Drugs | Image Used For Representational purpose Only (Photo Credits: Pixabay.com)

Cocaine Vaccine Tested For Drug Addiction:  ब्राझीलमधील संशोधकांनी लोकांना व्यसनापासून वाचवण्यासाठी आणि लोकांना व्यसनमुक्ती   करण्यासाठी कोकेनच्या लसीची चाचणी केली आहे. ही लस प्रभावी ठरेल का? हे जाणून घेऊया. जगात कोकेनचा वापर मोठ्या प्रमाणात वाढला आहे. संयुक्त राष्ट्रांच्या तज्ञांचा अंदाज आहे की 2021 मध्ये सुमारे 22 दशलक्ष लोकांनी या औषधाचे सेवन केले. ही संख्या अमेरिकन राज्य न्यूयॉर्कच्या लोकसंख्येपेक्षा जास्त आहे. युरोपमध्ये, कोकेन हे गांजानंतरचे दुसरे सर्वात सामान्य व्यसन आहे. कोकेन हे कोकाच्या पानांपासून काढले जाते आणि सामान्यतः पावडरच्या रूपात बनवले जाते. याचा नाश फार वेगाने होतो आणि त्यामुळे शरीराचा कोणताही भाग कायमचा खराब होऊ शकतो. कोकेन शरीराला त्याच्या कमाल मर्यादेपर्यंत ढकलते, ज्यामुळे मॅरेथॉन धावण्यासारखा शारीरिक परिणाम होतो. जर एखाद्या व्यक्तीला यापासून मुक्ती मिळवायची असेल तर त्याला खूप शारीरिक आणि मानसिक तणावाचा सामना करावा लागतो. ब्राझीलच्या संशोधकांना आशा आहे की, ही लस कोकेनच्या व्यसनाने ग्रस्त असलेल्या लोकांना मदत करेल. ही लस लोकांना ड्रग्स घेण्यापासून प्रतिबंधित करेल आणि व्यसनाचा धोका कमी करेल.

कोकेनचा शरीरावर आणि मेंदूवर काय परिणाम होतो?

जेव्हा कोकेनला पाईपद्वारे स्नॉर्ट केले जाते किंवा धुम्रपान केले जाते, तेव्हा पदार्थ रक्तप्रवाहाद्वारे त्वरीत मेंदूपर्यंत पोहोचतो. तेथे औषध डोपामाइनसह विविध प्रकारचे संदेशवाहक पदार्थ सोडण्यासाठी शरीराला उत्तेजित करते. यामुळे व्यक्तीला खूप आनंद होतो.

कोकेन खाल्ल्यानंतर शरीर खूप सक्रिय होते. व्यक्ती चिडचिड करते. हृदय पूर्ण क्षमतेने पंप करते आणि धमन्या अरुंद होतात. रक्तदाब आणि शरीराचे तापमान वाढते. भूक आणि तहान कमी वाटते. जर स्थिती बिघडली तर हृदय थांबते.

कोकेनचे सेवन केल्यानंतर पाच मिनिटे ते तीस मिनिटांच्या दरम्यान सर्वात जास्त परिणाम होतो. बर्लिन ड्रग थेरपी असोसिएशनचे फिजिशियन हॅन्सपीटर एकर्ट म्हणाले, “सर्व समस्या दूर झाल्यासारखे वाटते.

कोकेनचे सेवन केल्यानंतर मेंदूला त्याचे व्यसन लागते. "शरीराला असे वाटते की, जगण्यासाठी हे आवश्यक आहे," एकर्ट म्हणतात.

जेव्हा तुम्हाला अंमली पदार्थांचे व्यसन असते तेव्हा अधिक कोकेन घेण्याची इच्छा होते. तुम्हाला असे वाटते की, यामुळे शरीराचे नुकसान होत आहे, परंतु तुम्ही त्याकडे दुर्लक्ष करता. तुम्ही तुमच्या आयुष्यातील महत्त्वाच्या पैलूंकडे दुर्लक्ष करू शकता, जसे की आरोग्य

लस कशी मदत करेल?

ब्राझिलियन संशोधकांनी शोधलेली कोकेनची लस घेतल्यास शरीरात अँटीबॉडीज तयार होतात. त्यामुळे या नशेसाठी जबाबदार घटक रक्ताद्वारे मेंदूपर्यंत पोहोचू शकत नाहीत.

