National Mathematics Day 2024: देशात दरवर्षी 22 डिसेंबर रोजी राष्ट्रीय गणित दिवस (National Mathematics Day 2024) साजरा केला जातो. भारताचे महान गणितज्ञ श्रीनिवास रामानुजन (Mathematician Srinivas Ramanujan) यांच्या स्मरणार्थ हा दिवस साजरा केला जातो. श्रीनिवास रामानुजन यांचे गणिताच्या क्षेत्रात मोठे योगदान आहे. गणित (Mathematics) क्षेत्रातील त्यांच्या योगदानाबद्दल भारत सरकारने त्यांचा वाढदिवस गणित दिवस म्हणून घोषित केला होता. रामानुजन यांच्या गणितातील योगदानामुळे त्यांचे नाव इतिहासात कोरले गेले. रामानुजन आणि त्यांचे जीवन हे सर्व नवोदित गणितज्ञांसाठी प्रेरणास्थान आहे. त्याच्या प्रतिभेने गणिताच्या सूत्रांचा खजिना उघडला, ज्यामुळे सर्वात अवघड प्रश्न सोडवणे शक्य झाले.
कोण होते श्रीनिवास रामानुजन ?
श्रीनिवास रामानुजन यांचा जन्म 22 डिसेंबर 1887 रोजी इरोड, तामिळनाडू येथे तामिळ ब्राह्मण अय्यंगार कुटुंबात झाला. रामानुजन यांनी 1903 मध्ये कुंभकोणमच्या शासकीय महाविद्यालयातून शिक्षण घेतले. कॉलेजमध्ये गणिताशिवाय इतर विषयांतही ते त्याच्या निष्काळजीपणामुळे नापास झाले. 1912 मध्ये, रामानुजन मद्रास पोर्ट ट्रस्टमध्ये लिपिक म्हणून काम करू लागले. पण पहिले महायुद्ध सुरू होण्याच्या काही महिन्यांपूर्वी त्यांनी ट्रिनिटी कॉलेजमध्ये प्रवेश घेतला. 1916 मध्ये त्यांनी बॅचलर ऑफ सायन्स (बीएससी) पदवी प्राप्त केली आणि 1917 मध्ये त्यांची लंडन मॅथेमॅटिकल सोसायटीमध्ये निवड झाली. ट्रिनिटी कॉलेज, केंब्रिज येथे फेलोशिप मिळवणारे ते पहिले भारतीय होते.
रामानुजन यांचे वयाच्या 32 व्या वर्षी निधन -
रामानुजन यांनी त्यांच्या ज्ञानाचे श्रेय कुटुंब देवी, नामगिरी थायर यांना दिले. रामानुजन अनेकदा म्हणत असत की माझ्यासाठी देवाचे विचार व्यक्त करणे खूप महत्वाचे आहे. रामानुजन 1919 मध्ये भारतात परतले आणि एका वर्षानंतर वयाच्या 32 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले. शाळेत रामानुजन हे वयाच्या 11 व्या वर्षापासून गणितात अद्वितीय प्रतिभा असलेले बालक म्हणून ओळखले जात होते. वयाच्या 11 व्या वर्षी ते महाविद्यालयीन स्तरावरील प्रश्न सोडवू शकले.
भारतातील प्रसिद्ध गणितज्ञांची नावे -
- आर्यभट (इ.स. वी 476-550)
- ब्रह्मगुप्त (668 इ.स)
- सी.आर. राव (1920-2023)
- हरिशचंद्र (1923-1983)
- भास्कर
- नरेंद्र कामरकर
- प्रशांत चंद्र महालनोबिस (1893-1972)
- श्रीनिवास रामानुजन (1887–1920)
- दत्तात्रेय रामचंद्र कापरेकर (1905-1986)
- सत्येंद्र नाथ बोस (1894–1974)
- भास्कर आय
- महावीर (875 इ.स)
- सी.एस. शेषाद्री (1930-2020)
- एस. आर. श्रीनिवास वराधन
- गणेश प्रसाद - 1876-1935
- राज चंद्र बोस (1901-1987)
- के.आर. पार्थसारथी (1936-2023)
- नीना गुप्ता
- मनिंद्र अग्रवाल
- वशिष्ठ नारायण सिंह (1942-2019)
- अनिलकुमार गेन (1919-1948)
- वासंती एन. भट-नायक (1938-2009)
- सुब्रह्मण्यन चंद्रशेखर (1910-1995)
- शरदचंद्र शंकर श्रीखंडे (1917-2020)
- चंद्रशेखर खरे
- एस.बी. राव
- नवीन एम. सिंघी
- वीरवल्ली एस. वरदराजन (1937-2019)
- के.एस.एस. नंबूरीपद (1935-2020)
- सुभाष कोट
- पावलुरी मल्लाना
- आशुतोष मुखर्जी (1864-1920)
- सी. पी. रामानुजम (1938-1974)
- एस. रामनन
- राजेंद्र भाटिया
- फुलन प्रसाद
- रमण परिमला
- सुब्बय्या शिवशंकरनारायण पिल्लई (1901-1950)
- महान एम.जे
- तिरुक्कन्नपुरम विजयराघवन (1902-1955)
- दीपेंद्र प्रसाद
- अमित गर्ग
- व्ही.कुमार मूर्ती
- सुचरित सरकार
- दिनेश ठाकूर
- एस जी दाणी
- करामत अली करामत (1936-2022)
- अक्षय व्यंकटेश
- गोपाळ प्रसाद
- कन्नन सुंदरराजन
- आनंद कुमार
श्रीनिवास रामानुजन यांच्यावर बायोपिक -
रामानुजन यांनी गणितीय विश्लेषण, संख्या सिद्धांत, अनंत मालिका आणि निरंतर अपूर्णांक असे गणित विषय दिले आहेत. 2015 मध्ये आलेला चित्रपट 'द मॅन हू नो इन्फिनिटी' हा श्रीनिवास रामानुजन यांच्या बायोपिकवर आधारित चित्रपट होता. जगप्रसिद्ध श्रीनिवास रामानुजन यांनी गणित सोपे व्हावे आणि लोकांमध्ये त्याची आवड निर्माण व्हावी यासाठी खूप प्रयत्न केले होते.