E-cigarettes | Representational & Edited Image (Photo Credits: Pixabay)

Alcohol & E-Cigarettes: वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) च्या युरोपियन शाखेने गुरुवारी जारी केलेल्या अहवालानुसार, किशोरवयीन मुलांमध्ये दारू आणि ई-सिगारेटचा मोठ्या प्रमाणावर वापर धोकादायक आहे. चेतावणीसह, WHO ने त्याची पोहोच मर्यादित करण्यासाठी उपायांची शिफारस देखील केली आहे. युरोप, मध्य आशिया आणि कॅनडामधील 11, 13 आणि 15 वर्षे वयोगटातील 280,000 तरुणांच्या सर्वेक्षण डेटावर आधारित, WHO ने म्हटले आहे की, तरुणांमध्ये ई-सिगारेट आणि अल्कोहोलचा वापर ही एक प्रमुख चिंता आहे. आरोग्य संस्थेने म्हटले आहे की, या ट्रेंडच्या दीर्घकालीन परिणामांचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे आणि धोरणकर्ते या चिंताजनक निष्कर्षांकडे दुर्लक्ष करू शकत नाहीत.

अहवालात असे आढळून आले की, 15 वर्षांच्या 57 टक्के लोकांनी एकदा तरी दारूचे सेवन केले होते, मुलींमध्ये हे प्रमाण 59 टक्के होते, तर मुलांमध्ये हे प्रमाण 56 टक्के होते. डब्ल्यूएचओने म्हटले आहे की एकूणच मुलांमध्ये दारू पिण्याचे प्रमाण कमी झाले आहे, तर मुलींमध्ये मद्यपानाचे प्रमाण लक्षणीय वाढले आहे. सध्याचा वापर म्हणजे गेल्या 30 दिवसांत किमान एकदा दारू पिणे. या परिस्थितीत, 11 वर्षांच्या मुलांपैकी आठ टक्के आणि मुलींनी पाच टक्के असे केले, परंतु 15 वर्षांच्या वयापर्यंत, मुलींनी मुलांना मागे टाकले आणि सुमारे 38 टक्के मुलींनी सांगितले की त्यांनी किमान गेल्या 30 दिवसांत याचा वापर केला आहे. एकदा दारू प्यायली होती, तर फक्त ३६ टक्के मुलांनी असे केले होते.

डब्ल्यूएचओ युरोप, ज्याने मध्य आशियातील अनेक देशांसह 53 देशांना एकत्र आणले आहे, असे निष्कर्ष सांगतात की अल्कोहोल किती उपलब्ध आणि सामान्य आहे, जे अल्कोहोल-संबंधित हानीपासून मुलांचे आणि तरुणांचे संरक्षण करण्यासाठी चांगल्या धोरणात्मक उपायांची आवश्यकता दर्शवते.

याशिवाय 9 टक्के किशोरांना किमान दोनदा मद्यपान केल्यामुळे लक्षणीय मद्यपानाचा अनुभव आला आहे. 13 वर्षांच्या मुलांमध्ये हा दर 5 टक्क्यांवरून 15 वर्षांच्या मुलांमध्ये 20 टक्क्यांपर्यंत वाढल्याचे डब्ल्यूएचओने म्हटले आहे, जे तरुणांमधील अल्कोहोलच्या गैरवापराची वाढती प्रवृत्ती दर्शवते.

या अहवालात किशोरवयीन मुलांमध्ये ई-सिगारेट किंवा वाफेचा वाढता वापर अधोरेखित करण्यात आला आहे, तर धूम्रपान कमी होत आहे. 2022 मध्ये, 11-15 वर्षे वयोगटातील 13 टक्के मुले धूम्रपान करतील, जे चार वर्षांपूर्वीच्या तुलनेत दोन टक्के कमी आहे. अहवालात म्हटले आहे की त्यांच्यापैकी अनेकांनी ई-सिगारेटचा अवलंब केला आहे, ज्यामुळे किशोरवयीन मुलांनी सिगारेट सोडली आहे.

15 वर्षांच्या वयोगटातील सुमारे 32 टक्के लोकांनी ई-सिगारेट वापरली आहे आणि 20 टक्के लोकांनी गेल्या 30 दिवसांत ती वापरल्याचे नोंदवले आहे. डब्ल्यूएचओचे युरोपचे प्रादेशिक संचालक हंस क्लुगे यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे की युरोपीय प्रदेश आणि त्यापलीकडील अनेक देशांमधील मुलांमध्ये हानिकारक पदार्थांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर हा सार्वजनिक आरोग्यासाठी गंभीर धोका आहे. क्लुजने जास्त कर, उपलब्धता आणि जाहिरातींवर निर्बंध, तसेच फ्लेवरिंग एजंट्सवर बंदी घालण्याची मागणी केली आहे.

अहवालात असे म्हटले आहे की पौगंडावस्थेतील उच्च-जोखमीच्या वर्तनात व्यस्त राहणे प्रौढांच्या वर्तनावर परिणाम करू शकते, लहान वयात या पदार्थांच्या सेवनाने व्यसनाचा धोका वाढतो. यातून होणारे दुष्परिणाम त्यांच्यासाठी आणि समाजासाठी घातक ठरू शकतात, असे सांगण्यात आले आहे. दरम्यान, गांजाचा वापर किंचित कमी झाला आहे आणि 15 वर्षांच्या मुलांपैकी 12 टक्के लोकांनी त्याचा वापर केला आहे, जे अनेक वर्षांपासून चार टक्के कमी आहे. WHO द्वारे दर चार वर्षांनी आयोजित केले जाणारे, HBSC (स्कूल-वयोगटातील मुलांचे आरोग्य वर्तणूक) सर्वेक्षण 11, 13 आणि 15 वर्षांच्या मुलांच्या आरोग्य वर्तनाचे परीक्षण करते आणि त्यात पदार्थांच्या वापरावरील एक विभाग समाविष्ट असतो.