Edible oil Adulteration | Representational Image | (Photo Credits: Pixabay)

तेल-तेलबिया बाजारात गेल्या आठवड्यात खाद्यतेल-तेलबियांच्या व्यवसायात संमिश्र कल दिसून आला. एकीकडे मोहरी आणि सोयाबीन तेल-तेलबिया आणि क्रूड पामतेल (CPO) यांच्या किमतीत घट झाली आहे. दुसरीकडे कमी मागणी व्यतिरिक्त सोयाबीन बियाणे, भुईमूग तेल-तेलबिया, कापूस तेलाचे भाव मंडईत शेतकऱ्यांची आवक कमी झाल्याने स्थिर राहिले आहेत. सामान्य व्यवसायादरम्यान, इतर तेल आणि तेलबियांचे दर पूर्वीच्या पातळीवरच राहिले आहेत. बाजारातील सूत्रांनी सांगितले की, गेल्या हंगामात मोहरीचे उत्पादन 25 टक्क्यांनी वाढले होते आणि एप्रिल, मे आणि जून 2022 मध्ये विदेशी तेलांची महागाई वाढली असतानाही, मोहरीच्या तेलाव्यतिरिक्त, मोहरीचे शुद्धीकरण केले जात होते, या तेलांची किंमत सुमारे 20 रुपये होती.

विदेशी आयात केलेल्या तेलापेक्षा जास्त. किलो स्वस्त होते. त्यानंतर जून-जुलैमध्ये विदेशी तेलाच्या किमती घसरायला लागल्यावर मोहरीचा खप कमी झाला. परिस्थिती अशी आहे की, स्वस्त आयात केलेल्या तेलांसमोर बसलेल्या महागाईमुळे मोहरीचा वापर होत नाही आणि त्यामुळेच तेल-तेलबियांचे भाव घसरत आहेत. नेमकी हीच स्थिती सोयाबीनची आहे. स्वस्त आयात केलेल्या तेलासमोर मोहरीचा वापर न केल्यामुळे गेल्या वर्षीचा मोहरीचा साठा केवळ एक लाख टन इतकाच कमी झाला होता.

पूर्वी आयात केलेल्या तेलापेक्षा मोहरीचे तेल स्वस्त होते. मात्र यंदा किमान आधारभूत किमतीनुसार (एमएसपी) मोहरीला आयात तेलाच्या किमतीपेक्षा 25 ते 30 रुपये अधिक भाव मिळणार आहे. आता येणारे पीक बाजारात कुठे खपणार हा प्रश्न आहे.  मोहरी तेल उद्योगासमोरचा प्रश्न असा आहे की शेतकरी ते स्वस्तात विकायला तयार नाहीत आणि गाळप करूनही ते स्वस्त आयात तेलासमोर कसे विकणार? हेही वाचा  Ganga Vilas Cruise: जगातील सर्वात लांब रिव्हर क्रूझ सेवा 'गंगा विलास' 13 जानेवारीपासून होणार सुरू; पंतप्रधान मोदी दाखवणार हिरवा कंदिल

पीटीआयच्या वृत्तानुसार, सूत्रांनी सांगितले की, आयात केलेल्या तेलांची स्वस्त किंमत कायम राहिल्यास पुढील वर्षी देशात 60-70 लाख टन मोहरीचा साठा शिल्लक राहील. मोहरी देखील परिष्कृत करणे शक्य होणार नाही आणि सोयाबीनचीही अशीच स्थिती होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे तेलबियांच्या पेरणीवर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. मंडईतील आवक कमी झाल्याने कापूस तेलाच्या किमती मजबूत झाल्या आहेत.देशातील सुमारे 50 टक्के कापूस जिनिंग मिल बंद पडल्या आहेत.