Navi Mumbai Water Supply (प्रातिनिधिक प्रतिमा)

मोरबे धरण (Morbe Dam) हे महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील खालापूरजवळ धावरी नदीवर बांधलेले धरण आहे, जे नवी मुंबईच्या (Navi Mumbaikars) पाण्याच्या गरजांचा मुख्य आधार आहे. नवी मुंबईला पाणीपुरवठा करणाऱ्या मोरबे धरणात सध्या शहराच्या पाण्याच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी पुरेसा साठा आहे. जरी मान्सून उशिरा आला तरी, रहिवाशांना ऑगस्टपर्यंत पाणीटंचाईची चिंता करण्याची गरज नाही. सध्या, धरणात 149 दिवस पुरेल इतका पाणीसाठा आहे. महानगरपालिकेद्वारे व्यवस्थापित केलेल्या मोरबे धरणातून चोवीस तास सतत पाणीपुरवठा होत असल्याने शहराला फायदा होतो. धरणाची पुरेशी पाणीपुरवठा क्षमता असूनही, नगर परिषदेने रहिवाशांना पाण्याचे सुज्ञपणे संवर्धन करण्याचे आवाहन केले आहे.

धरणात पुरेसा पाणीसाठा असला तरी, पाणी जबाबदारीने वापरण्याची गरज महापालिकेने अधोरेखित केली. महापालिका आयुक्तांनी रहिवाशांना गृहनिर्माण संस्था परिसर किंवा वाहने धुण्यासाठी या पाण्याच्या नळीचा वापर करू नये, असे आवाहन केले आहे. महापालिका आयुक्त डॉ. कैलास शिंदे यांनी पिण्याचे पाणी वाया घालवू नये आणि नळ अनावश्यकपणे उघडे ठेवू नयेत याची खात्री करण्याचे आवाहनही केले आहे. मोरबे धरणातील पाणीपुरवठा क्षमता 190 एमसीएम (दशलक्ष घनमीटर) आहे आणि सध्याचा साठा 102 एमसीएम इतका आहे जो शहरासाठी 149 दिवस पुरेल इतका आहे.

मागील वर्षी, 2024 मध्ये, 30 ऑगस्टला धरण ओव्हरफ्लो झाले होते, कारण त्याच्या पाणलोट क्षेत्रात 3,374 मिमी पाऊस पडला होता. यामुळे नवी मुंबईला 400 दिवसांचा पाणीपुरवठा सुनिश्चित झाला होता. धरणाची कमाल पाणी पातळी 88 मीटर आहे, आणि गेल्या वर्षी पावसाळ्यात ती ओलांडली गेली होती. आता यंदा, पावसाळा अजून बाकी असल्याने आणि सध्याचा साठा पाहता, महापालिकेला पाणी कपातीची गरज भासणार नाही, अशी आशा आहे. (हेही वाचा: Namo Shetkari Yojana Installment: राज्यातील शेतकऱ्यांना दिलासा! नमो शेतकरी योजनेचा हप्ता बँक खात्यात येण्यास सुरुवात, जाणून घ्या मोबईलवरुन कसे चेक कराल)

Navi Mumbai Water Supply:

गेल्या वर्षी धरण पूर्ण क्षमतेने भरल्याने या हंगामात गंभीर पाणीटंचाई टाळली गेली. मात्र, राज्यातील विविध प्रदेशांमध्ये सध्या पाणीटंचाईची समस्या आहे. प्रभावित भागात, रहिवाशांना कमी पाण्याचा दाब आणि अपुरा पुरवठा सहन करावा लागत आहे. सध्या अनेक कुटुंबे पाण्याच्या टँकरवर अवलंबून आहेत. महानगरपालिकेच्या अखत्यारीत असलेल्या महाराष्ट्र औद्योगिक विकास महामंडळ (MIDC) परिसरात मोठ्या प्रमाणात झोपडपट्टी वसाहती आहेत, जे त्यांच्या पाण्याच्या गरजांसाठी एमआयडीसीवर अवलंबून असतात. तरीही, या प्रदेशातील असंख्य रहिवाशांना अनेक कारणांमुळे पुरेसे पाणी मिळत नाही. गेल्या दोन ते तीन वर्षांत, ही समस्या वाढली आहे. म्हणूनच नागरिकांना पाण्याचा काटकसरीने वापर करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.