मुंबईत धुराचे दाट थर (Mumbai Air Quality) पसरल्याचे शुक्रवारी (27 डिसेंबर) पाहायला मिळाले. त्यातच विविध भागातील हवेची गुणवत्ता (AQI Mumbai Update) "खराब" ते "अत्यंत खराब" अशी नोंदली गेली. त्यामुळे शहरातील हवेची गुणवत्ता नागरिकांना आरोग्याच्या समस्या (Pollution Health Risks) निर्माण करण्यास कारण ठरत आहे. अभ्यासकांनी वाऱ्याचा कमी वेग आणि उच्च आर्द्रतेला निर्माण झाल्याने अशी परिस्थिती निर्माण झाल्याचे म्हटले आहे. ज्यामुळे वातावरणात प्रदूषक अडकून पडतात आणि हवेची गुणवत्ता खालावते असे अभ्यासक सांगतात.
केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने दिलेल्या माहितीत म्हटले आहे की, बऱ्याच ठिकाणी एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) 200 ओलांडला, बोरिवलीने सर्वाधिक 280 नोंदवले. शहराचा एकूण AQI सरासरी 168 होता, "मध्यम" म्हणून वर्गीकृत, परंतु विशिष्ट भागांमध्ये लक्षणीय उच्च प्रदूषण पातळी होती, ज्यामुळे आरोग्यास धोका निर्माण झाला. (हेही वाचा, Mumbai AQI Today: मुंबईची हवा अत्यंत चिंताजनक स्थितीत, पाहा शहरातील विविध भागातील हवेची गुणवत्ता)
मुंबईच्या हवेच्या गुणवत्तेवरील प्रमुख निरीक्षणे
- संपूर्ण शहरात प्रदूषणाची पातळी वाढलीः कोलाबा, मलाड, देवनार आणि कांदिवली या सर्वाधिक प्रभावित भागांसह निरीक्षण केंद्रांनी एक्यूआयचे चिंताजनक मापन नोंदवले.
- PM10 Concentrations High: पार्टिकुलेट मॅटर (पीएम 10) पातळी अनेक भागात सुरक्षित मर्यादा ओलांडली, कोलाबामध्ये 308.4 μg/m3 आणि बोरीवलीमध्ये 216.2 μg/m3 नोंदवले गेले.
- धुके, धुके नाहीः सफरच्या मते, मुंबईतील धुके हे धुके होते, जे प्रदूषकांमुळे वातावरणातील परिस्थितीशी मिसळल्यामुळे होते, धुक्याच्या उलट, ज्यात पाण्याचे थेंब असतात.
मुंबईत हवा बिघडली
#AQI in parts of #Mumbai is in a very poor category. Almost calm and light variable winds are responsible. Pollutants are trapped and not dispersed. Wind speed will pick up from December 29 and 30 leading to some respite. #MumbaiPollution #MumbaiAQI @SkymetWeather @JATINSKYMET
— Mahesh Palawat (@Mpalawat) December 27, 2024
आरोग्याची जोखीम आणि तज्ज्ञांचा सल्ला
- वैद्यकीय व्यावसायिकांनी धुक्यामुळे श्वसनाच्या प्रकरणांमध्ये तीव्र वाढ झाल्याची नोंद केली आहे. वॉकहार्ट हॉस्पिटलमधील डॉ. सुलेमान लाधानी यांनी फ्लूसारखी लक्षणे, दमा वाढणे आणि क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीज (सीओपीडी) ग्रस्त रूग्णांमध्ये 50% वाढ नोंदवली.
- "खराब हवेच्या गुणवत्तेमुळे श्वसन आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी समस्या उद्भवतात. रहिवाशांनी बाह्य क्रियाकलाप मर्यादित करणे, एअर प्युरिफायर वापरणे आणि मुखवटे घालणे आवश्यक आहे ", डॉ. लधानी म्हणाले.
- डॉ. बेंद्रे यांनी दैनंदिन दिनचर्येत प्राणायामासारख्या खोल श्वासोच्छवासाच्या व्यायामांचा समावेश करण्याची सूचना केली. "श्वसनाचे स्नायू बळकट करणे आणि हायड्रेटेड राहणे प्रदूषणाचे परिणाम कमी करण्यास मदत करू शकते", असे ते म्हणाले.
हवामानाची स्थिती आणि अंदाज
- मुंबईत गुरुवारी कमाल तापमान 30.5 अंश सेल्सिअस आणि किमान 19.1 अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले, दिवसभरात आर्द्रता पातळी 79% वर पोहोचली. वाऱ्याचा वेग आणि आर्द्रतेची उच्च पातळी कमी झाल्यामुळे धुके पसरले असल्याचे प्रादेशिक हवामान विभागाने म्हटले आहे.
- दृश्यमानता 1.5 किलोमीटरपर्यंत घसरली, परंतु हवामान विभागाला अपेक्षा आहे की शुक्रवारपर्यंत परिस्थिती सुधारेल कारण धुके कमी होण्यास सुरुवात होईल.
शहरात सर्वत्र धुके धुके
#WATCH | Maharashtra: A layer of smog covered several parts of Mumbai city as the air quality in various areas is in the 'Moderate' category, as per the Central Pollution Control Board.
(Visuals from Bandra Kurla Complex) pic.twitter.com/pFpKkuAdjO
— ANI (@ANI) December 27, 2024
रहिवाशांसाठी खबरदारीचे उपाय
मुंबई धुराच्या दुष्परिणामांशी झुंज देत असताना, आरोग्य तज्ञ नागरिकांना, विशेषतः मुले आणि वृद्धांसारख्या असुरक्षित गटांना, त्यांच्या आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी अतिरिक्त खबरदारी घेण्याचे आवाहन करतात.