जम्मू आणि काश्मीरचे राज्य वृक्ष असलेल्या चिनार वृक्षाच्या संवर्धन आणि विकासासाठी, राज्य प्रशासनाची जीआयएस (भौगोलिक माहिती प्रणाली)-क्यूआर कोड आधारित संवर्धन योजना आता आपला प्रभाव दाखवू लागली आहे. गेल्या चार वर्षांपासून सुरू असलेल्या या उपक्रमांतर्गत 28 हजार चिनार झाडांचे जिओ टॅगिंग करण्यात आले आहे. प्रत्येक झाडावर लावलेला क्यूआर कोड अचूक स्थान, त्याचे आरोग्य, वय आणि वाढीचा पॅटर्न याबद्दल तपशीलवार माहिती देतो. हे संशोधक आणि संरक्षकांना त्यांच्या अभ्यासात मदत करत आहे.
टॅगिंग केलेले झाड कोणीही ते स्कॅन करून प्रत्येक झाडाची तपशीलवार माहिती मिळवू शकतो. चिनार हा राज्याच्या, विशेषतः काश्मीरच्या इतिहासाचा, धर्माचा, साहित्याचा, राजकारणाचा आणि रोमान्सचाही अविभाज्य भाग आहे.
#WATCH | Srinagar: J&K Government begins the process of in its bid to preserve heritage Chinar trees in Kashmir. pic.twitter.com/rq1m9OJJeI
— ANI (@ANI) January 23, 2025
बिजबेहारा, बडगाम, कोकरनाग आणि अनंतनाग व्यतिरिक्त, मुघलांनी दल सरोवराच्या काठावर नसीम बागेत 1100 हून अधिक चिनार लावले. या ठिकाणी अजूनही काही चिनार शिल्लक आहेत. डोगरा राज्यकर्तेही चिनार संवर्धनाबाबत गंभीर होते. त्यांनी चिनारला सरकारी मालमत्ता घोषित करून तोडण्यावर बंदी घातली होती.
काश्मीरमधील सर्वात मोठे चिनार वृक्ष, गंदरबलला आहे, जे जगातील तिसरे सर्वात मोठे झाड आहे. त्याचा परिघ 74 फूट आहे. 15 मार्चला चिनार दिवस साजरा केला जातो. “चिनार फॉल फेस्टिवल” 15 ऑक्टोबरला साजरा केला जातो.