Stray Dogs

भटक्या कुत्र्यांचा (Stray Dogs) नागरिकांवर होत असलेला हल्ला हा एक-दोन शहरं राज्ये नव्हे तर सबंध देशभरातच महत्त्वाचा आणि चिंतेचा विषय ठरत आहे. त्यामुळे केरळ उच्च न्यायालयाने (Kerala High Court On Stray Dogs) राज्य सरकारला (Kerala Government) 'भटक्या कुत्र्यांपेक्षा मानवी जीवनाला प्राधान्य द्यावे' असे स्पष्ट निर्देश दिले आहेत. एका याचिकेवर सुनावणी करताना कोर्टाने मानवी सुरक्षेला प्राधान्य देत कुत्र्यांचा चावा आणि होणाऱ्या हल्ल्याच्या घटनांकडे लक्ष वेधले. न्यायालयाच्या निर्णयामुळे भटक्या कुत्र्यांमुळे उद्भवणाऱ्या धोक्याला तोंड देण्यासाठी नियामक उपायांची गरज अधोरेखित झाली आहे. दरम्यान, कोल्हापूर येथील नागरिकांनी नुकतेच सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश धनंजय चंद्रचूड यांना भटक्या कुत्र्यांच्या हल्ल्यापासून वाचवा, अशी विनंती करणारे पत्र लिहीले आहे.

मानवी जीवनाच्या सुरक्षेस प्राधान्य

केरळ उच्च न्यायालयाने भटक्या कुत्र्यांच्या हल्ल्यांच्या वाढत्या घटनांकडे लक्ष वेधले असून, भटक्या प्राण्यांच्या संरक्षणापेक्षा मानवी जीवनाच्या सुरक्षेस प्राधान्य दिले पाहिजे असे म्हटले आहे. भटक्या कुत्र्यांची काळजी घेण्यास इच्छुक असलेल्या व्यक्तींना परवाना देण्यासाठी सर्वसमावेशक मार्गदर्शक तत्त्वे आणि योजना तयार करण्याचे निर्देश न्यायालयाने राज्य सरकारला दिले आहेत. यासोबतच भटक्या कुत्र्यांच्या हल्ल्याच्या धोक्यामुळे शाळेत जाण्याची भीती बाळगणाऱ्या विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षेबाबत भीती व्यक्त करून भटक्या कुत्र्यांचा उपद्रव रोखण्यासाठी तातडीने कारवाई करण्याची गरज कोर्टाने व्यक्त केली. विशेष म्हणजे, भटक्या कुत्र्यांची संख्या कमी करण्यासाठी कठोर उपाययोजना अंमलात आणल्या गेल्यास श्वानप्रेमींकडून संभाव्य निषेधास न्यायालयाने अधोरेखित केले. (हेही वाचा, Save From Dog: कुत्र्यांपासून वाचवा हो! कोल्हापूरच्या जनतेचे CJI DY Chandrachud यांना पत्र)

'योग्य मार्गदर्शक तत्त्वे किंवा योजना तयार करा'

न्यायमूर्ती पी.व्ही.कुन्हीकृष्णन यांनी या समस्येचे प्रभावीपणे निराकरण करण्यासाठी स्थानिक सरकारी संस्थांशी सहकार्य करून नोंदणीकृत श्वानप्रेमींच्या सक्रिय सहभागाच्या महत्त्वावर जोर दिला. याशिवाय, न्यायालयाने सरकारला आवश्यक वाटेल त्याप्रमाणे योग्य मार्गदर्शक तत्त्वे किंवा योजना तयार करण्यासाठी केंद्र सरकारशी चर्चा करण्याचे निर्देश दिले. (हेही वाचा, Thane Crime: विष देऊन सहा कुत्र्यांची हत्या, अज्ञाताविरोधात गुन्हा दाखल, ठाण्यात खळबळ)

न्यायालयाचे निर्देश कन्नूरमधील मुझाथाडममधील रहिवाशांनी दाखल केलेल्या याचिकेतून आले आहेत. ज्यामध्ये रहिवासी, राजीव कृष्णन यांनी त्यांच्या मालमत्तेवर भटक्या कुत्र्यांना आश्रय दिल्याबद्दल कारवाई करण्याची विनंती केली आहे. न्यायालयाच्या आदेशाचा एक भाग म्हणून, राजीव कृष्णन यांना एका महिन्याच्या आत परवान्यासाठी अर्ज करण्याचे निर्देश देण्यात आले असून, कन्नूर कॉर्पोरेशनला कठोर अटींनुसार परवाने घेणे बंधनकारक आहे. शिवाय, केरळ राज्य बालहक्क संरक्षण आयोगाने या प्रकरणात हस्तक्षेप केला आहे. भटक्या कुत्र्यांच्या हल्ल्यांमध्ये चिंताजनक वाढ, विशेषतः लहान मुलांना लक्ष्य केले आहे. अलिकडच्या वर्षांत कुत्रा चावण्याच्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ होऊन, भटक्या प्राण्यांच्या कल्याणासाठी सार्वजनिक सुरक्षेचे रक्षण करण्यासाठी ठोस उपाययोजना करण्याच्या आवश्यकतेवर भर देऊन आयोगाने कोर्टाला एक आकडेवारीही सादर केली.