Image Used for Representational Purpose Only | (Photo Credits: PTI)

एप्रिल 2019 पूर्वी महाराष्ट्रात नोंदणी झालेल्या दोन कोटींहून अधिक वाहनांना पुढील चार महिन्यांत हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट्स (HSRP) बसवणे बंधनकारक आहे. अथवा त्यांच्या मालकांवर दंड आकारला जाऊ शकतो. महाराष्ट्र परिवहन आयुक्त कार्यालयाने वाहनांना HSRP स्थापित करण्यासाठी 31 मार्च 2025 ही अंतिम मुदत निश्चित केली आहे. हे काम पार पाडण्यासाठी दीर्घकाळ काढलेल्या निविदा प्रक्रियेनंतर तीन एजन्सी नेमल्या आहेत. देवेंद्र फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखालील नवीन महाराष्ट्र सरकारचा शपथविधी होण्याच्या एक दिवस आधी प्राधिकरणांनी बुधवारी नवीन नोंदणी प्लेट्ससाठी मानक कार्यप्रणाली (SOPs) जारी केल्या.

वाहन चोरीला आळा घालण्यासाठी आणि वाहनांच्या ओळख चिन्हांमध्ये एकसमानता आणण्यासाठी, महाराष्ट्रात एप्रिल 2019 पूर्वी नोंदणी केलेल्या वाहनांसाठी या नंबर प्लेट्सची फिटिंग अनिवार्य करण्यात आली होती आणि त्या बसविण्याची जबाबदारी उत्पादकांवर होती.

हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट्स या दुर्मिळ ॲल्युमिनियम मिश्रधातूपासून बनवलेल्या असतात. त्यात 'इंडिया' या पडताळणी शिलालेखासह एक रेट्रो-रिफ्लेक्टीव्ह फिल्म, क्रोमियम-आधारित अशोक चक्र होलोग्राम, निळ्या रंगात हॉट-स्टॅम्प केलेले अक्षर IND आणि एक खास अनुक्रमांकाचे 10-अंकी लेसर-ब्रँडिंग आहे. यामुळे त्यात छेडछाड होण्याची शक्यता कमी आहे. मानक कार्यप्रणालीनुसार, 31 मार्च 2025 पर्यंत HSRP आणि तिसरे नोंदणी चिन्ह स्टिकर लावण्याची जबाबदारी वाहन मालकाची आहे.

अंमलबजावणी प्राधिकरणांना (प्रादेशिक परिवहन कार्यालये आणि पोलीस) मार्च 2025 ची अंतिम मुदत संपल्यानंतर मोटार वाहन कायदा, 1988 च्या कलम 177 चे पालन न केल्यास कायदेशीर कारवाई करण्यासाठी आणि दंड आकारण्याचे अधिकार देण्यात आले आहेत. HSRPs बसवण्याचे दर दुचाकी आणि ट्रॅक्टरसाठी 450 रुपये, तीनचाकी वाहनांसाठी 500 रुपये आणि चारचाकी वाहनांसाठी (कार, ट्रक, बस आणि इतर वाहनांसह) 745 रुपये GST वगळून आहेत. मार्गदर्शकतत्त्वांमध्ये, एजन्सी कोणत्या विशिष्ट तारखेपासून नंबर प्लेट्स बसविण्यास प्रारंभ करतील याचा उल्लेख केलेला नाही. (हेही वाचा: आता पसंतीचा वाहन नोंदणी क्रमांक आरक्षीत करण्यासाठी ऑनलाईन सुविधा; जाणून घ्या कुठे व कशी कराल नोंदणी)

अहवालानुसार, वाहनमालकांना HSRP स्थापनेसाठी किमान दोन दिवस अगोदर अपॉइंटमेंट बुक करावी लागेल आणि एजन्सींनी तोपर्यंत HSRP प्लेट्स तयार असणे आवश्यक आहे. इन्स्टॉलेशननंतर, एजन्सींना वेब-आधारित ॲप्लिकेशनद्वारे युनिक लेसर नंबर (किमान 10 अंक), वाहन नोंदणी क्रमांक आणि फोटोंसह चिकटलेल्या प्लेट्सचे तपशील अपडेट करावे लागतील.