Ponzi Scheme Fraud | (Photo credit: archived, edited, representative image)

Mumbai Financial Scams: मुंबई पोलिसांच्या आर्थिक गुन्हे शाखेने (Economic Offences Wing) पोंजी योजनेत (Mumbai Ponzi Scheme) 100 हून अधिक गुंतवणूकदारांची 28 कोटी रुपयांची आर्थिक फसवणूक (Financial Scams) केल्याप्रकरणी दोन जणांना अटक केली आहे. तपास जसजसा पुढे जाईल तसतशी या घोटाळ्याची एकूण रक्कम 100 कोटी रुपयांपर्यंत वाढू शकते, असा अधिकाऱ्यांचा संशय आहे. हरिप्रसाद वेणुगोपाल (44) आणि प्रणव रावरणे (43) अशी अटक केलेल्या दोघांची नावे आहेत. त्यापैकी वेणुगोपाल मूळचा केरळचा असून तो ठाणे येथे राहतो. तर रावराणे हा मुंलुंड येथे राहतो आणि व्यवसायाने तो मेकॅनिकल इंजिनिअर आहे. या दोघांनी गुंतवणुकदारांना चक्क 24% वार्षिक परतावा देण्याचे आमिष दाखविले आणि त्यांची फसवणूक केली.

न्यायालयीन कार्यवाही आणि पोलिस तपास

मुंबई पोलिसांच्या आर्थिक गुन्हे शाखेने या दोघांना बुधवारी न्यायालयात हजर केले. त्यांना 22 जानेवारीपर्यंत पोलीस कोठडी सुनावण्यात आली आहे. पोलिसांनी राजीव जाधव (43) आणि प्रिया प्रभू या टपाल विभागाच्या माजी कर्मचाऱ्याची या प्रकरणात वॉन्टेड आरोपी म्हणून नावे दिली आहेत. आरोपींनी मनीएज ग्रुप आणि त्याच्या शाखाः मनीएज इन्व्हेस्टमेंट, मनीएज फिनकॉर्प, मनीएज रिअलटर्स आणि मनीएज कॅपिटल सर्व्हिसेस यासह त्यांच्या कंपन्यांद्वारे काम केले. या संस्था 2013 मध्ये सुरू करण्यात आल्या आणि त्यांनी एकत्रितपणे सुमारे 3,000 गुंतवणूकदारांची फसवणूक केली.

फसवणूक आणि कार्यपद्धती

मासिक व्याज भरणा आणि उच्च वार्षिक परतावा देण्याचे आश्वासन देऊन, हा निधी समभाग, वस्तू आणि स्थावर मालमत्तेत गुंतवला जाईल असा दावा करून आरोपींनी मध्यमवर्गीय गुंतवणूकदारांना लक्ष्य केले. त्यांनी त्यांची व्याप्ती वाढवण्यासाठी वितरकांची नियुक्तीही केली. 'आरोपींनी गुंतवणूकदारांना सातत्यपूर्ण मासिक परताव्याचे आश्वासन देऊन त्यांना आमिष दाखविले. मात्र, त्यांची आश्वासने पूर्ण करण्याऐवजी त्यांनी हा निधी स्थावर मालमत्ता उपक्रमांकडे वळवला', असे एका अधिकाऱ्याने सांगितले.

पीडिताच्या तक्रारीवरून एफआयआर दाखल

मालाड येथील रहिवासी राहुल पोटदार याने ऑक्टोबर 2024 मध्ये तक्रार दाखल केल्यानंतर हे प्रकरण उघडकीस आले. पोटदार यांनी खुलासा केला की त्यांनी आणि त्यांच्या कुटुंबाने जानेवारी 2022 मध्ये कंपन्यांद्वारे चालवल्या जाणाऱ्या विविध योजनांमध्ये 2.8 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली होती. तथापि, कंपन्यांनी मे 2023 पर्यंत देयके देणे बंद केले. तक्रारीनंतर पोलिसांनी प्राथमिक चौकशी केली आणि मंगळवारी एफआयआर नोंदवला.

आरोपींची पार्श्वभूमी

तपास अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, जाधव आणि वेणुगोपाल हे दोघेही यापूर्वी 2008-09 मध्ये म्युच्युअल फंड क्षेत्रात कार्यरत होते. त्यांनी त्यांच्या उद्योगाच्या ज्ञानाचा वापर बिनशर्त गुंतवणूकदारांना आकर्षित करण्यासाठी आणि त्यांच्या फसव्या योजना सुरू करण्यासाठी केला.

दरम्यान, आर्थिक घोटाळ्याची व्याप्ती उघड करण्यासाठी तपास सुरू असल्याने ईओडब्ल्यूने इतर पीडितांना पुढे येण्याचे आवाहन केले आहे. उर्वरित आरोपींचा शोध घेण्यासाठी आणि वळवण्यात आलेल्या गुंतवणुकीतून निधी वसूल करण्यासाठीही पोलीस काम करत आहेत.