Gold | File Image

बुधवारी म्हणजेच 30 एप्रिल रोजी अक्षय्य तृतीया (Akshaya Tritiya 2025) आहे. हा दिवस अतिशय शुभ असून, तो साडेतीन मुहूर्तापैकी एक मानला जातो. या दिवशी सोने खरेदीला विशेष महत्व आहे, कारण यामुळे समृद्धी आणि सौभाग्य प्राप्त होते अशी श्रद्धा आहे. मात्र गेल्या काही दिवसांपासून सोन्याच्या वाढत्या किंमती पाहता यंदा ज्वेलरी मार्केटमध्ये अक्षय्य तृतीयेला 'मिश्र ट्रेंड' पाहायला मिळेल अशी शक्यता आहे. कॉन्फेडरेशन ऑफ ऑल इंडिया ट्रेडर्स (CAIT) ने अंदाज वर्तवला आहे की, यंदा अक्षय तृतीयेला एकूण 16,000 कोटी रुपयांचा व्यवसाय अपेक्षित आहे. यामध्ये 12,000 कोटी रुपयांचे सोने (12 टन) आणि 4,000 कोटी रुपयांची चांदी (400 टन) यांचा समावेश आहे.

सोन्याच्या किंमती 10 ग्रॅमसाठी 1,00,000 रुपये आणि चांदीच्या किंमती प्रति किलोग्रॅम 1,00,000 रुपये यापर्यंत पोहोचल्या असूनही, व्यापारी सणाच्या सांस्कृतिक महत्त्वामुळे आणि लग्नसराईच्या हंगामामुळे आशावादी आहेत. CAIT च्या म्हणण्यानुसार, अक्षय तृतीया 2025 ला दागिन्यांच्या बाजारात मागणी आणि खरेदीच्या बाबतीत मिश्र चित्र दिसेल. सोन्याच्या किंमती गेल्या वर्षीच्या 73,500 रुपये प्रति 10 ग्रॅम वरून 1,00,000 रुपये पर्यंत वाढल्या आहेत, तर चांदीच्या किंमती 86,000 रुपये प्रति किलोग्रॅम वरून 1,00,000 रुपये पर्यंत गेल्या आहेत. या किंमतींच्या वाढीमागे जागतिक आर्थिक अनिश्चितता, इंधनाच्या किंमतींमध्ये वाढ, रुपयाचे अवमूल्यन, आणि भू-राजकीय तणाव यासारखी कारणे आहेत.

यामुळे काही ग्राहक सोने खरेदी करण्यास संकोच करत आहेत, आणि खरेदीचे प्रमाण गेल्या वर्षीच्या तुलनेत 10% पर्यंत कमी होण्याची शक्यता आहे. तरीही, व्यापारी आणि सराफा व्यावसायिक आशावादी आहेत, कारण अक्षय तृतीया हा सोने आणि चांदी खरेदीसाठी सर्वात शुभ दिवस मानला जातो. यामुळे, उच्च किंमती असूनही, ग्राहक हलके दागिने, सोन्याच्या नाण्यांचा संच, आणि सोन्याच्या बिस्किटांना पसंती देत आहेत. ऑल इंडिया जेम अँड ज्वेलरी डोमेस्टिक कौन्सिल (GJC) च्या मते, हलक्या वजनाचे दागिने आणि रंगीत रत्न (जसे की पाचू, माणिक, आणि नीलम) यांना मागणी वाढत आहे, कारण हे ग्राहकांना परवडणारे आणि गुंतवणुकीसाठी आकर्षक पर्याय वाटतात.

CAIT चे राष्ट्रीय अध्यक्ष बी. सी. भारतीया यांनी नमूद केले की, भारतात लग्नासाठी सोने आणि चांदी खरेदी ही खोलवर रुजलेली परंपरा आहे, आणि यामुळे अत्यावश्यक खरेदी सुरूच राहते. याआधी 2022 मध्ये, अक्षय तृतीयेला 15,000 कोटी रुपयांचा व्यवसाय झाला, जो कोविड-19 नंतरचा सर्वात मोठा व्यवसाय होता. 2019 मध्ये, 10,000 कोटी रुपयांचे सोने विकले गेले, तर 2020 मध्ये कोविड-19 लॉकडाऊनमुळे केवळ 500 कोटी रुपयांचा व्यवसाय झाला. 2025 चा 16,000 कोटींचा अंदाज हा 2022 च्या तुलनेत वाढ दर्शवतो, परंतु उच्च किंमतींमुळे खरेदीचे प्रमाण स्थिर किंवा थोडे कमी राहण्याची शक्यता आहे. (हेही वाचा: Akshaya Tritiya 2025: अक्षय्य तृतीयेच्या दिवशी सोने खरेदी करण्याचा शुभ मुहूर्त कधी आहे? काय आहे या दिवसाचे महत्त्व? जाणून घ्या?)

CAIT ने ग्राहकांना केवळ BIS हॉलमार्क असलेले दागिने खरेदी करण्याचा आणि विश्वासू व्यापाऱ्यांकडूनच खरेदी करण्याचा सल्ला दिला आहे, जेणेकरून फसवणूक टाळता येईल. काही व्यापारी व्हिडिओ कॉलिंग, डिजिटल कॅटलॉग, आणि ऑनलाइन बुकिंगद्वारे ग्राहकांना आभासी खरेदीचा अनुभव देत आहेत, ज्यामुळे खरेदी अधिक सोयीस्कर झाली आहे. सोन्याच्या किंमतींमध्ये वाढ झाली असली, तरी त्याची गुंतवणूक म्हणून मागणी वाढत आहे. दरम्यान, अक्षय तृतीया हा हिंदू दिनदर्शिकेतील वैशाख महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या तृतीयेला साजरा होतो. हा दिवस ‘अक्षय’ म्हणजे कधीही नष्ट न होणारी समृद्धी देणारा मानला जातो. पौराणिक कथेनुसार, या दिवशी भगवान शिव यांनी कुबेराला धनाचा देव आणि लक्ष्मीला संपत्तीची देवी म्हणून आशीर्वाद दिला. यामुळे, या दिवशी सोने, चांदी, आणि मौल्यवान वस्तू खरेदी करणे शुभ मानले जाते. अनेक कुटुंबे या दिवशी नवीन व्यवसाय सुरू करतात, नवीन घर खरेदी करतात, किंवा लग्नासाठी दागिने खरेदी करतात.