Lake प्रतिकात्मक प्रतिमा | (Photo Credits: ANI)

मुंबई (Mumbai) शहरावर पाणीटंचाईचे (Water Cut) सावट गडद होत असून, शहराला पाणीपुरवठा करणाऱ्या सात तलावांतील पाणीसाठा 18 टक्क्यांपेक्षा खाली घसरला आहे. तीव्र उष्णतेच्या लाटेमुळे आणि अपुऱ्या पावसामुळे ही चिंताजनक परिस्थिती निर्माण झाली आहे. बृहन्मुंबई महानगरपालिकेच्या (BMC) मते, सध्या उपलब्ध पाणीसाठा पुढील 60 दिवस पुरेल, परंतु पावसाळा उशिरा आल्यास किंवा अपुरा पडल्यास पाणी कपातीला सामोरे जावे लागू शकते. मुंबईला पाणीपुरवठा करणारे सात तलाव- तानसा, भातसा, विहार, तुळशी, मोडक सागर, अप्पर वैतरणा आणि मध्य वैतरणा, यांचा एकूण पाणीसाठा 14.47 लाख दशलक्ष लिटर असून बीएमसी दररोज 3850 दशलक्ष लिटर पाणीपुरवठा करते.

पावसाळ्यात, हे जलाशय त्यांच्या पाणलोट क्षेत्रांमधून पुन्हा भरले जातात आणि गोळा केलेले पाणी बीएमसीच्या फिल्टरेशन प्लांटद्वारे प्रक्रिया केले जाते आणि नंतर ते शहरातील घरे आणि व्यवसायांना पुरवले जाते. यंदा मार्चपासून मेपर्यंत तीव्र उष्णता आणि बाष्पीभवनामुळे पाणीसाठ्यात 15 टक्क्यांहून अधिक घट झाली आहे. सध्याचा साठा जुलैच्या मध्यापर्यंत पुरेल. मात्र, पावसाळा लवकर न आल्यास पाणी कपात अटळ ठरेल. अलिकडच्या काळात, मुंबईतील जलद शहरीकरण आणि औद्योगिक वाढीमुळे पाण्याची मागणी मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे.

उल्लेखनीय म्हणजे, तानसा, मध्य वैतरणा, अप्पर वैतरणा आणि भातसा या चार प्रमुख जलाशयांमधील पाण्याची पातळी त्यांच्या क्षमतेच्या 20 टक्क्यांपेक्षा कमी झाली आहे. ही कमतरता भरून काढण्यासाठी, बीएमसीने अप्पर वैतरणा आणि भातसा येथील 1.81 लाख दशलक्ष लिटर राखीव साठ्यातून पाणी काढण्यासाठी राज्य सरकारकडून परवानगी मागितली आहे आणि ती त्यांना मिळाली आहे. अधिकाऱ्यांचा अंदाज आहे की, सध्याचा पाणीसाठा जुलै अखेरपर्यंत पुरेसा असेल. मात्र, उच्च तापमानामुळे बाष्पीभवनाचा वेग वाढला आहे, ज्यामुळे जलाशयांमधील पाण्याची पातळी नेहमीपेक्षा वेगाने कमी होत आहे. (हेही वाचा: Maharashtra Weather Alert: पुढील 4 ते 5 दिवसांत राज्यात मुसळधार पाऊस बरसणार! पुण्यासह चार जिल्ह्यांसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी)

बीएमसीच्या अंदाजानुसार प्रत्येक 1 टक्का पाणीसाठा साधारणपणे तीन दिवस टिकतो. साधारणपणे, 15 जूनच्या सुमारास मान्सून मुंबईत पोहोचतो, परंतु यावेळी तो लवकर येण्याचा अंदाज आहे, ज्यामुळे दिलासा मिळण्याची शक्यता आहे. मात्र, जूनच्या शेवटच्या आठवड्यापर्यंत सामान्यतः जोरदार पाऊस सुरू होत नाही. शिवाय, जलाशयांचे पाणलोट क्षेत्र शहराबाहेर, पालघर, ठाणे आणि नाशिकमध्ये आहे, जिथे सहसा जुलैच्या मध्यापर्यंत मुसळधार पाऊस पडत नाही. यामुळे परिस्थिती आणखी गुंतागुंतीची होते, यामुळे येत्या आठवड्यात जबाबदार पाण्याचा वापर आणि कार्यक्षम व्यवस्थापनाची गरज तीव्र झाली आहे.