Temperature (Photo Credits: Pixabay)

भारतीय हवामान विभागाच्या (IMD) आकडेवारीनुसार, बुधवारी (27 मार्च) अकोला येथे महाराष्ट्रातील सर्वाधिक तापमान (Maharashtra Weather And Temperature) 42 अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले. संपूर्ण विदर्भात (Vidarbha Temperature) उष्णतेच्या लाटेची तीव्रता वाढली आहे, इतर सात जिल्ह्यांमध्येही 40 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त तापमान आहे. गेल्या दोन आठवड्यांपासून, विदर्भाने तीव्र उष्णतेच्या लाटेचा () सामना केला आहे. दरम्यान, 20 मार्चनंतर वादळ आणि जोरदार वाऱ्यांमुळे तापमानात थोडीशी घट झाली. जानेवारीपासून पाऊस न पडल्याने, तापमान आता पुन्हा वाढत आहे, ज्यामुळे नागरिकांमध्ये चिंता निर्माण झाली आहे.

आयएमडीने वर्तवलेल्या अंदाजानुसार, पुढील दोन दिवसांत तापमानात आणखी 1 ते 2 अंशांनी वाढ होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे उष्णतेच्या लाटेची परिस्थिती आणखी बिकट होईल.

उष्णतेच्या लाटेचा इशारा जारी

वाढत्या तापमानाला प्रतिसाद म्हणून, अकोला जिल्हा प्रशासनाने उष्णतेच्या लाटेचा इशारा जारी केला आहे. आरोग्याचे धोके कमी करण्यासाठी दुपारी 12 ते सायंकाळी 5 दरम्यान बाहेर पडणे टाळण्याचे आवाहन जिल्हाधिकारी अजित कुंभार यांनी नागरिकांना केले आहे. (हेही वाचा, Government Advisory For Summer Cooking: उन्हाळ्याच्या दिवसात आहाराच्या पथ्यपाण्यासोबतच जेवण बनवतानाही घ्या 'ही' काळजी!)

वैद्यकीय सुविधा आणि खबरदारी

उष्णतेशी संबंधित आजारांनी ग्रस्त असलेल्या व्यक्तींवर उपचार करण्यासाठी जिल्हा प्रशासनाने सरकारी रुग्णालयांमध्ये विशेष वॉर्ड स्थापन करून प्रतिबंधात्मक उपाययोजना केल्या आहेत. उष्माघाताचे सूचक असलेल्या चक्कर येणे, मळमळ होणे किंवा थकवा यासारखी लक्षणे आढळल्यास अधिकाऱ्यांनी लोकांना त्वरित वैद्यकीय मदत घेण्याचा सल्ला दिला आहे.

आयएमडीने जारी केलेली उष्णतेच्या लाटेपासून सुरक्षितता मार्गदर्शक तत्त्वे खालील प्रमाणे:

  • थेट सूर्यप्रकाशापासून डोळे संरक्षित करण्यासाठी सनग्लासेस घाला.

  • सूर्यप्रकाश टाळण्यासाठी डोके पांढऱ्या स्कार्फ किंवा टोपीने झाका.

  • डिहायड्रेशन आणि उष्माघात टाळण्यासाठी भरपूर पाणी, फळांचे रस आणि द्रवपदार्थ पिऊन हायड्रेटेड रहा.

उष्णतेची लाट कायम राहण्याची अपेक्षा असल्याने, रहिवाशांना खबरदारीचे उपाय पाळण्याचे आणि आयएमडीच्या हवामान सल्ल्यांविषयी अपडेट राहण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.

उष्णतेची लाट म्हणजे काय?

उष्णतेची लाट म्हणजे अति उष्ण हवामानाचा दीर्घकाळ, ज्यामध्ये अनेकदा उच्च आर्द्रता असते. उष्णतेच्या लाटेदरम्यान तापमान वर्षाच्या त्या वेळी विशिष्ट प्रदेशाच्या सरासरीपेक्षा जास्त असते. या अत्यंत परिस्थिती धोकादायक असू शकतात, ज्यामुळे मानवी आरोग्य, शेती आणि पायाभूत सुविधांवर परिणाम होतो. हवामान बदलामुळे उष्णतेच्या लाटा अधिक वारंवार आणि तीव्र होत आहेत.

भारतीय हवामान विभाग सामान्यतः उष्णतेच्या लाटेची व्याख्या साधरण पुढीलप्रमाणे करतो: तुमच्या प्रदेशात जेव्हा मैदानी भागात कमाल तापमान 40°C पेक्षा जास्त होते किंवा 4.5°C किंवा सामान्यपेक्षा जास्त असते. अशा घटनांमध्ये हायड्रेटेड राहणे, सूर्यप्रकाशात जास्त काळ संपर्क टाळणे आणि सावली किंवा वातानुकूलित वातावरण शोधणे यासारख्या खबरदारीची आवश्यकता असते, अशा वेळी स्थानिक परिस्थिती पाहून उष्णतेची लाट निर्माण झाल्याचे सांगितले जाते.