इतक्या मोठ्या प्रमाणात त्याचा वापर करणे ही एक अभूतपूर्व बाब असेल. पण ही योजना प्रत्यक्षात येण्यासाठी अनेक अडचणी आहेत. समुद्राखाली रेल्वे बांधणे सोपे नाही, यासाठी प्रचंड आर्थिक गुंतवणूक, अभियांत्रिकी कौशल्य आणि दोन्ही देशांच्या सरकारांची मंजुरी आवश्यक आहे. याशिवाय, पर्यावरणावर होणारा परिणाम आणि बांधकामादरम्यान समुद्री जीवनाला होणारी हानी यांचाही विचार करावा लागेल.