जर कोकेन मेंदूपर्यंत पोहोचले नाही तर ते व्यक्तीला उत्तेजित करणार नाही आणि त्याला नशा होणार नाही, ज्यामुळे एखाद्या व्यक्तीला कोकेन पुन्हा पुन्हा सेवन करावेसे वाटणार नाही.

ब्राझीलच्या फेडरल युनिव्हर्सिटी ऑफ मिनास गेराइसचे संशोधक आणि लस विकसित करण्यात मदत करणारे फ्रेडरिको गार्सिया यांनी डीडब्ल्यू ब्राझीलला एका मुलाखतीत सांगितले की, जेव्हा रुग्ण हे औषध घेतात तेव्हा त्यांना काहीतरी वेगळे वाटते.

गार्सियाच्या संशोधन पथकाने या लसीची उंदरांवर चाचणी केली आहे. त्यांचा असा विश्वास आहे की, या प्रयोगांचे परिणाम मानवांसाठी देखील उपयुक्त ठरू शकतात. तसे असल्यास त्यांची लस ही जगातील पहिली कोकेनविरोधी लस असेल.

अमेरिकन संशोधक देखील कोकेन लस विकसित करत आहेत. मानवावरील क्लिनिकल चाचण्या प्रलंबित आहेत. ही लस कधी उपलब्ध होणार हे अद्याप ठरलेले नाही.

लस मादक पदार्थांच्या व्यसनापासून मुक्त करू शकते का ?

एकर्ट यांनी लसीबाबत केलेले संशोधन तत्त्वतः योग्य असल्याचे मानले आहे. ते म्हणाले, "व्यसन नसेल तर मन शांत राहते. शिवाय या व्यसनामुळे शरीराला होणाऱ्या त्रासातूनही सुटका मिळते."तथापि, एकर्ट म्हणाले की, लसीच्या परिणामांबद्दल त्यांनाही शंका आहे. ते म्हणतात की उपचार हे खूप कठीण काम आहे. लोकांना बरे करण्यासाठी, स्वतःचे परीक्षण करण्यासाठी, त्यांचे शरीर आणि मन समजून घेण्यासाठी, त्यांच्या भावना आणि समस्यांबद्दल बोलण्यासाठी आणि यातून बरे होण्यासाठी किमान एक वर्षाच्या उपचारांची आवश्यकता असते.

एकर्ट म्हणतात की, कठीण प्रश्नांना तोंड देऊनच रुग्ण त्यांच्या आयुष्यावर नियंत्रण मिळवू शकतात. जसे की, व्यसनी मित्र, ड्रग्ज सोडताना होणारे शारीरिक त्रास मी कसे सहन करू? इ. दरम्यान,  ही लस अधूनमधून ड्रग्ज सेवन करणाऱ्या लोकांसाठी नाही.

कोकेन लस ओव्हरडोजचा धोका वाढवेल का?

एकर्टने चेतावणी दिली की, लस घेणारे लोक कोकेन ओव्हरडोजचा धोका वाढवू शकतात. तुम्ही जर औषधांचे सेवन केले आणि पूर्वीसारखे 'एन्जॉय' केले नाही, तर तुम्ही ओव्हरडोज घेऊ शकता. यामुळे तुमच्या शरीराची मोठी हानी होऊ शकते आणि मृत्यूही होऊ शकतो.

युरोपियन मॉनिटरिंग सेंटर फॉर ड्रग्ज अँड ड्रग ॲडिक्शनच्या मारिका फेरी यांना वेगवेगळ्या चिंता व्यक्त केल्या आहेत. त्या म्हणतात  की, "पदार्थ स्वतःच एक समस्या नाही,"  जर एखाद्या व्यक्तीने कोकेन वापरणे थांबवले तर त्याच्या सर्व समस्या आपोआप सुटणार नाहीत. व्यसनामुळे होणाऱ्या शारीरिक हानीबरोबरच व्यसनामुळे व्यक्तीच्या मानसिक आरोग्यावर होणाऱ्या परिणामाकडेही लक्ष देण्याची गरज आहे.

फेरी म्हणाल्या, "याला वेळ लागतो. ज्यांच्यावर उपचार सुरू आहेत त्यांच्यासाठी ही लस फायदेशीर ठरू शकते. जे लोक हे व्यसन सोडण्यासाठी कोणत्याही प्रकारचे समुपदेशन किंवा उपचार घेत नाहीत त्यांना त्याचा काहीही फायदा होणार नाही.”